Czarny bez – jakie ma właściwości lecznicze? Kiedy warto stosować bez czarny?

Czarny bez – jakie ma właściwości lecznicze? Kiedy warto stosować bez czarny? - zdjęcie

Czarny bez, inaczej nazywany bzem lekarskim lub aptecznym, jest krzewem powszechnie występującym w Polsce. Jest doceniany nie tylko ze względu na swoje walory ozdobne i piękny zapach, ale także z uwagi na wartości zdrowotne. Zarówno kwiaty, jak i owoce czarnego bzu posiadają bogactwo witamin i minerałów.

Czarny bez – czym jest oraz jakie ma pochodzenie?

Czarny bez jest krzewem osiągającym dość spore rozmiary, bo nawet 10 metrów wysokości. Czasem nawet rozrasta się na kształt drzewa. Jego kwiaty są białe lub kremowe, skąd zatem nazwa "czarny bez"? Pochodzi ona od jego owoców, które mają barwę ciemnofioletową i średnicę nawet 8 milimetrów.

Jeżeli chodzi o jego pochodzenie, to znany był już w starożytności w Północnej Afryce i Zachodniej Azji. Obecnie jest krzewem, który rośnie również w Europie, gdzie jest bardzo rozpowszechniony. W Polsce występuje na polach, w lasach, w obrębie nieużytków oraz na obrzeżach dróg. Dlatego też często określany jest jako dziki bez.

Jakie właściwości zdrowotne ma czarny bez?

Bogactwem składników posiadających właściwości zdrowotne wykazują się dwie części tego krzewu:

  • kwiaty - zawierają kwasy organiczne, sole mineralne, flawonoidy, garbniki i olejki eteryczne,
  • owoce - są bogate w witaminy A, B, C, żelazo, wapń, fosfor, ale także w pektyny czy garbniki.

Suszony kwiat bzu ma właściwości przeciwgorączkowe, wykrztuśne, napotne, dlatego polecany jest przy wszelkich infekcjach dróg oddechowych. To sprawia, że jest on, podobnie jak inne rośliny na przeziębienie, polecany przy zwalczaniu różnorakich chorób i ich objawów.

Czarny bez ma też zastosowanie w leczeniu bólu związanego z zapaleniem nerwów rwy kulszowej, migrenami. Ma działanie oczyszczające, regulujące pracę układu trawiennego oraz nerek. Bez czarny, w związku z bogactwem zawartych w nim witamin i antocyjanów, wpływa korzystnie na oczy. Ma także działanie przeciwcukrzycowe (obniża poziom cukru we krwi), a nawet przeciwnowotworowe.

Najpowszechniej jednak czarny bez stosuje się w stanach grypowych. Choć jest bardzo zdrowy i można podawać go w odpowiednich proporcjach również przeziębionym dzieciom, w przypadku najmłodszych to lekarz powinien zbadać i próbować ustalić przyczynę złego samopoczucia. Może być ona bowiem inna niż zwykła infekcja wirusowa, zwłaszcza, gdy katarowi i kaszlowi towarzyszy ból brzucha i gorączka

FORMY LEKÓW I SUPLEMENTÓW ZAWIERAJĄCYCH CZARNY BEZ (I INNE ZDROWOTNE ROŚLINY):

Owoce oraz kwiat czarnego bzu (podobnie, jak inne rośliny o prozdrowotnych właściwościach) w lekach i suplementach można spotkać w kilku postaciach, które można wybrać w zależności od upodobań i wymaganego do leczenia stężenia substancji czynnych:

  • Sok z czarnego bzu -  jest najczęściej wybieraną formą, pije się go po rozcieńczeniu z wodą lub dodaniu do herbaty;
  • Syrop z czarnego bzu - ma postać bardziej skondensowaną niż sok, standardowe dawkowanie to 2 do 4 łyżek dziennie;
  • Kapsułki z witaminami - ta forma zawiera duże stężenie substancji czynnych (nie tylko z owoców bzu, ale także innych, np. aceroli);
  • Zioła i herbatki - w przypadku herbatek z czarnego bzu warto nie tylko je pić, ale także płukać gardło lub sporządzić z nich inhalację.

Czy czarny bez ma zastosowanie w kosmetyce?

Czarny bez jest rośliną, która ma zastosowanie nie tylko wewnętrzne, ale i zewnętrzne. Może być składnikiem kosmetyków produkowanych przez komercyjnych producentów albo przygotowanych samodzielnie. Szczególnie dobrze radzi sobie z trudną skórą, nadaje się zarówno do cery młodej, trądzikowej o charakterze tłustym czy mieszanym, ale także do cery dojrzałej, skłonnej do powstawania na niej zmarszczek. Czarny bez łagodzi wszelkie podrażnienia, oczyszcza, zwalcza stany zapalne, a także pobudza ukrwienie skóry. 

