Kluczowe wnioski z artykułu:
- Astma to przewlekła choroba dróg oddechowych, która może prowadzić do występowania trudności z oddychaniem.
- Ogromny wpływ na rozwój astmy oskrzelowej u dzieci mają predyspozycje genetyczne oraz warunki środowiskowe.
- Choroba najczęściej objawia się kaszlem, świszczącym oddechem oraz problemami z oddychaniem.
- W leczeniu astmy oskrzelowej u dzieci stosuje się leki rozszerzające oskrzela oraz preparaty przeciwzapalne, które zmniejszają wrażliwość oskrzeli.
Astma oskrzelowa u dzieci – przyczyny. Co może ją wywołać?
Skąd bierze się astma oskrzelowa u dzieci? Przyczyny choroby nie zostały dokładnie rozpoznane. Przyjmuje się, że ogromny wpływ mają predyspozycje genetyczne. Najczęściej chorują dzieci, u których rodziców zdiagnozowano astmę, atopowe zapalenie skóry lub alergie. Ryzyko pojawienia się choroby zwiększają także zanieczyszczenia powietrza. Szczególnie narażone są również dzieci, których matki paliły w czasie ciąży.
Ze względu na podłoże można wyróżnić dwa podstawowe rodzaje astmy oskrzelowej. Astma atopowa, zwana również alergiczną, objawia się nadmierną reakcją organizmu na czynnik uczulający. Do najczęściej występujących alergenów zalicza się: sierść zwierząt, pyłki roślin, roztocza kurzu oraz pleśnie i grzyby. Drugim typem jest astma niealergiczna, która przeważnie rozwija się w konsekwencji przewlekłych infekcji dróg oddechowych.
Początki astmy oskrzelowej u dzieci – na co zwrócić uwagę?
Przebieg choroby zależeć będzie przede wszystkim od wieku dziecka. Współcześnie wyróżnia się astmę oskrzelową wczesnodziecięcą (do 5. r.ż.) oraz astmę dzieci w wieku szkolnym (powyżej 5. r.ż.). Początki astmy oskrzelowej u dzieci poniżej 5. roku życia często mają charakter nieswoisty i mogą przypominać objawy infekcji dróg oddechowych. Najczęściej pojawia się:
- kaszel,
- świszczący oddech,
- uczucie ucisku w klatce piersiowej,
- nawracające zapalenie oskrzeli,
- trudności w oddychaniu,
- płytki oddech.
Suchy i męczący kaszel przy astmie oskrzelowej u dzieci najczęściej pojawia się w nocy lub nad ranem.
Postępowanie w przypadku wystąpienia objawów astmy oskrzelowej u dziecka
Zaostrzenie objawów może okazać się źródłem stresu. W przypadku wystąpienia ataku astmy stosuj leki wziewne o działaniu rozkurczającym na oskrzela. Zacznij od podania dziecku 1-2 dawek środka rozkurczowego. Następnie obserwuj pacjenta przez około 15 minut. Upewnij się także, że dziecko czuje się lepiej i może swobodnie oddychać. Jeśli po 20 minutach wciąż zauważalne są objawy duszności, podaj kolejne dawki w takiej samej ilości jak poprzednio. W ciągu godziny możesz podać maksymalnie 3 razy 2 dawki leku. W przypadku braku widocznej poprawy wezwij pogotowie. Do czasu przyjazdu karetki kontynuuj inhalacje w 20-minutowych odstępach.
Kaszel przy astmie oskrzelowej u dzieci – charakterystyczne cechy
Jednym z najczęściej występujących objawów astmy oskrzelowej u dzieci jest suchy i męczący kaszel, który przebiega bez innych symptomów infekcji bakteryjnej lub wirusowej. Najczęściej pojawia się w czasie snu, nad ranem oraz po wysiłku. Warto podkreślić, że często rodzice nie zauważają nocnego kaszlu, co może utrudnić diagnostykę. Nasilenie objawów najczęściej pojawia się w okolicach 6. r.ż. i utrzymuje aż do 16 r.ż. na podobnym poziomie. W przypadku młodszych dzieci zarówno kaszel, jak i świszczący oddech mogą mieć charakter przemijający. Symptomy astmy ustępują nawet u 60% najmłodszych.
