Choroba wieńcowa (zespół wieńcowy) – objawy, przyczyny, leczenie

Statystyki wyraźnie wskazują, że choroby układu sercowo-naczyniowego są jedną z głównych przyczyn zgonów na całym świecie. Choroba wieńcowa, czyli tzw. choroba niedokrwienna serca, jest najczęściej diagnozowanym schorzeniem spośród tej grupy . W dodatku nieleczona może prowadzić do zawału serca. Jakie są objawy i przyczyny choroby oraz jak wygląda jej leczenie? Sprawdź koniecznie poniżej, gdzie wyczerpująco omawiamy tę chorobę.

Zanim rozpoczniesz czytać, zobacz także artykuł: Zawał serca.

Co to jest choroba wieńcowa?

Choroba niedokrwienna serca to zespół objawowy, który wynika z braku tlenu i innych substancji odżywczych w komórkach organizmu człowieka, w końcu tlen to nieodłączny element prawidłowego rytmu pracy serca. Każdy człowiek posiada dwie tętnice, które oplatają mięsień sercowy i odchodzą od aorty. Lewa odpowiada za unaczynienie bocznej i przedniej ściany mięśnia sercowego, natomiast prawa unaczynia ścianę tylną. To właśnie przez nie przepływa krew, która dostarcza tlen do komórek serca. Prawidłowość przepływu substancji odżywczych i tlenu do serca jest uwarunkowana wieloma czynnikami np. stopniem wymiany oraz warunkami powietrza w płucach, anatomicznym ukształtowaniem naczyń wieńcowych serca, ilością krwinek czerwonych i hemoglobiny, która pomaga wiązać tlen w czasie transportu, a także możliwościami organizmu do dostarczania tlenu w miejsce przeznaczenia. 

Jakie są przyczyny choroby wieńcowej?

Na występowanie choroby niedokrwiennej serca wpływa wiele czynników, które można podzielić na pierwotne oraz wtórne. Wśród pierwotnych czynników można wymienić zmiany, które występują w tętnicach wieńcowych. Utrudniają one prawidłowy transport krwi, przez co ilość tlenu trafiająca do komórek serca jest niewystarczająca. Wtórne czynniki to sytuację, które w żadnym stopniu nie są powiązane z tętnicami wieńcowymi. 

Pierwotne przyczyny choroby wieńcowej to:

• miażdżyca tętnic wieńcowych, która w większości przypadku wywołuje chorobę niedokrwienną serca. W naczyniach krwionośnych odkłada się cholesterol i komórki zapalne, które prowadzą do całkowitego zamykania światła tętnic;
• wady tętnic wieńcowych wrodzone;
• odkładanie się w tętnicach produktów wynikających z wadliwych przemian metabolicznych;
• kiła, toczeń rumieniowaty, choroba Kawasaki, które powodują zwężanie tętnic wieńcowych;
• zator tętnicy wieńcowej, który wywołują infekcyjne zapalenia wsierdzia i zakażenia bakteryjne, a także sztuczne zastawki serca.

Wtórne przyczyny choroby wieńcowej to:

• zbyt niskie ciśnienie,
• niedokrwistość tzw. anemia,
• niepoprawne skurcze w ścinkach tętnicy wieńcowej,
• zatrucie czadem, czyli tlenkiem węgla,
• zbyt duża ilość cholesterolu, który odkłada się w tętnicach wieńcowych,
• nieprawidłowości w przebiegu nadtętniczych mostków mięśniowych, który powodują zwężanie się ścianek tętnic. 

Choroby wieńcowe - objawy

Występują dwa rodzaje choroby niedokrwiennej. Stabilna, która występuję przewlekle i jej głównym objawem są bóle w klatce piersiowej oraz ostra, która objawia się  sytuacji zawału serca, zgonu bądź dławicy piersiowej niestabilnej.

Objawy choroby wieńcowej najczęściej występują w momencie nadmiernego stresu, wzmożonego wysiłku fizycznego oraz po obfitych posiłkach i są to tzw. bóle wieńcowe. Na nasilenie objawów wpływa niska temperatura oraz godziny poranne. Kluczowym objawem tej choroby jest dławiący i uciskający  ból w klatce piersiowej, który jest zlokalizowany za mostkiem i wywołuje charakterystyczne uczucie duszności oraz rozpierania klatki piersiowej. Ból ten może także promieniować do żuchwy, szczęki, barków, szyi i nadbrzusza. 