Prostym w przygotowaniu kosmetykiem jest np. woda z kwiatów czarnego bzu, która działa jak tonik - wystarczy przygotować 400 g kwiatów czarnego bzu, opłukać je, zalać 1 litrem niegazowanej wody mineralnej, gotować na małym ogniu przez 3 minuty, a następnie pozostawić do ostygnięcia na całą noc. Rano należy odcedzić kwiaty, a płyn przelać do szklanej buteleczki i przechowywać w lodówce. Wodę tę stosuje się bardzo prosto: po umyciu twarzy, należy nasączyć wacik odrobiną wody bzowej i przecierać twarz, a następnie zastosować krem pielęgnacyjny.

Jakie są przeciwwskazania dotyczące dawkowania bzu czarnego?

Czarny bez koniecznie trzeba poddać obróbce cieplnej, aby nie tylko przyniósł korzyści, ale także nie zaszkodził. Surowe owoce zawierają sambunigrynę, której trująca właściwość znika po obróbce termicznej! Trzeba o tym bezwzględnie pamiętać, kiedy chcemy skorzystać z dobrodziejstwa tego krzewu przygotowując samodzielnie sok z czarnego bzu lub syrop z bzu.

Natomiast przyrządzone specyfiki z zawartością bzu są bezpieczne nawet dla kobiet w ciąży oraz dzieci już od drugiego roku życia. Oczywiście nie należy przekraczać zalecanych porcji (dziennie 150 ml w przypadku soku i 50 ml w przypadku syropu), ponieważ może to doprowadzić do biegunki i bólów brzucha.

Polecane przepisy z czarnym bzem

Choć przepisów na wykorzystanie bzu jest bardzo dużo, przykładowo można spróbować następujących receptur:

  1. Syrop z kwiatów czarnego bzu - składniki do przygotowania 2 litrów syropu: pękata torba kwiatów czarnego bzu, 2 litry wody, 1 kg cukru, świeżo wyciśnięty sok z 2 cytryn, płaska łyżeczka octu jabłkowego; przygotowanie: kwiaty obciąć z gałązek, włożyć do dużego słoika, w garnku rozpuścić cukier w gorącej wodzie, po 15 minutach dodać sok z cytryny i ocet jabłkowy, miksturą tą zalać kwiaty w słoiku, zakręcić i zostawić na 3 dni, następnie odcedzić przez gazę do butelek i syrop z bzu czarnego gotowy! Należy go przechowywać w lodówce.
  2. Sok z owoców bzu - składniki: 1 i 1/3 szklanki owoców czarnego bzu, 3 szklanki wody, 2 łyżki startego imbiru, 1 łyżeczka cynamonu cejlońskiego, 1/2 łyżeczki sproszkowanych goździków, 1/3 szklanki miodu; przygotowanie: umyte owoce bez gałązek włożyć do garnka, dodać wszystkie składniki z wyjątkiem miodu i gotować na wolnym ogniu 30 minut, następnie pozostawić do ostygnięcia. Gdy sok będzie jeszcze lekko ciepły przecedzić przez sitko, dodać miód, wymieszać, przelać do słoika. Należy go przechowywać w lodówce.

Preparaty zawierające czarny bez mogą być wykorzystywane nie tylko do leczenia infekcji, ale są też jednym ze sposobów wzmacniania układu odpornościowego. Aby zapobiegać infekcjom, zanim się one pojawią, warto być również aktywnym fizycznie i stosować zasady dobrze zbilansowanej diety, a w okresie zimowym postawić na napoje i produkty rozgrzewające. Taki zdrowy tryb życia w połączeniu z wykorzystaniem dobrodziejstwa natury, jakim jest czarny bez, stanowi najlepszą formę ochrony przed infekcjami.

Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.