Jak lekarz rozpoznaje astmę oskrzelowej u dziecka?
Jak wygląda diagnostyka astmy oskrzelowej u dzieci? Objawy powinny zostać skonsultowane z lekarzem, który przeprowadzi dokładną diagnostykę. W przypadku najmłodszych dzieci rozpoznanie może okazać się utrudnione. Lekarze najczęściej decydują się na wykorzystanie wskaźnika przewidywania astmy, który uwzględnia uwarunkowania rodzinne oraz kwestie środowiskowe.
Skutecznym narzędziem diagnostycznym może okazać się przeprowadzenie „próby terapeutycznej”, która polega na wdrożeniu leczenia, a potem zaprzestaniu podawania leków. Wynik pozytywny sugeruje występowanie astmy oraz wymaga prowadzenia dalszych badań. Zaobserwować można wtedy widoczną poprawę stanu zdrowia po zastosowaniu leków przeciwzapalnych i ponowne zaostrzenie objawów po przerwaniu leczenia.
Diagnostyka astmy oskrzelowej u dzieci – jakie badania są potrzebne?
Jakie badania wykonuje się przy astmie oskrzelowej u dzieci? Rozpoznanie choroby wymaga często przeprowadzenia dodatkowej diagnostyki. Do najczęściej stosowanych metod należy spirometria, pomiar szczytowego przepływu wydechowego oraz próby prowokacyjne.
U najmłodszych pacjentów nie można jednak stosować niektórych z nich. Lekarze mogą zdecydować się na przeprowadzenie pletyzmografii, pomiar oporu dróg oddechowych metodą okluzji oraz technikę oscylacji wymuszonych. Badania te są jednak słabo dostępne i wiążą się z ponoszeniem wysokich kosztów. Właśnie dlatego najczęściej diagnostyka astmy oskrzelowej u dzieci opiera się na analizie objawów i kryteriów diagnostycznych.
Astma oskrzelowa u dzieci – leczenie i skuteczne metody terapeutyczne
Jaki charakter ma astma oskrzelowa u dzieci? Czy jest wyleczalna? Wielu lekarzy podkreśla, że zupełne wyleczenie choroby nie jest możliwe. Prawidłowe postępowanie terapeutyczne może jednak zupełnie wygłuszyć objawy, przywracając pełny komfort codziennego życia. Jak należy postępować w przypadku astmy oskrzelowej u dzieci? Leczenie najczęściej ma charakter inhalacyjny. W ten sposób produkt leczniczy zostaje podany bezpośrednio do oskrzeli.
Co stosować na astmę oskrzelową u dzieci? Leki obejmują dwie grupy środków: rozkurczające oraz kontrolujące. Pierwsze z nich to leki na receptę, które wykazują szybkie działanie. Przeważnie sięga się po nie w momentach zaostrzenia objawów. Środki te nie powinny być stosowane częściej niż 2 razy w tygodniu. Jeśli jest inaczej, konieczne będą zmiany sposobu leczenia kontrolującego. Regularne stosowanie substancji przeciwzapalnych, np. glikokortykosteroidów pozwala na znaczne zmniejszenie częstotliwości ataków.
W codziennym życiu pamiętaj także o żywieniu przy astmie oskrzelowej u dzieci. Dieta powinna być bogata w warzywa i owoce. Należy ograniczyć spożywanie silnie przetworzonych produktów.
Źródła:
- Wanda Balińska-Miśkiewicz, Astma oskrzelowa u dzieci – odrębności diagnostyczno-terapeutyczne, Farm Pol, vol. 66, nr 7/2010.
- Piotr Brzózka, Jak objawia się astma oskrzelowa? Sprawdź, do czego może prowadzić, https://www.medme.pl/artykuly/astma-oskrzelowa-jakie-sa-objawy-dychawicy-oskrzelowej,88294.html (dostęp 09.08.2024).
- Urszula Jedynak-Wąsowicz, Astma oskrzelowa u dzieci, https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/ukladoddechowy/138095,astma-oskrzelowa-u-dzieci (dostęp 09.08.2024).
Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.
