Adrenalina (epinefryna) – jak na nas działa? – stosowanie oraz skutki uboczne

Adrenalina (epinefryna) – jak na nas działa? – stosowanie oraz skutki uboczne - zdjęcie

Adrenalina odgrywa bardzo dużą rolę w mechanizmie stresu oraz natychmiastowej reakcji organizmu na sytuację zagrożenia. Jej działanie doskonale ilustruje potoczna nazwa, nadana jej przez Anglików: FFF, co oznacza strach (fright), walkę (fight) i ucieczkę (flight). Najbardziej zestresowanym i równocześnie najbardziej zapracowanym narodem są Japończycy, którzy najczęściej umierają z powodu stresu i przepracowania. To oni nadali temu procesowi nazwę – karoshi. Według statystyk z powodu karoshi umiera co roku około 30 tysięcy Japończyków.

Czym jest adrenalina?

Adrenalina, inaczej epinefryna, jest hormonem wydzielanym przez korę nadnercza, a dokładniej – jest uwalniana z zakończeń nerwowych układu współczulnego oraz rdzenia nadnerczy i ciał trzyzwojowych w chwilach zagrożenia życia lub euforii. Często nazywa się adrenalinę hormonem stresu, ponieważ przygotowuje organizm do stawienia czoła niebezpieczeństwu. Po uwolnieniu z zakończeń nerwowych epinefryna działa na receptory α- i ß-adrenergiczne, dzięki czemu zwiększa siłę skurczu mięśnia sercowego, przyspiesza akcję serca i obkurcza naczynia krwionośne. Skutkuje to zwiększeniem ciśnienia tętniczego, rozszerzeniem dróg oddechowych i zwiększeniem poziomu cukru we krwi.

Jak adrenalina wpływa na zdrowie?

W sytuacji silnego pobudzenia nerwowego, zagrożenia lub walki, wyrzut adrenaliny wywołuje znaczne podwyższenie progu bólu, przypływ energii oraz stymuluje pracę organów wewnętrznych, co powoduje, że znacznie wzrasta sprawność fizyczna i psychiczna. Dzięki epinefrynie ludzie pokonują wszelkie bariery i wspinają się na wyżyny swoich możliwości. Jednak stałe podwyższenie jej poziomu we krwi, co najczęściej wiąże się ze stresem, wpływa na organizm destrukcyjnie. Osoby, u których poziom adrenaliny jest podwyższony, częściej odczuwają zmęczenie, cierpią na wrzody żołądka, nadciśnienie tętnicze, choroby układu krążenia, cukrzycę, miażdżycę i chorobę Parkinsona. Niektórzy uwielbiają sytuacje ekstremalne, wyzwalające epinefrynę i towarzyszące im uczucie oraz stan euforii, jaki powstaje po pokonaniu lęku. Dotyczy to np. wielbicieli skoków na bungee, jazdy kolejką górską czy wspinaczki po ściance bez zabezpieczeń. U niektórych osób występuje jednak uzależnienie od adrenaliny. Nieraz lekkomyślnie ryzykują oni nawet życiem, aby tylko wzrosła u nich adrenalina. Cena, jaką płacą za te przyjemności, nieraz jest bardzo wysoka. Wyleczenie z tego nałogu jest trudne i polega na stosowaniu długotrwałej psychoterapii.

Zobacz też: link: https://www.wapteka.pl/blog/artykul/witaminy-na-potencje-dla-mezczyzn.

Kiedy adrenalina używana jest jako lek?

Epinefryna, dzięki swoim cennym właściwościom, potrafi w bardzo krótkim czasie zmobilizować cały organizm i postawić go w stan gotowości. Pomaga między innymi sercu szybciej pompować krew, ułatwia oddychanie i działa przeciwkrwotocznie, dlatego często używana jest jako lek. Zastrzyk z adrenaliny stosuje się w nagłych przypadkach, zagrażających życiu. Należą do nich, na przykład:

  • atak dychawicy oskrzelowej,
  • wstrząs anafilaktyczny (np. po ugryzieniu przez owada lub uczuleniu na lek),
  • zatrzymanie akcji serca,
  • ciężka bradykardia (znaczne spowolnienie akcji serca),
  • gwałtowny spadek ciśnienia tętniczego krwi.

Jest również stosowana miejscowo w laryngologii i stomatologii w celu obkurczenia naczyń krwionośnych.

Jak dawkować adrenalinę?