Serce i układ krążenia Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia...
Informacje dla pacjenta Monocyty – o czym świadczą podwyższone monocyty?
Monocyty to komórki, które wchodzą w skład białych krwinek (leukocytów). Krążą one we krwi i w razie potrzeby wydostają się z naczyń krwionośnych do tkanek otaczających dane naczynie. W trakcie tego procesu przeistaczają się w makrofa...
Informacje dla pacjenta Rzeżucha – wartości odżywcze i właściwości lecznicze. Jak uprawiać rzeżuchę w domu?
Rzeżucha wielu osobom kojarzy się wyłącznie ze świętami wielkanocnymi. Okazuje się jednak, że ta niepozorna roślina jest bogatym źródłem witamin i minerałów, dlatego warto włączać ją do diety przez cały rok.Rzeżucha – czym jest?...
Zdrowy tryb życia Czosnek niedźwiedzi – stosowanie, właściwości, uprawa. Co musisz wiedzieć o czosnku niedźwiedzim?
Każdy z nas wie, jak cenne właściwości lecznicze posiada czosnek pospolity. Nie wszyscy jednak wiedzą, że pod względem zawartości pewnych substancji przewyższa go czosnek niedźwiedzi. Jeszcze do niedawna traktowany był jako ciekawostka prz...
Odporność, wzmocnienie organizmu Eozynofilia: o czym świadczą podwyższone eozynofile? Objawy, przyczyny, normy
Badanie krwi to jedno z podstawowych metod diagnostycznych wielu chorób. Za jego pomocą możliwe jest oznaczenie wielu parametrów, w tym eozynofilów. To jeden z rodzajów białych krwinek, które pełnią istotną funkcję w...
Informacje dla pacjenta Czym jest hydroksyzyna (hydroxyzinum) na uspokojenie? Dawkowanie i przeciwwskazania
Gdy leki dostępne bez recepty oraz naturalne specyfiki przestają być skuteczne, zazwyczaj poszukiwane są nowe rozwiązania problemu związanego ze stresem. Jeśli mowa o <span...
Sport i fitness Kreatyna – działanie, rodzaje, właściwości i efekty suplementu dla sportowców
Kreatyna to związek azotowy, który znajduje się przede wszystkim w mięśniach człowieka. Co ciekawe, nazwa pochodzi od greckiego słowa "keras", które oznacza mięso. To właśnie ono jest najważniejszym źródłem kreatyny w naszej diecie...
Układ pokarmowy Bulgotanie w brzuchu i przelewanie w jelitach – objawy, przyczyny, leczenie
Bulgotanie, przelewanie się, dziwne, głośne burczenie i przewracanie w brzuchu to nie tylko kłopotliwe i krępujące, ale również niepokojące objawy. Mogą wystąpić zarówno w dzień, jak i w nocy. Zazwyczaj stanowią całkowicie niegroźny ...
Serce i układ krążenia Dieta na obniżenie cholesterolu - 10 produktów, które pomagają zbić cholesterol
Obecność zbyt wysokiego poziomu cholesterolu LDL we krwi jest zjawiskiem cywilizacyjnym. Z hipercholesterolemią zmaga się coraz większa część społeczeństwa, a do rozwoju problemu przyczyniają się czynniki zewnętrzne, jak nisko odżywcza dieta oraz mało...

Choroby i dolegliwości Zakrzepica żył głębokich: objawy, przyczyny, leczenie
Zakrzepica żył głębokich jest bardzo poważną chorobą, która w krótkim czasie może doprowadzić do niebezpiecznych dla życia komplikacji. Ponieważ objawy mogą w początkowej fazie ...
Układ rozrodczy i moczowy Zapalenie pęcherza moczowego – przyczyny, objawy, leczenie
Zapalenie pęcherza moczowego to przykra, ale powszechna dolegliwość. Schorzenie może pojawić się zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn w każdym wieku. Niepokojącymi symptomami, mogącymi świadczyć o zapaleniu pęcher...
Serce i układ krążenia Berberyna – właściwości, zastosowanie oraz działanie. Czy berberyna jest dobra na otyłość?
Ludzie od tysięcy lat korzystali z dobrodziejstw natury w leczeniu różnorodnych chorób i dolegliwości. Tak jest i dzisiaj. Na rynku farmaceutycznym dość często można usłysz...
Choroby i dolegliwości Ból po prawej stronie brzucha
Ból brzucha zlokalizowany po prawej stronie zazwyczaj kojarzony jest z zapaleniem wyrostka robaczkowego. Przyczyną dolegliwości po tej stronie może być jednak wiele innych schorzeń, mi...
Choroby i dolegliwości Paciorkowiec – jakie choroby wywołuje oraz jakie są przyczyny i jak leczyć?
Paciorkowiec należy do licznej grupy bakterii, które mogą wywoływać różne dolegliwości – od stosunkowo niegroźnych, jak na przykład zapalenie mieszków włosowych, aż...
Układ nerwowy Ból z tyłu głowy: rodzaje, przyczyny i leczenie. Co może oznaczać ucisk z tyłu głowy?
Pacjenci skarżą się na ból zlokalizowany z tyłu głowy. Ból głowy to powszechna przypadłość, która dotyczy każdego, bez względu na płeć i wiek. Niejednokrotnie bywa ignoro...
Choroby skóry Wysypka alergiczna na ciele: sposoby na łagodzenie objawów alergii skórnych
Wygląd skóry jest ważny nie tylko przez wzgląd na własne samopoczucie, ale również zdrowie. Swędzące krostki na ciele pojawiające się po spożyciu pokarmów lub kontakcie z...
Układ rozrodczy i moczowy Nawracające zapalenia pęcherza – jak im zapobiegać i jak można je leczyć?
Zakażenia układu moczowego należą do powszechnych schorzeń o charakterze infekcyjnym i dotyczą statystycznie znacznie częściej kobiet niż mężczyzn. Mają też tendencję do nawracania, szczególnie u osó...
Choroby i dolegliwości Choroba Hashimoto – jakie są objawy, przyczyny i leczenie? Co warto wiedzieć o zespole Hashimoto?
Choroba Hashimoto to najczęstsza przyczyna niedoczynności tarczycy, będąca przewlekłym schorzeniem układu immunologicznego. Oto najważniejsze informacje na temat jej objawów, diag...

Dlaczego my?
why-us-img

Odbiór osobisty w aptece

why-us-img

Profesjonalna obsługa

why-us-img

Szybka wysyłka

why-us-img

Legalnie działająca apteka

why-us-img

Płatność online lub za pobraniem