Adrenalina (epinefryna) – jak na nas działa? – stosowanie oraz skutki uboczne

Adrenalina (epinefryna) – jak na nas działa? – stosowanie oraz skutki uboczne - zdjęcie

Adrenalina odgrywa bardzo dużą rolę w mechanizmie stresu oraz natychmiastowej reakcji organizmu na sytuację zagrożenia. Jej działanie doskonale ilustruje potoczna nazwa, nadana jej przez Anglików: FFF, co oznacza strach (fright), walkę (fight) i ucieczkę (flight). Najbardziej zestresowanym i równocześnie najbardziej zapracowanym narodem są Japończycy, którzy najczęściej umierają z powodu stresu i przepracowania. To oni nadali temu procesowi nazwę – karoshi. Według statystyk z powodu karoshi umiera co roku około 30 tysięcy Japończyków.

Czym jest adrenalina?

Adrenalina, inaczej epinefryna, jest hormonem wydzielanym przez korę nadnercza, a dokładniej – jest uwalniana z zakończeń nerwowych układu współczulnego oraz rdzenia nadnerczy i ciał trzyzwojowych w chwilach zagrożenia życia lub euforii. Często nazywa się adrenalinę hormonem stresu, ponieważ przygotowuje organizm do stawienia czoła niebezpieczeństwu. Po uwolnieniu z zakończeń nerwowych epinefryna działa na receptory α- i ß-adrenergiczne, dzięki czemu zwiększa siłę skurczu mięśnia sercowego, przyspiesza akcję serca i obkurcza naczynia krwionośne. Skutkuje to zwiększeniem ciśnienia tętniczego, rozszerzeniem dróg oddechowych i zwiększeniem poziomu cukru we krwi.

Jak adrenalina wpływa na zdrowie?

W sytuacji silnego pobudzenia nerwowego, zagrożenia lub walki, wyrzut adrenaliny wywołuje znaczne podwyższenie progu bólu, przypływ energii oraz stymuluje pracę organów wewnętrznych, co powoduje, że znacznie wzrasta sprawność fizyczna i psychiczna. Dzięki epinefrynie ludzie pokonują wszelkie bariery i wspinają się na wyżyny swoich możliwości. Jednak stałe podwyższenie jej poziomu we krwi, co najczęściej wiąże się ze stresem, wpływa na organizm destrukcyjnie. Osoby, u których poziom adrenaliny jest podwyższony, częściej odczuwają zmęczenie, cierpią na wrzody żołądka, nadciśnienie tętnicze, choroby układu krążenia, cukrzycę, miażdżycę i chorobę Parkinsona. Niektórzy uwielbiają sytuacje ekstremalne, wyzwalające epinefrynę i towarzyszące im uczucie oraz stan euforii, jaki powstaje po pokonaniu lęku. Dotyczy to np. wielbicieli skoków na bungee, jazdy kolejką górską czy wspinaczki po ściance bez zabezpieczeń. U niektórych osób występuje jednak uzależnienie od adrenaliny. Nieraz lekkomyślnie ryzykują oni nawet życiem, aby tylko wzrosła u nich adrenalina. Cena, jaką płacą za te przyjemności, nieraz jest bardzo wysoka. Wyleczenie z tego nałogu jest trudne i polega na stosowaniu długotrwałej psychoterapii.

Zobacz też: link: https://www.wapteka.pl/blog/artykul/witaminy-na-potencje-dla-mezczyzn.

Kiedy adrenalina używana jest jako lek?

Epinefryna, dzięki swoim cennym właściwościom, potrafi w bardzo krótkim czasie zmobilizować cały organizm i postawić go w stan gotowości. Pomaga między innymi sercu szybciej pompować krew, ułatwia oddychanie i działa przeciwkrwotocznie, dlatego często używana jest jako lek. Zastrzyk z adrenaliny stosuje się w nagłych przypadkach, zagrażających życiu. Należą do nich, na przykład:

  • atak dychawicy oskrzelowej,
  • wstrząs anafilaktyczny (np. po ugryzieniu przez owada lub uczuleniu na lek),
  • zatrzymanie akcji serca,
  • ciężka bradykardia (znaczne spowolnienie akcji serca),
  • gwałtowny spadek ciśnienia tętniczego krwi.

Jest również stosowana miejscowo w laryngologii i stomatologii w celu obkurczenia naczyń krwionośnych.

Jak dawkować adrenalinę?

