Kluczowe wnioski z artykułu:
- Najbardziej charakterystycznym objawem astmy sercowej jest napadowa duszność nocna pojawiająca się, gdy pacjent znajduje się w pozycji leżącej.
- W przypadku napadu duszności należy natychmiast zmienić pozycję ciała na siedzącą lub stojącą.
- Ze względu na to, jak poważną dolegliwością jest astma sercowa, leczenie warto wdrożyć błyskawicznie, dlatego należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem.
- Diagnostyka obejmuje osłuchanie pacjenta, dokładny wywiad, a w razie wątpliwości spirometrię i echokardiografię. Po znalezieniu przyczyn występujących objawów możliwe jest podjęcie leczenia dostosowane do potrzeb pacjenta.
Co to jest astma sercowa?
Co to jest astma sercowa? To inaczej dychawica lub duszność sercowa, czyli dolegliwość objawiająca się silnymi napadami duszności. Bardzo często wynika ona z przyczyn takich jak zapalenie mięśnia sercowego, niewydolność wieńcowa czy wady serca. Niekiedy objawy nasilają się w wyniku silnych emocji i przewlekłego stresu. Podczas napadu charakterystyczne są trudności z oddychaniem, a do ataku dochodzi najczęściej, gdy chory znajduje się w pozycji leżącej. Nagłe ataki duszności w nocy, suchy kaszel, chroniczne zmęczenie i obniżenie wydolności – te objawy wcale nie muszą wiązać się z infekcją, mogą też być powiązane z chorobami serca.
Astma sercowa – objawy, które powinny Cię zaniepokoić
Jak rozpoznać, że to astma sercowa? Objawy, które powinny zwrócić Twoją uwagę to przede wszystkim niepojące duszności po położeniu się do łóżka, a ponadto:
- suchy kaszel lub odkrztuszanie flegmy
- świszczący oddech
- nadmierne pocenie się ciała
- ogólne zmęczenie i znaczne obniżenie wydolności
Już sama duszność może wskazywać, że to astma sercowa – objawy dodatkowe pomogą natomiast lekarzowi potwierdzić diagnozę i wysłać chorego na odpowiednie badania. Z tego względu podczas wywiadu lekarskiego należy dokładnie przedstawić wszystkie niepokojące dolegliwości.
Dychawica sercowa i duszność sercowa – przyczyny i czynniki ryzyka
Chociaż nagłe napady duszności wyglądają nieco jak astma oskrzelowa, w przypadku dolegliwości, jaką jest astma sercowa, przyczyny wiążą się najczęściej z rozmaitymi chorobami mięśnia sercowego. Niewydolność lewej komory serca i związany z nią nadmiar krwi w krążeniu płucnym prowadzą do przekrwienia płuc i duszności, których powodem jest zbierający się śluz, astma sercowa objawia się w tej sytuacji nagłymi nocnymi napadami.
Istnieją osoby, które są dużo bardziej narażone na astmę sercową. Objawy dotykają często pacjentów, którzy przeszli zawał serca czy zapalenie mięśnia sercowego lub mają wady anatomiczne, predysponujące do kłopotów z układem sercowo-naczyniowym. Czynnikiem ryzyka jest również wysoki puls i nadciśnienie tętnicze, jeśli nie jest leczone. Z tych powodów niezwykle istotne jest prowadzenie zdrowego trybu życia, regularne poddawanie się badaniom i nieustanne monitorowanie zdrowia serca, jeśli już wcześniej pojawiły się związane z nim problemy zdrowotne.
Jak wygląda atak astmy sercowej?
Dychawicę sercową rozpoznaje się po charakterystycznych nagłych atakach duszności, które pojawiają się najczęściej po położeniu się w łóżku. Jak wygląda atak astmy sercowej? Dochodzi do niego zwykle nocą, podczas snu. Chora osoba nagle wybudza się z uczuciem trudności w oddychaniu, co wiąże się z silnym dyskomfortem i lękiem. Często pojawia się suchy kaszel lub odkrztuszanie wydzieliny, świszczący oddech i osłabienie.
Co robić w przypadku wystąpienia ataku duszności przy astmie sercowej?
Jeśli doświadczysz nagłego ataku duszności, przede wszystkim zachowaj spokój i nie wpadaj w panikę. Co powinieneś zrobić?