Wytyczne EAACI (Europejskiej Akademii Alergii i Kliniki Immunologicznej) ściśle określają sytuacje oraz dawki, w jakich może być podawana adrenalina. Dawkowanie uzależnione jest od wieku i masy ciała pacjenta. W reakcji anafilaktycznej lek podaje się domięśniowo, najlepiej w przednio-boczną część uda. W przypadku dzieci o masie ciała od 7,5 do 25 kg zazwyczaj stosuje się dawkę 0,15 mg, a u dzieci o masie powyżej 25 kg i u osób dorosłych – 0,3 mg adrenaliny. Lek może wywołać potencjalne działania niepożądane, jednak są one łagodne i przejściowe. Wygodniejsza w użyciu jest adrenalina w strzykawce (autowstrzykiwacz lub ampułkostrzykawka), niż w ampułce. Podczas reanimacji epinefrynę stosuje się dożylnie w większych dawkach (około 1 mg) co 3-5 minut. Alergicy zagrożeni wstrząsem anafilaktycznym po ukąszeniu owada, dla których szybkie podanie adrenaliny ratuje im życie, powinni zawsze mieć przy sobie automatyczny wstrzykiwacz z lekiem.

Adrenalina – przedawkowanie

Po podaniu zbyt dużej dawki adrenaliny u pacjenta może wystąpić tachykardia (serce bije szybciej niż 120 razy na minutę), zwiększone zużycie tlenu przez mięsień sercowy, rozszerzenie źrenic, zwiększenie poziomu cukru we krwi, nadmierny wzrost ciśnienia tętniczego, a nawet udar mózgu.

Badanie adrenaliny

Badanie adrenaliny wykonuje się najczęściej u osób z nadciśnieniem tętniczym wtórnym o nieznanej przyczynie oraz w przypadku podejrzenia guza chromochłonnego w rdzeniu nadnerczy. Polega ono na oznaczeniu stężenia adrenaliny w osoczu krwi, na czczo, a dokładniej na określeniu poziomu dwóch pokrewnych hormonów: adrenaliny i noradrenaliny, czyli katecholamin, które odpowiadają za pobudzanie organizmu narażonego na stres. Noradrenalina jest wydzielana z zakończeń nerwów współczulnych. Wskazaniem do badania są nagłe, bardzo wysokie wzrosty ciśnienia tętniczego krwi, którym towarzyszy kołatanie serca i bladość skóry. Często badanie okazuje się mało miarodajne, ponieważ stężenie adrenaliny może szybko ulec zmianie, tym bardziej że u niektórych osób samo pobranie krwi powoduje wzrost poziomu tego hormonu. Dlatego wykonuje się także badanie z dobowej zbiórki moczu. Najlepiej, gdy pacjent przebywa w szpitalu. Wówczas można mu pobrać krew w czasie trwania napadu. W przypadku guza chromochłonnego poziom adrenaliny jest bardzo wysoki. Dzięki temu znacznie zwiększa się trafność w jego rozpoznaniu (szacuje się, że rozpoznanie dokonuje się u 4. na 5. badanych pacjentów).

Okazuje się, że nie tylko aktywność związana z podejmowaniem ryzyka podnosi poziom adrenaliny. Fitness i wysiłek fizyczny związany z rywalizacją może także spowodować wzrost epinefryny. Ponadto pozwala się zrelaksować i pomaga w stanach apatii i przygnębienia, znacznie lepiej niż niektóre suplementy.

Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.

Serce i układ krążenia Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia...
Choroby zakaźne i pasożytnicze Wirus RSV - objawy, przyczyny, leczenie. Lawinowo rośnie liczba zakażeń, jak się chronić?
Zachorowania na wirus RSV dostrzegalne są w okresie jesienno-zimowym, choć szczególny wzrost przypada zazwyczaj na styczeń i luty. Wirus RSV stanowi główną przyczynę zachorowania na choroby dróg oddechowych u dzieci....
Informacje dla pacjenta Monocyty – o czym świadczą podwyższone monocyty?
Monocyty to komórki, które wchodzą w skład białych krwinek (leukocytów). Krążą one we krwi i w razie potrzeby wydostają się z naczyń krwionośnych do tkanek otaczających dane naczynie. W trakcie tego procesu przeistaczają się w makrofa...
Odporność, wzmocnienie organizmu Sok z brzozy – właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania. Jak dawkować sok z brzozy?
Sok z brzozy od dawna znajduje zastosowanie w medycynie naturalnej jako środek na rozmaite dolegliwości. Jakie właściwości prozdrowotne wykazuje sok z brzozy i dlaczego warto włączyć go do diety?Co znajduje się w składzie soku z brzozy?Sok ...
Przeziębienie i grypa Grypa typu A – objawy, przebieg, leczenie i możliwe powikłania
Grypa należy do najczęściej występujących chorób wirusowych układu oddechowego. Szczególne wyzwanie epidemiologiczne stanowi przy tym grypa typu A, wywołująca infekcje u ludzi oraz innych gatunków ssaków i ptaków....
Serce i układ krążenia Dieta na obniżenie cholesterolu - 10 produktów, które pomagają zbić cholesterol
Obecność zbyt wysokiego poziomu cholesterolu LDL we krwi jest zjawiskiem cywilizacyjnym. Z hipercholesterolemią zmaga się coraz większa część społeczeństwa, a do rozwoju problemu przyczyniają się czynniki zewnętrzne, jak nisko odżywcza dieta oraz mało...
Odporność, wzmocnienie organizmu Eozynofilia: o czym świadczą podwyższone eozynofile? Objawy, przyczyny, normy
Badanie krwi to jedno z podstawowych metod diagnostycznych wielu chorób. Za jego pomocą możliwe jest oznaczenie wielu parametrów, w tym eozynofilów. To jeden z rodzajów białych krwinek, które pełnią istotną funkcję w...
Ciąża i dziecko Zespół Edwardsa – co to jest, jaki ma wpływ na dziecko i jakie są objawy trisomii chromosomu 18?
Ciąża to wspaniały okres w życiu każdej kobiety. Jednak czasem mogą pojawić się niespodziewane komplikacje w postaci chorób genetycznych dziecka. Przykładem takiej choroby jest Zespół Edwardsa. Niestety w zdecydowanej większości przypad...
Układ pokarmowy Bulgotanie w brzuchu i przelewanie w jelitach – objawy, przyczyny, leczenie
Bulgotanie, przelewanie się, dziwne, głośne burczenie i przewracanie w brzuchu to nie tylko kłopotliwe i krępujące, ale również niepokojące objawy. Mogą wystąpić zarówno w dzień, jak i w nocy. Zazwyczaj stanowią całkowicie niegroźny ...