Wytyczne EAACI (Europejskiej Akademii Alergii i Kliniki Immunologicznej) ściśle określają sytuacje oraz dawki, w jakich może być podawana adrenalina. Dawkowanie uzależnione jest od wieku i masy ciała pacjenta. W reakcji anafilaktycznej lek podaje się domięśniowo, najlepiej w przednio-boczną część uda. W przypadku dzieci o masie ciała od 7,5 do 25 kg zazwyczaj stosuje się dawkę 0,15 mg, a u dzieci o masie powyżej 25 kg i u osób dorosłych – 0,3 mg adrenaliny. Lek może wywołać potencjalne działania niepożądane, jednak są one łagodne i przejściowe. Wygodniejsza w użyciu jest adrenalina w strzykawce (autowstrzykiwacz lub ampułkostrzykawka), niż w ampułce. Podczas reanimacji epinefrynę stosuje się dożylnie w większych dawkach (około 1 mg) co 3-5 minut. Alergicy zagrożeni wstrząsem anafilaktycznym po ukąszeniu owada, dla których szybkie podanie adrenaliny ratuje im życie, powinni zawsze mieć przy sobie automatyczny wstrzykiwacz z lekiem.

Adrenalina – przedawkowanie

Po podaniu zbyt dużej dawki adrenaliny u pacjenta może wystąpić tachykardia (serce bije szybciej niż 120 razy na minutę), zwiększone zużycie tlenu przez mięsień sercowy, rozszerzenie źrenic, zwiększenie poziomu cukru we krwi, nadmierny wzrost ciśnienia tętniczego, a nawet udar mózgu.

Badanie adrenaliny

Badanie adrenaliny wykonuje się najczęściej u osób z nadciśnieniem tętniczym wtórnym o nieznanej przyczynie oraz w przypadku podejrzenia guza chromochłonnego w rdzeniu nadnerczy. Polega ono na oznaczeniu stężenia adrenaliny w osoczu krwi, na czczo, a dokładniej na określeniu poziomu dwóch pokrewnych hormonów: adrenaliny i noradrenaliny, czyli katecholamin, które odpowiadają za pobudzanie organizmu narażonego na stres. Noradrenalina jest wydzielana z zakończeń nerwów współczulnych. Wskazaniem do badania są nagłe, bardzo wysokie wzrosty ciśnienia tętniczego krwi, którym towarzyszy kołatanie serca i bladość skóry. Często badanie okazuje się mało miarodajne, ponieważ stężenie adrenaliny może szybko ulec zmianie, tym bardziej że u niektórych osób samo pobranie krwi powoduje wzrost poziomu tego hormonu. Dlatego wykonuje się także badanie z dobowej zbiórki moczu. Najlepiej, gdy pacjent przebywa w szpitalu. Wówczas można mu pobrać krew w czasie trwania napadu. W przypadku guza chromochłonnego poziom adrenaliny jest bardzo wysoki. Dzięki temu znacznie zwiększa się trafność w jego rozpoznaniu (szacuje się, że rozpoznanie dokonuje się u 4. na 5. badanych pacjentów).

Okazuje się, że nie tylko aktywność związana z podejmowaniem ryzyka podnosi poziom adrenaliny. Fitness i wysiłek fizyczny związany z rywalizacją może także spowodować wzrost epinefryny. Ponadto pozwala się zrelaksować i pomaga w stanach apatii i przygnębienia, znacznie lepiej niż niektóre suplementy.

Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.

Serce i układ krążenia Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia...
Zdrowy tryb życia Czosnek niedźwiedzi – stosowanie, właściwości, uprawa. Co musisz wiedzieć o czosnku niedźwiedzim?
Każdy z nas wie, jak cenne właściwości lecznicze posiada czosnek pospolity. Nie wszyscy jednak wiedzą, że pod względem zawartości pewnych substancji przewyższa go czosnek niedźwiedzi. Jeszcze do niedawna traktowany był jako ciekawostka prz...
Informacje dla pacjenta Rzeżucha – wartości odżywcze i właściwości lecznicze. Jak uprawiać rzeżuchę w domu?
Rzeżucha wielu osobom kojarzy się wyłącznie ze świętami wielkanocnymi. Okazuje się jednak, że ta niepozorna roślina jest bogatym źródłem witamin i minerałów, dlatego warto włączać ją do diety przez cały rok.Rzeżucha – czym jest?...
Informacje dla pacjenta Monocyty – o czym świadczą podwyższone monocyty?
Monocyty to komórki, które wchodzą w skład białych krwinek (leukocytów). Krążą one we krwi i w razie potrzeby wydostają się z naczyń krwionośnych do tkanek otaczających dane naczynie. W trakcie tego procesu przeistaczają się w makrofa...
Odporność, wzmocnienie organizmu Eozynofilia: o czym świadczą podwyższone eozynofile? Objawy, przyczyny, normy
Badanie krwi to jedno z podstawowych metod diagnostycznych wielu chorób. Za jego pomocą możliwe jest oznaczenie wielu parametrów, w tym eozynofilów. To jeden z rodzajów białych krwinek, które pełnią istotną funkcję w...
Informacje dla pacjenta Czym jest hydroksyzyna (hydroxyzinum) na uspokojenie? Dawkowanie i przeciwwskazania
Gdy leki dostępne bez recepty oraz naturalne specyfiki przestają być skuteczne, zazwyczaj poszukiwane są nowe rozwiązania problemu związanego ze stresem. Jeśli mowa o <span...
Sport i fitness Kreatyna – działanie, rodzaje, właściwości i efekty suplementu dla sportowców
Kreatyna to związek azotowy, który znajduje się przede wszystkim w mięśniach człowieka. Co ciekawe, nazwa pochodzi od greckiego słowa "keras", które oznacza mięso. To właśnie ono jest najważniejszym źródłem kreatyny w naszej diecie...
Układ pokarmowy Bulgotanie w brzuchu i przelewanie w jelitach – objawy, przyczyny, leczenie
Bulgotanie, przelewanie się, dziwne, głośne burczenie i przewracanie w brzuchu to nie tylko kłopotliwe i krępujące, ale również niepokojące objawy. Mogą wystąpić zarówno w dzień, jak i w nocy. Zazwyczaj stanowią całkowicie niegroźny ...
Serce i układ krążenia Dieta na obniżenie cholesterolu - 10 produktów, które pomagają zbić cholesterol
Obecność zbyt wysokiego poziomu cholesterolu LDL we krwi jest zjawiskiem cywilizacyjnym. Z hipercholesterolemią zmaga się coraz większa część społeczeństwa, a do rozwoju problemu przyczyniają się czynniki zewnętrzne, jak nisko odżywcza dieta oraz mało...

