Kluczowe wnioski z artykułu:
- Cukrzyca typu 2. należy do grupy chorób metabolicznych, charakteryzujących się podwyższonym poziomem glikemii.
- Choroba ma charakter postępujący, co oznacza, że rozwija się powoli, początkowo nie dając żadnych objawów.
- Cukrzyca może pojawić się w wyniku genetycznego upośledzenia wydzielania insuliny lub oporności na działanie insuliny, która często rozwija się wskutek otyłości.
- Leczenie opiera się na zmianie nawyków żywieniowych, zmniejszeniu masy ciała, zwiększeniu aktywności fizycznej oraz terapii farmakologicznej.
Cukrzyca typu 2. – czym się charakteryzuje?
Cukrzyca typu 2. zaliczana jest do grupy chorób metabolicznych, które polegają na podwyższonym stężeniu glukozy we krwi. Szacuje się, że może stanowić nawet 90% przypadków cukrzycy. W przeciwieństwie do cukrzycy typu 1., charakteryzuje się względnym niedoborem insuliny oraz insulinoopornością. Oznacza to, że organizm produkuje wystarczającą ilość hormonu, jednak nie jest on przyswajany przez organizm wskutek spadku wrażliwości tkanek.
Pierwsze objawy cukrzycy typu 2. – na co zwrócić uwagę?
Poszczególne typy cukrzycy mogą dawać różne objawy. Jakie są najważniejsze symptomy cukrzycy typu 2.? Możemy wymienić wśród nich:
- zmniejszenie masy ciała,
- ogólne osłabienie,
- częstomocz,
- zwiększenie odczuwania pragnienia.
Pierwsze objawy cukrzycy typu 2. obejmują także utratę ostrości widzenia oraz bóle nóg. Pacjenci mogą skarżyć się dodatkowo na świąd w okolicach narządów płciowo-moczowych.
Warto pamiętać o tym, że choroba rozwija się powoli. Oznacza to, że nawet przez wiele lat możemy nie zauważyć żadnych oznak cukrzycy typu 2. Objawy pojawiają się dopiero w zaawansowanym stadium. Właśnie dlatego odpowiednia profilaktyka oraz regularne wykonywanie badań pozwalają na wczesne rozpoznanie schorzenia. Brak podjęcia leczenia może doprowadzić do wystąpienia poważnych dla zdrowia powikłań. Badania profilaktyczne umożliwiają dodatkowo rozpoznanie stanu przedcukrzycowego, podczas którego możliwe jest cofnięcie niekorzystnych zmian metabolicznych.
Kto najczęściej choruje na cukrzycę typu 2.?
Najczęściej na cukrzycę typu 2. chorują osoby po ukończeniu 55. roku życia. Szacuje się jednocześnie, że cukrzyca może występować u nawet 10-15% osób po 65. roku życia. Coraz częściej diagnozowana jest również u osób młodych. Ma wtedy bezpośredni związek z niezdrowym stylem życia. Choroba występuje przeważnie u osób otyłych oraz w przypadku zbyt małej ilości ruchu w życiu codziennym. Ryzyko zachorowania mogą dodatkowo zwiększyć uwarunkowania genetyczne, nadciśnienie tętnicze oraz zaburzenia gospodarki lipidowej. Ogromnym problemem coraz częściej jest również cukrzyca u dzieci i nastolatków.
Dieta przy cukrzycy typu 2. – jak skutecznie kontrolować poziom cukru?
Podstawą leczenia jest odpowiednio zbilansowana dieta cukrzycowa, która powinna bazować na produktach o niskim indeksie glikemicznym. Co więcej, pacjenci powinni zadbać o prawidłową podaż kaloryczną. Utrzymanie właściwej masy ciała ma bowiem kluczowe znaczenie w terapii choroby.
Dieta przy cukrzycy typu 2. powinna być bogata w warzywa, które muszą stanowić największą część każdego posiłku. ¼ objętości talerza powinno zajmować białko. Najlepiej sięgać po chude mięso, ryby, jajka oraz rośliny strączkowe. Należy ograniczyć przy tym podaż czerwonego mięsa. W posiłku powinna znaleźć się podobna ilość pełnoziarnistych produktów zbożowych. Ważnym elementem diety jest także błonnik. Unikaj podjadania oraz jedzenia posiłków i przekąsek bogatych w cukry proste.
