Choroba Parkinsona jest poważną dolegliwością, która najczęściej diagnozowana jest między 40, a 60 rokiem życia. To przewlekłe i degeneracyjne schorzenie, którego podłożem są zmiany neurologiczne w istocie czarnej mózgu. Mimo zaostrzenia objawów choroby w wieku średnim i starczym, Parkinson zaczyna rozwijać dużo wcześniej. Wczesne i mało specyficzne objawy choroby są bardzo często bagatelizowane przez pacjentów, czego efektem jest późne wdrożenie leczenia i rehabilitacji. Czym jest choroba Parkinsona? Jakie są objawy choroby?
Zobacz też artykuł: Demencja starcza - jak rozpoznać oraz jakie są etapy choroby.
Z artykułu dowiesz się:
- czym jest choroba Parkinsona?
- jak objawia się choroba Parkinsona?
- jak przebiega dolegliwość?
- jak oceniane są rokowania przy chorobie Parkinsona?
- jaką dietę należy stosować po zdiagnozowaniu choroby?
Czym jest choroba Parkinsona i jak się objawia?
Parkinson jest chorobą, która rozwija się na skutek pojawienia się zmian w układzie nerwowym. Obraz kliniczny choroby Parkinsona pokazuje, że w przebiegu dolegliwości dochodzi do rozwoju nieodwracalnych zmian w istocie czarnej mózgu, a dokładniej degradacji neuronów dopaminergicznych. Istota czarna śródmózgowia jest destynacją, w której zlokalizowany jest układ pozapiramidowy. To część ustroju człowieka, która odpowiada za przetwarzanie procesów ruchowych, dzięki czemu aparat ruchu jest w stanie prawidłowo funkcjonować.
Postępujące procesy neurodegradacyjne odpowiadają za rozwój objawów choroby Parkinsona, do których należą:
- widoczne spowolnienie ruchowe, czyli bradykinezja,
- drżenie spoczynkowe, które w początkowej fazie choroby jest jednostronne,
- sztywność mięśni,
- zaburzenia stabilności postawy ciała,
- trudność w utrzymaniu równowagi.
Obecnie nieznane są dokładne przyczyny rozwoju choroby Parkinsona. Stosowane leczenie środkami farmakologicznymi ma na celu poprawić jakość życia pacjentów.
Choroba Parkinsona dziedziczenie i przebieg
Choroba Parkinsona w niektórych przypadkach może okazać się schorzeniem dziedzicznym. Przeprowadzone badania nad dziedziczeniem dolegliwości pokazują, że wśród chorych obecnych jest od 5 % do 35 % przypadków, które charakteryzują się widocznymi mutacjami genetycznymi, co oznacza przekazanie choroby wraz z genami. Niemniej jednak, choroby Parkinsona nie można nazwać dziedziczną, gdyż duża część zachorowań przyjmuje charakter samoistnego wystąpienia.
Przebieg choroby Parkinsona jest dynamiczny. Pierwsze objawy schorzenia uwidoczniają się, gdy dochodzi do zniszczenia około połowy neuronów, co znacznie opóźnia wdrożenie skutecznego leczenia Parkinsona. Choroba przebiega w czterech fazach:
- Okres prodromalny - na tym etapie dolegliwość diagnozowana jest bardzo rzadko, a objawami towarzyszącymi tej fazie są: zaburzenia węchu, zaparcia oraz symptomy depresji,
- Okres ruchowy wczesny - u pacjentów uwidaczniają się typowe objawy choroby Parkinsona,
- Okres zaawansowany - objawy choroby stale się zaostrzają, a dodatkowo zmiany w układzie nerwowym przestają odpowiadać na podawane leki,
- Okres mocno nasilonych objawów - choroba całkowicie przestaje reagować na leczenie. Postęp utrudnień ruchowych jest na tyle odczuwalny, że pacjenci przestają być samodzielni.
Objawy psychiczne, depresja w przebiegu ChP - objawy lękowe
Zmiany psychiczne bardzo często współtowarzyszą chorobie Parkinsona. Depresja, objawy lękowe o charakterze napadowym lub uogólnionym występują u dużej grupy pacjentów. Lekarz prowadzący pacjenta z chorobą Parkinsona, po rozpoznaniu zaburzeń lękowych bardzo często decyduje się na pogłębienie diagnostyki w kierunku rozpoznania depresji.
Chorzy na chorobę Parkinsona najczęściej doświadczają silnych objawów lękowych, takich jak ataki paniki, fobia społeczna czy nieustanne odczuwanie nieuzasadnionego lęku uogólnionego. Warto wiedzieć, że w większości przypadków za nasilenie objawów lękowych odpowiada leczenie przeciw Parkinsonowe.
Badanie przydatne w diagnostyce choroby Parkinsona
Proces diagnozowania choroby Parkinsona jest bardzo trudny. Wynika to z niejasnych objawów w początkowej fazie choroby, a także symptomów, które można przypisać licznym schorzeniom wieku starczego.
