Kluczowe wnioski z artykułu:
- Biegunka może mieć różne przyczyny, zazwyczaj ustępuje samoistnie, ale można stosować leki i suplementy, żeby zmniejszyć jej objawy.
- Najskuteczniejsze leki na biegunkę i suplementy zawierają loperamid, węgiel aktywny, probiotyki lub maślan sodu.
- Bardzo istotne jest właściwe leczenie objawowe podczas biegunki: nawadnianie, dieta oraz wypoczynek. U dzieci, osób starszych lub chorych odwodnienie może nastąpić bardzo szybko i okazać się niebezpieczne dla zdrowia.
- Jeśli biegunka nie ustępuje po kilku dniach lub występują dodatkowe niepokojące objawy, należy zgłosić się do lekarza.
Ranking najlepszych leków na biegunkę
Zaopatrując domową apteczkę lub szykując się do podróży, często sprawdzamy listy zalecanych leków i preparatów, które zawsze warto mieć pod ręką. Jedną z najważniejszych pozycji są wówczas środki przeciwbiegunkowe. Dlaczego są tak ważne? Dolegliwości żołądkowo-jelitowe mogą pojawić się w najmniej oczekiwanym momencie, a udanie się wówczas do apteki byłoby bardzo niekomfortowe. Ponadto niewinna z pozoru biegunka może doprowadzić do odwodnienia, zwłaszcza w przypadku najmłodszych lub seniorów. Jakie są najlepsze leki na biegunkę? Wiele zależy od wieku pacjenta, a także od przyczyny biegunki. Poznaj skutecznie leki na biegunkę.
- Stoperan 2 mg, 18 kapsułek
Najbardziej znany i efektywny lek przeciwbiegunkowy, działający na bazie loperamidu. Działanie preparatu polega na spowolnieniu ruchów jelit, co pozwala na lepsze wchłanianie wody i elektrolitów, a tym samym zmniejsza liczbę i objętość wypróżnień. - Carbo Medicinalis Vp 300 mg, 20 tabletek
Tabletki zawierające węgiel aktywny, które można połykać w całości lub rozgryzać. Wiąże toksyny i bakterie w przewodzie pokarmowym, łagodząc objawy biegunki wywołanej tymi czynnikami. W przypadku Carbo Medicinalis zastosowanie jest szerokie, wspomaga również przy niestrawnościach i wzdęciach oraz zatruciach lekami i związkami chemicznymi. - Butiner 500, 30 tabletek
Bazuje na maślanie sodu, który jest pomocny przy zespole jelita drażliwego, w chorobach zapalnych jelit, zakażeniach przewodu pokarmowego, biegunce poantybiotykowej, biegunce podróżnych oraz zaburzeniach flory jelitowej. Butiner na biegunkę działa długofalowo, ponieważ odżywia komórki jelit, wykazuje działanie przeciwzapalne i reguluje florę bakteryjną. - Loperamid, 2 mg, 20 kapsułek
Skuteczny lek przeciwbiegunkowy zawierający loperamid. Pomaga zmniejszyć liczbę wypróżnień i poprawia konsystencję stolca, przynosząc ulgę w ostrej biegunce. - Enterol 250 mg, 20 kapsułek
Preparat zawierający probiotyczne liofilizowane drożdżaki Saccharomyces boulardii, wspierający odbudowę flory bakteryjnej jelit i łagodzący objawy biegunki. Może być stosowany w ostrej biegunce wywołanej zakażeniem oraz w biegunce podróżnych, a także po antybiotykoterapii. Może być również stosowany u dzieci. - Smecta, 3 g, 10 saszetek
Lek na biegunkę bez recepty w wygodnych saszetkach do przyrządzenia zawiesiny. Zawiera naturalną glinkę, która działa osłonowo i ochronnie na błonę śluzową jelit, łagodząc objawy biegunki. Preparat może być stosowany u dzieci powyżej 2. roku życia i dorosłych. - Tesectan 500mg, 10 kapsułek
Suplement diety zawierający taninian żelatyny, który wytwarza warstwę chroniącą błonę śluzową jelita, zmniejszając częstotliwość i czas trwania biegunki, a przy okazji wspiera również zdrowie jelit.
Długo trwająca biegunka – kiedy zgłosić się do lekarza?
Biegunka najczęściej przechodzi samoistnie i na ogół nie powinna być powodem do niepokoju. W razie natężonych objawów warto wprowadzić leki na biegunkę i dbać o dobre nawodnienie organizmu oraz wypoczynek. Do lekarza należy zgłosić się, jeśli biegunka nie ustępuje w ciągu kilku dni, trzeba wówczas ustalić przyczyny tego stanu. Ponadto trzeba również zwrócić uwagę na dodatkowe objawy, które mogą sugerować poważniejszy problem.
Należą do nich między innymi:
- krew lub śluz w stolcu,
- wysoka gorączka,
- silne bóle brzucha,
- objawy odwodnienia,
- znaczna utrata masy ciała w krótkim czasie,
- nudności i wymioty.