Informacje dla pacjenta PDW (morfologia krwi) – wskaźniki, normy, obniżony. Wskaźnik anizocytozy płytek krwi
PDW to badanie, jedno ze składowych podstawowej morfologii, które pozwala ocenić zróżnicowanie płytek krwi pod kątem ich objętości. Innymi słowy, jest wskaźnikiem anizocytozy w wynikach morfologii krwi, który mierzy si...
Serce i układ krążenia Holter EKG: na czym polega, ile trwa i jak się przygotować? Wskazania i przebieg badania
Holter EKG pozwala dokonać pomiaru pracy najbardziej obciążonego organu naszego ciała - serca. Z poniższego artykułu dowiesz się: dlaczego coraz młodsi ludzie umierają na serce i jakie najczęstsze zaniedbania kardiologiczne stwierdzane s...
Układ rozrodczy i moczowy Ból jajnika: objawy, przyczyny, łagodzenie dolegliwości. Co wywołuje kłucie w jajniku?
Ból jajnika może być wyjątkowo niepokojący dla każdej kobiety. Ta nieprzyjemna dolegliwość objawia się kłuciem, uczuciem rozpierania po prawej lub lewej stronie podbrzusza....
Odporność, wzmocnienie organizmu Eozynofilia: o czym świadczą podwyższone eozynofile? Objawy, przyczyny, normy
Badanie krwi to jedno z podstawowych metod diagnostycznych wielu chorób. Za jego pomocą możliwe jest oznaczenie wielu parametrów, w tym eozynofilów. To jeden z rodzajów białych krwinek, które pełnią istotną funkcję w...
Informacje dla pacjenta Rumień zakaźny – przyczyny, objawy i leczenie
Rumień zakaźny to choroba wywoływana przez wirusa. Dotyka najczęściej dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, ale dorośli też mogą się nim zarazić....
Informacje dla pacjenta Czym jest hydroksyzyna (hydroxyzinum) na uspokojenie? Dawkowanie i przeciwwskazania
Gdy leki dostępne bez recepty oraz naturalne specyfiki przestają być skuteczne, zazwyczaj poszukiwane są nowe rozwiązania problemu związanego ze stresem. Jeśli mowa o <span...
Zdrowy tryb życia Dieta ketogeniczna (keto) – co należy wiedzieć i jakie są wady oraz zalety?
Ludzie od wieków stosują różne diety odchudzające. Najczęściej ma to miejsce, kiedy zbliża się wiosna i lżejsze ubranie odsłania krągłe kształty ciała. Nie zawsze jednak diety stosuje się w celach ...
Słuch i szumy uszne Świecowanie uszu – na czym polega i czy jest to bezpieczne? Czy warto kupić świece do uszu?
Regularne i prawidłowe dbanie o higienę uszu ma bardzo ważne znaczenie dla zdrowia oraz jakości słuchu. Zaniedbywanie bądź też błędy w czyszczeniu uszu mogą prowadzić do nieprzyjemnych konsekwencji, skutkujących nawet utratą słuchu, ...
Układ pokarmowy Metformina - panaceum XXI wieku? Wszechstronny lek, skuteczny nie tylko w leczeniu cukrzycy
Metformina to substancja, która od lat stosowana jest w leczeniu cukrzycy typu 2. Chociaż na rynku farmaceutycznym obecna jest już niemal pół wieku, wciąż odkrywane są nowe i wielokierunkowe efekty jej sto...

Dlaczego my?
why-us-img

Odbiór osobisty w aptece

why-us-img

Profesjonalna obsługa

why-us-img

Szybka wysyłka

why-us-img

Legalnie działająca apteka

why-us-img

Płatność online lub za pobraniem