Pierwszym krokiem w procesie diagnozy schorzenia jest wizyta u neurologa, gdzie lekarz przeprowadza wnikliwy wywiad, dzięki któremu jest w stanie poznać szczegółowe objawy występujące u pacjenta. Lekarz przy podejrzeniu choroby Parkinsona zleca liczne dodatkowe badania, do których należą:
- obrazowe badanie głowy,
- testy neurologiczne, na przykład ukazujące objaw drżenia spoczynkowego,
- test polegający na podaniu lewodopy, czyli aminokwasu.
Jeśli po podaniu lewodoby stan pacjenta widocznie poprawia się, neurolog zazwyczaj stawia diagnozę o zachorowaniu na chorobę Parkinsona.
Choroba Parkinsona – ocena rokowania i rehabilitacja
Choroba Parkinsona posiada postępujący charakter. Zachorowanie na nią nie powoduje bezpośrednio śmierci, ale przyczynia się do znacznego obniżenia jakości życia pacjenta. Przez wiele lat zmagania się z dolegliwością objawy choroby są kontrolowane przez wdrożenie odpowiedniego leczenia, niemniej jednak w zaawansowanym stadium choroby dochodzi do całkowitej utraty samodzielności i spędzania większości czasu w pozycji leżącej lub na wózku inwalidzkim.
Bardzo duże znaczenie dla zachowania sprawności fizycznej jak najdłużej ma wczesne wdrożenie rehabilitacji. Specjalistyczne ćwiczenia mają pomagać pacjentom w zmniejszeniu odczuwania sztywności mięśni oraz pracować nad lepszym utrzymywaniem równowagi. Długotrwale i regularnie prowadzona aktywność fizyczna daje szanse na długie utrzymanie sprawności fizycznej.
Jak wygląda leczenie Parkinsona z użyciem dopaminy oraz lek przeciwpadaczkowy
Leczenie choroby Parkinsona polega na hamowaniu objawów choroby. Specjaliści w pierwszej kolejności decydują się na stosowanie terapii środkami farmakologicznymi z dopaminą oraz lekiem przeciwpadaczkowym - gabapentyną.
Zadaniem tych substancji farmakologicznych jest hamowanie występowania objawów choroby Parkinsona. We wczesnym stadium schorzenia, dzięki stosowaniu farmakoterapii dopaminą lub lekami przeciwpadaczkowymi pozwala na całkowite kontrolowanie objawów choroby. Niemniej jednak, wraz z postępem i degradacją kolejnych neuronów dopaminergicznych symptomy utrudniające codzienne funkcjonowanie stale się nasilają.
Choroba Parkinsona - jak nie przegapić wczesnych objawów?
Zauważenie wczesnych objawów choroby Parkinsona daje szansę na natychmiastowe wdrożenie leczenia i rozpoczęcie rehabilitacji, co pomoże utrzymać sprawność jak najdłużej. Bardzo często Parkinson rozwija się niezauważony przez wiele lat, a pierwsze symptomy są przypisywane zmęczeniu lub innym chorobom. Symptomy, które mogą być objawem rozwoju wczesnej fazy choroby Parkinsona, to:
- zaburzenia pracy zmysłu węchu,
- zaparcia,
- obniżenie samopoczucia i depresja,
- zła higiena snu: problem z zasypianiem i przesypianiem nocy.
Bardzo często pacjenci zgłaszają się do gabinetu neurologa w bardzo zaawansowanym stadium choroby. Wszystkie niepokojące objawy ze strony ciała powinny być konsultowane ze specjalistą.
Jaka będzie najlepsza dieta w chorobie Parkinsona?
Dieta w chorobie Parkinsona jest bardzo ważna. Pacjenci powinni unikać spożywania dużej ilości białka w jednej chwili, z uwagi na jego wpływ na opóźnienie wchłaniania lewodopy w układzie pokarmowym. Osoba chora powinna odżywiać się zdrowo i lekkostrawnie, ze wgledu na ograniczoną sprawność ruchową.
Dieta powinna być bogata w warzywa i owoce, a także błonnik pokarmowy. Jego zadaniem jest regulowanie pracy jelit i zapobieganie zaparciom, które bardzo często towarzyszom pacjentom w przebiegu choroby. Do codziennej diety warto włączyć produkty spożywcze, które są bogate w witaminę K, D oraz wapń, które przyczyniają się do zwiększenia mineralizacji kości.
Choroba Parkinsona jest dolegliwością, która z pewności prowadzi do obniżenia jakości życia pacjentów. Jej wczesne rozpoznanie oraz współpraca z lekarzem, dietetykiem oraz fizjoterapeutom daje szanse na długie utrzymanie sprawności fizycznej u osób chorych.
Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.