Oprócz dolegliwości bólowych i duszności najczęstsze objawy to:

• mdłości,
• osłabienie,
• spłycenie oddechu,
• kołatanie mięśnia sercowego,
• nadmierna potliwość,
• przyśpieszona akcja serca,
• ucisk za mostkiem,
• w krytycznych przypadkach: sercowa śmierć nagła.

Zdarzają się takie sytuacje, że choroba ta nie daje żadnych objawów, przez co usypia czujność chorego. Pacjenci dowiadują się o niej dopiero w momencie zawału. 

Jakie badania przy chorobie niedokrwiennej serca?

Jednym z podstawowych badań, które należy wykonać u pacjentów z podejrzeniem choroby wieńcowej, jest EKG, które pozwoli na wykrycie choroby niedokrwiennej, ale również zaburzeń rytmu serca czy przewodzenia. Bardzo często objawy wszelkich zaburzeń dają o sobie znać podczas wysiłku fizycznego np. duszność czy bóle dławicowe, dlatego ważnym badaniem, które pozwoli na wykrycie nieprawidłowości, jest próba wysiłkowa. Zapis EKG jest wykonywany podczas spaceru pacjenta po bieżni ruchomej. 

Jeśli oba zapisy EKG są nieprawidłowe, należy pogłębić diagnostykę. Najczęściej wykonuje się badanie echokardiograficzne, które ukazuje cały obraz mięśnia sercowego i miejsca ze słabą kurczliwością. Można wykonywać również Angio-TK, które jest badaniem obrazowym ukazującym tętnice wieńcowe i naczynia krwionośne. 

Bardzo popularnym badaniem w diagnozowaniu choroby wieńcowej jest koronarografia. Dzięki temu można dokładnie zlokalizować miejsca zwężenia tętnic i poszerzyć je poprzez wszczepienie stentu bądź poprzez agioplastykę. 

Choroba wieńcowa - leczenie naturalne

Oczywiście choroba wieńcowa powinna być leczona pod stałym nadzorem lekarza, jednak istnieją pewne naturalne metody, które mogą wspomóc leczenie farmakologiczne. Warto stosować różnorodne zioła i suplementy diety, np. chrom i magnez, które przyczynią się poprawy ogólnego stanu zdrowia. Wśród nich wyróżnić można:

• owoc głogu, który rozszerza naczynia wieńcowe i reguluje ciśnienie krwi;
• naparstnica wełniasta, spowalnia tętno i usuwa obrzęki wynikające z niewydolności serca;
• czosnek, jako naturalny antybiotyk, który poprawia krążenie;
• serdecznik pospolity, pomocny na samym początku schorzenia;
• miłorząb japoński - dotlenia serce;

Należy także uprawiać sport, a szczególnie spacerować oraz dbać o prawidłową dietę. Osoby cierpiące na tą chorobę powinny unikać stresu, a w sytuacji zaburzeń lękowych z kołataniem serca czy jego nierównym rytmem powinny korzystać z usług psychologa. 

Jaka dieta jest odpowiednia przy zespole wieńcowym?

Dieta przy chorobie wieńcowej powinna być przede wszystkim oparta na warzywach i owocach. Warto również włączyć do jadłospisu.  pełnoziarniste pieczywo, kasze i makarony, a także owoce morza i tłuste ryby. Idealnie sprawdzi się tu dieta śródziemnomorska, której podstawą są produkty bogate w błonnik, witaminy i inne mikro i makroelementy oraz bardzo ważne nienasycone kwasy tłuszczowe. Warto również unikać spożywania nadmiernych ilości cukru i soli. 

Zespół wieńcowy - dodatkowe zalecenia 

Przy występującym zespole wieńcowym warto prowadzić zdrowy tryb życia. Ważna jest zdrowa dieta, ruch, a także wypoczynek. Konieczny jest odpowiedni sen przynajmniej przez 8 godzin. Warto także ograniczyć spożycie alkoholu i palenie wyrobów tytoniowych. Istotna jest również suplementacja kwasu foliowego, który zmniejsza poziom homocysteiny we krwi. Poleca się także wykonywanie ćwiczeń relaksacyjnych, które wpływają na obniżenie poziomu stresu i związanego z nim spięcia mięśni. Osoby, które obserwują u siebie objawy choroby wieńcowej, powinny zaopatrzyć się w ciśnieniomierz i codziennie kontrolować wielkość ciśnienia tętniczego krwi i pulsu.