1. Zmień pozycję ciała z leżącej na siedzącą. Już ten prosty zabieg może przynieść znaczą ulgę. Siedź spokojnie przez około 30 minut, obserwując, czy objawy ustępują.
2. Kontroluj oddech. Oddychaj powoli, starając się wyciszyć i uspokoić. Skupiając się na równomiernym oddechu, odzyskasz spokój, a to ułatwi pokonanie duszności i pomoże Ci ponowne zapaść w sen.
3. Skonsultuj się z lekarzem. Jeśli podobne objawy nie są jednorazową sytuacją, należy jak najszybciej pomyśleć o konsultacji ze specjalistą. Duszności to poważny stan, który może być groźny dla zdrowia, dlatego nigdy nie powinno się ich ignorować.
Kiedy udać się do lekarza? I jak wygląda diagnostyka napadowej duszności nocnej?
W przypadku wystąpienia charakterystycznych objawów do lekarza najlepiej udać się jak najszybciej, żeby uniknąć poważnych konsekwencji zdrowotnych, a niekiedy nawet zagrożenia życia. Specjalista przeprowadzi dokładny wywiad i zleci odpowiednie badania, dlatego wizytę najlepiej umówić w najszybszym możliwym terminie.
Specjaliści zajmujący się tą dolegliwością to pulmonolog oraz kardiolog, najlepszym pomysłem będzie udanie się na konsultację do obu lekarzy. To oni najlepiej ocenią, czy za powracającymi objawami stoi astma sercowa, jak leczyć chorobę, która się za nią kryje i ewentualnie jakie leki podawać, żeby przywrócić organizm do równowagi. Gdy lekarz podejrzewa, że to astma sercowa – jakie badania wykona? Już samo osłuchanie pacjenta pozwoli na ocenę sytuacji, a w razie wątpliwości wykonuje się spirometrię oraz echokardiografię. Jeśli specjalista ustali, że dolegliwość, która dotknęła pacjenta, to właśnie astma sercowa, leczenie będzie opierało się na farmakoterapii, zmianie stylu życia i stałym monitorowaniu stanu organizmu. Najważniejszą kwestią jest znalezienie przyczyny występowania duszności, ponieważ dzięki temu możliwe jest podjęcie skutecznego działania. Czasami potrzebne będą leki na receptę takie jak inhibitory ACE (np. enalapryl), beta-blokery (np. metoprolol) i diuretyki (np. furosemid), jednak należy je brać wyłącznie po konsultacji z lekarzem i ustaleniu przyczyn występowania duszności. Dobrze dobrane leki na serce pomagają nie tylko zlikwidować nieprzyjemne objawy, ale przede wszystkim zmniejszają ryzyko poważnych konsekwencji zdrowotnych wynikających z zaniedbania leczenia.
Pamiętaj, że w przypadku dolegliwości takiej jak astma sercowa leki to nie wszystko, konieczna jest także zmiana stylu życia. Jeśli pacjent boryka się z nadwagą, konieczne jest zmniejszenie masy ciała, istotna jest również zdrowa, zbilansowana dieta, skupiona na wspieraniu układu sercowo-naczyniowego. Powinna zatem być uboga w sód, produkty wysokoprzetworzone i czerwone mięso, natomiast bogata w warzywa i owoce. Duże znaczenie ma również kontrolowanie ilości spożywanych płynów oraz wysypianie się, unikanie stresu i używek oraz regularna umiarkowana aktywność fizyczna.
Choroby cywilizacyjne są coraz większym problemem społecznym, powszechniejsza jest również astma sercowa. Objawy nie należą do przyjemnych i warto jak najszybciej reagować, żeby uniknąć zaostrzenia objawów i niebezpiecznych powikłań.
Źródła:
- Siwołowski P., Astma sercowa – przyczyny, objawy, leczenie, Enel.pl, https://enel.pl/enelzdrowie/zdrowie/astma-sercowa-przyczyny-objawy-leczenie [data dostępu: 13.08.2024].
- Żędzian A., Astma sercowa – co to jest? Objawy dychawicy sercowej, Welbi.pl https://www.welbi.pl/astma-sercowa-objawy-przyczyny-leczenie/ [data dostępu: 13.08.2023].
Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.