Czy cukrzyca typu 2. jest uleczalna?
Wiele osób zastanawia się, czy cukrzyca typu 2. jest uleczalna. Niestety choroba ma charakter przewlekły i nieuleczalny. Oznacza to, że pacjent będzie przyjmować leki przez resztę życia. Warto pamiętać jednak o tym, że wczesna diagnoza stanu przedcukrzycowego lub insulinooporności pozwala na cofnięcie zaburzeń metabolicznych oraz chroni przed rozwinięciem się cukrzycy, która charakteryzuje się nawet wieloletnią progresją. Podstawą leczenia stanu przedcukrzycowego jest zmiana nawyków żywieniowych, zmniejszenie masy ciała oraz regularny ruch.
Nowe leki na cukrzycę typu 2. – innowacje w terapii
W latach 90. leki na cukrzycę obejmowały jedynie insulinę, metforminę oraz pochodne sulfonylomocznika. Ciągły rozwój medycyny umożliwił jednak opracowanie innowacyjnych środków farmakologicznych, które ułatwiają stabilizację poziomu glukozy we krwi oraz znacznie podnoszą jakość codziennego życia.
Najnowsze leki na cukrzycę typu 2. obejmują m.in. preparaty inkretynowe, do których należą analogi GLP-1 i inhibitory DPP-4 oraz inhibitory SGLT2. Skutecznie obniżają glikemię na czczo, regulują apetyt oraz zmniejszają ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych. Nowe leki na cukrzycę typu 2. mogą być przyjmowane samodzielnie oraz w połączeniu z innymi metodami terapii farmakologicznej.
Powikłania cukrzycy typu 2. – jak im zapobiegać?
Szczególne zagrożenie stanowią powikłania cukrzycy typu 2., do których należą m.in. zaburzenia wzroku i zaburzenia pracy nerek. Diabetycy narażeni są także na wystąpienie stopy cukrzycowej, która może prowadzić do amputacji kończyny. Aktywność fizyczna, przestrzeganie zasad diety oraz leki na cukrzycę typu 2. znacznie zmniejszają ryzyko wystąpienia powikłań. Wdrożenie prawidłowego leczenia oraz regularne monitorowanie poziomu stężenia glukozy uchroni Cię przed dalszym rozwojem choroby.
Ile można żyć z cukrzycą typu 2.? Rokowania i wpływ na jakość życia
Cukrzyca to poważna choroba przewlekła, która wymaga zmiany stylu życia oraz wdrożenia odpowiedniego leczenia. Wielu pacjentów zastanawia się, ile można żyć z cukrzycą typu 2. Należy pamiętać o tym, że stosowanie się do zaleceń lekarza sprawia, że cukrzyca nie przyczynia się bezpośrednio do skrócenia długości życia.
Szczególnym zagrożeniem są powikłania, w tym neuropatia cukrzycowa, która znacznie może pogorszyć komfort funkcjonowania. W przypadku wystąpienia neuropatii warto sięgnąć po kwas alfa-liponowy. Kluczem jest zaangażowanie pacjenta i aktywne uczestniczenie w terapii.
Źródła:
- Dariusz Moczulski, Leszek Czupryniak, Diabetologia, Wielka Interna, 2023.
- Barbara Katra, Cukrzyca typu 2, https://www.mp.pl/cukrzyca/cukrzyca/typ2/65891,cukrzyca-typu-2 (dostęp 09.08.2024).
- Katarzyna Korzeniowska, Anna Jabłecka, Cukrzyca (Część II), Farmacja Współczesna, nr 2/2009.
- Ewa Otto-Buczkowska, Leczenie cukrzycy typu 2 – co nowego? Insuliny analogowe i co jeszcze?, Lekarz POZ, nr 3/2017.
- Katarzyna Wolnicka, Anna Małgorzata Taraszewska, Aleksandra Wedziuk-Reszka, Paula Gosa, Żywienie w cukrzycy typu 2 i insulinooporności, https://ncez.pzh.gov.pl/wp-content/uploads/2022/11/E-book-Zywienie-w-cukrzycy-typu-2-i-insulinoopornosci.pdf (dostęp 09.08.2024).
- Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, Polskie Towarzystwo Diabetologiczne, 2020.
Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.