Mięśnie i kości Ból stopy: możliwe przyczyny. Jak pozbyć się bólu stóp?
Ból stopy może mieć wiele przyczyn, zaczynając od urazu, na poważnych chorobach ogólnoustrojowych kończąc. Potrafi mocno utrudnić codzienne funkcjonowanie, dlatego warto nie zwl...
Informacje dla pacjenta Ostropest plamisty – jakie ma właściwości i kiedy stosować?
Cenne właściwości lecznicze ostropestu znane były już w średniowieczu. Później, podobnie jak inne zioła, popadł w niełaskę, ponieważ ludzie zachłysnęli się nowoczesną medycyną, oferują...
Układ oddechowy Zapalenie płuc: rodzaje, objawy, diagnoza. Jak leczyć powikłania po zapaleniu płuc?
Zapalenie płuc jest szczególnie groźne w przypadku osób w podeszłym wieku oraz dzieci – nieleczone może doprowadzić do niebezpiecznych powikłań (czasem nawet zagrażających życiu chorego)....
Układ pokarmowy Podagrycznik - właściwości, skutki uboczne. Na co pomaga?
Stosowanie ziół może przynosić wiele korzyści zdrowotnych. Jedną z niezwykle dobroczynnych roślin jest podagrycznik pospolity - ziele stosowane od setek lat w zwalczaniu dny moczanowej oraz wielu innych rozmaitych dolegliwości i schorzeń....
Choroby i dolegliwości Ból z lewej strony brzucha. Co jest po lewej stronie brzucha na dole?
Bóle brzucha stanowią częstą dolegliwość zarówno u dorosłych, jak i dzieci. W zależności od tego, w której jego części jest zlokalizowany, może świadczyć o innych pr...
Serce i układ krążenia MCHC w morfologii krwi: badanie, normy i interpretacja wyników
MCHC w morfologii krwi to wskaźnik oznaczający stężenie hemoglobiny w krwinkach czerwonych. Choć nie jest to samodzielny parametr stanowiący podstawę do diagnozy, zbyt wysokie lub zbyt n...
Informacje dla pacjenta Wysoki puls – przyczyny, objawy jak prawidłowo zmierzyć?
Puls, inaczej tętno, określa ilość uderzeń serca na minutę, czyli częstotliwość bicia serca. Jego wartość jest dla człowieka zdrowego ściśle określana i nie powinna być ani za niska, ani zbyt...
Choroby i dolegliwości Zakrzepica żył głębokich: objawy, przyczyny, leczenie
Zakrzepica żył głębokich jest bardzo poważną chorobą, która w krótkim czasie może doprowadzić do niebezpiecznych dla życia komplikacji. Ponieważ objawy mogą w początkowej fazie ...
Układ rozrodczy i moczowy Zapalenie pęcherza moczowego – przyczyny, objawy, leczenie
Zapalenie pęcherza moczowego to przykra, ale powszechna dolegliwość. Schorzenie może pojawić się zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn w każdym wieku. Niepokojącymi symptomami, mogącymi świadczyć o zapaleniu pęcher...

Dlaczego my?
why-us-img

Odbiór osobisty w aptece

why-us-img

Profesjonalna obsługa

why-us-img

Szybka wysyłka

why-us-img

Legalnie działająca apteka

why-us-img

Płatność online lub za pobraniem