Objawy te mogą świadczyć o infekcji bakteryjnej, poważnym stanie zapalnym lub innych dolegliwościach wymagających pilnej konsultacji. Ostra biegunka może być bardzo niebezpieczna dla zdrowia. Niestety nawet wiedząc, jak leczyć biegunkę w domu, nie wszystko da się przewidzieć. Szczególnie niebezpieczne są biegunki u dzieci, seniorów i osób z osłabioną odpornością. W ich przypadku nawet krótkotrwałe rozwolnienie może szybko doprowadzić do odwodnienia, dlatego należy stale kontrolować sytuację, najmłodszym podawać leki na biegunkę dla dzieci, a osobom starszym mocniejsze preparaty dla dorosłych. W niektórych przypadkach ani elektrolity, ani najskuteczniejsze leki na biegunkę nie są w stanie pomóc opanować sytuacji i wtedy należy zgłosić się do szpitala.
Co jest podstawą leczenia biegunki?
Jak radzić sobie z biegunką? Pierwszą i najważniejszą sprawą jest nawadnianie. Bardzo często objawy ustępują samoistnie, trzeba jednak zatroszczyć się w tym czasie o organizm, a konkretnie o dostarczanie odpowiedniej ilości płynów. W miarę możliwości warto włączyć dobrej jakości preparaty elektrolitowe z apteki, które najlepiej zapobiegają odwodnieniu, uzupełniając elektrolity utracone w wyniku biegunki.
Drugą ważną kwestią jest lekkostrawna dieta, ponieważ wpływa ona bezpośrednio na jelita. W czasie biegunki układu pokarmowego nie można dodatkowo podrażniać ani obciążać. Zalecane są zwłaszcza produkty takie jak: ryż, zupy jarzynowe, banany, sucharki, pieczone lub gotowane jabłka, gotowana marchew, chude mięso. Należy jednocześnie zrezygnować z takich elementów jadłospisu jak: tłuste i ciężkostrawne pokarmy, produkty wzdymające, alkohol czy kofeina.
Przed włączeniem leków najlepiej jest ustalić najpierw przyczynę występowania nieprzyjemnych objawów, dzięki temu łatwiej dobrać najskuteczniejsze leki na biegunkę. Najczęściej stosowane są preparaty z loperamidem, węglem aktywnym i probiotykami. Loperamid jest jednym z najpopularniejszych składników leków przeciwbiegunkowych. Jego działanie jest proste, polega na spowalnianiu perystaltyki jelit. Dzięki temu treść pokarmowa dłużej przebywa w jelitach, a woda jest lepiej wchłaniana. Środek ten może być stosowany przy przewlekłych biegunkach, ale nie jest zalecany przy zakażeniach bakteryjnych lub wirusowych. W takich przypadkach sprawdzi się na przykład nifuroksazyd. Węgiel aktywny stosuje się w biegunkach spowodowanych zatruciem lub alergią pokarmową, ponieważ jego działanie polega na wiązaniu substancji szkodliwych dla organizmu. Preparaty zawierające probiotyki czy maślan sodu są natomiast polecane do przywracania równowagi flory jelitowej i regeneracji błony śluzowej.
Porady dotyczące stosowania leków na biegunkę
Środki na biegunkę mogą opierać się na rozmaitych substancjach czynnych. Wybierając lek, określ najpierw przyczynę biegunki oraz jej charakter, musisz też wziąć pod uwagę wiek, stan zdrowia i ewentualne inne przyjmowane leki. Po środki na biegunkę najlepiej sięgać, kiedy objawy stają się bardzo uciążliwe lub istnieje ryzyko odwodnienia czy inne niepokojące dolegliwości. Warto też znać dobrze mechanizm działania poszczególnych preparatów, żeby nie zaszkodzić organizmowi. Na przykład loperamid zmniejsza perystaltykę jelit, co pozwala na lepsze wchłanianie wody i zmniejszenie liczby wypróżnień, przynosi zatem ulgę podczas biegunki, ale z drugiej strony może wydłużyć czas trwania infekcji, utrudniając pozbywanie się wirusów z organizmu. Węgiel aktywny wiąże toksyny i bakterie, ale może zmniejszać wchłanianie innych leków, dlatego należy zachować co najmniej 2-godzinną przerwę między przyjęciem węgla aktywnego a innymi lekami. Warto też pamiętać, że w przypadku infekcji bakteryjnych konieczna jest wizyta u lekarza, który zazwyczaj zleca antybiotyki.
Warto być zawsze przygotowanym na biegunkę i wiedzieć, jak sobie z nią radzić, ale nie można też zapominać o tym, jak ważna jest profilaktyka. Właściwa higiena rąk, mycie owoców i warzyw, dbanie o czystość w domu i szczepienia ochronne to podstawowe środki, dzięki którym można uniknąć przynajmniej części przykrych dolegliwości.
Źródła:
- Czerwionka-Szaflarska M., Adamska I., Ostra biegunka u dzieci - najnowsze wytyczne, Forum Medycyny Rodzinnej 2009, tom 3, nr 6, 431-438.
- Grodowska A., Dieta w ostrej biegunce – nawodnienie to priorytet, Narodowe Centrum Edukacji. Żywieniowej, https://ncez.pzh.gov.pl/choroba-a-dieta/dieta-w-ostrej-biegunce-nawodnienie-to-priorytet/ [dostęp: 19.09.2024]
- Wiercińska M., Biegunka (rozwolnienie) - objawy, przyczyny, leczenie, Medycyna Praktyczna 25.11.2021, https://www.mp.pl/pacjent/objawy/50644,biegunka [dostęp: 19.09.2024].
Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.