Czarny bez – jakie ma właściwości lecznicze? Kiedy warto stosować bez czarny?

Czarny bez – jakie ma właściwości lecznicze? Kiedy warto stosować bez czarny? - zdjęcie

Czarny bez, inaczej nazywany bzem lekarskim lub aptecznym, jest krzewem powszechnie występującym w Polsce. Jest doceniany nie tylko ze względu na swoje walory ozdobne i piękny zapach, ale także z uwagi na wartości zdrowotne. Zarówno kwiaty, jak i owoce czarnego bzu posiadają bogactwo witamin i minerałów.

Czarny bez – czym jest oraz jakie ma pochodzenie?

Czarny bez jest krzewem osiągającym dość spore rozmiary, bo nawet 10 metrów wysokości. Czasem nawet rozrasta się na kształt drzewa. Jego kwiaty są białe lub kremowe, skąd zatem nazwa "czarny bez"? Pochodzi ona od jego owoców, które mają barwę ciemnofioletową i średnicę nawet 8 milimetrów.

Jeżeli chodzi o jego pochodzenie, to znany był już w starożytności w Północnej Afryce i Zachodniej Azji. Obecnie jest krzewem, który rośnie również w Europie, gdzie jest bardzo rozpowszechniony. W Polsce występuje na polach, w lasach, w obrębie nieużytków oraz na obrzeżach dróg. Dlatego też często określany jest jako dziki bez.

Jakie właściwości zdrowotne ma czarny bez?

Bogactwem składników posiadających właściwości zdrowotne wykazują się dwie części tego krzewu:

  • kwiaty - zawierają kwasy organiczne, sole mineralne, flawonoidy, garbniki i olejki eteryczne,
  • owoce - są bogate w witaminy A, B, C, żelazo, wapń, fosfor, ale także w pektyny czy garbniki.

Suszony kwiat bzu ma właściwości przeciwgorączkowe, wykrztuśne, napotne, dlatego polecany jest przy wszelkich infekcjach dróg oddechowych. To sprawia, że jest on, podobnie jak inne rośliny na przeziębienie, polecany przy zwalczaniu różnorakich chorób i ich objawów.

Czarny bez ma też zastosowanie w leczeniu bólu związanego z zapaleniem nerwów rwy kulszowej, migrenami. Ma działanie oczyszczające, regulujące pracę układu trawiennego oraz nerek. Bez czarny, w związku z bogactwem zawartych w nim witamin i antocyjanów, wpływa korzystnie na oczy. Ma także działanie przeciwcukrzycowe (obniża poziom cukru we krwi), a nawet przeciwnowotworowe.

Najpowszechniej jednak czarny bez stosuje się w stanach grypowych. Choć jest bardzo zdrowy i można podawać go w odpowiednich proporcjach również przeziębionym dzieciom, w przypadku najmłodszych to lekarz powinien zbadać i próbować ustalić przyczynę złego samopoczucia. Może być ona bowiem inna niż zwykła infekcja wirusowa, zwłaszcza, gdy katarowi i kaszlowi towarzyszy ból brzucha i gorączka

FORMY LEKÓW I SUPLEMENTÓW ZAWIERAJĄCYCH CZARNY BEZ (I INNE ZDROWOTNE ROŚLINY):

Owoce oraz kwiat czarnego bzu (podobnie, jak inne rośliny o prozdrowotnych właściwościach) w lekach i suplementach można spotkać w kilku postaciach, które można wybrać w zależności od upodobań i wymaganego do leczenia stężenia substancji czynnych:

  • Sok z czarnego bzu -  jest najczęściej wybieraną formą, pije się go po rozcieńczeniu z wodą lub dodaniu do herbaty;
  • Syrop z czarnego bzu - ma postać bardziej skondensowaną niż sok, standardowe dawkowanie to 2 do 4 łyżek dziennie;
  • Kapsułki z witaminami - ta forma zawiera duże stężenie substancji czynnych (nie tylko z owoców bzu, ale także innych, np. aceroli);
  • Zioła i herbatki - w przypadku herbatek z czarnego bzu warto nie tylko je pić, ale także płukać gardło lub sporządzić z nich inhalację.

Czy czarny bez ma zastosowanie w kosmetyce?

Czarny bez jest rośliną, która ma zastosowanie nie tylko wewnętrzne, ale i zewnętrzne. Może być składnikiem kosmetyków produkowanych przez komercyjnych producentów albo przygotowanych samodzielnie. Szczególnie dobrze radzi sobie z trudną skórą, nadaje się zarówno do cery młodej, trądzikowej o charakterze tłustym czy mieszanym, ale także do cery dojrzałej, skłonnej do powstawania na niej zmarszczek. Czarny bez łagodzi wszelkie podrażnienia, oczyszcza, zwalcza stany zapalne, a także pobudza ukrwienie skóry. 

Prostym w przygotowaniu kosmetykiem jest np. woda z kwiatów czarnego bzu, która działa jak tonik - wystarczy przygotować 400 g kwiatów czarnego bzu, opłukać je, zalać 1 litrem niegazowanej wody mineralnej, gotować na małym ogniu przez 3 minuty, a następnie pozostawić do ostygnięcia na całą noc. Rano należy odcedzić kwiaty, a płyn przelać do szklanej buteleczki i przechowywać w lodówce. Wodę tę stosuje się bardzo prosto: po umyciu twarzy, należy nasączyć wacik odrobiną wody bzowej i przecierać twarz, a następnie zastosować krem pielęgnacyjny.

Jakie są przeciwwskazania dotyczące dawkowania bzu czarnego?

Czarny bez koniecznie trzeba poddać obróbce cieplnej, aby nie tylko przyniósł korzyści, ale także nie zaszkodził. Surowe owoce zawierają sambunigrynę, której trująca właściwość znika po obróbce termicznej! Trzeba o tym bezwzględnie pamiętać, kiedy chcemy skorzystać z dobrodziejstwa tego krzewu przygotowując samodzielnie sok z czarnego bzu lub syrop z bzu.

Natomiast przyrządzone specyfiki z zawartością bzu są bezpieczne nawet dla kobiet w ciąży oraz dzieci już od drugiego roku życia. Oczywiście nie należy przekraczać zalecanych porcji (dziennie 150 ml w przypadku soku i 50 ml w przypadku syropu), ponieważ może to doprowadzić do biegunki i bólów brzucha.

Polecane przepisy z czarnym bzem

Choć przepisów na wykorzystanie bzu jest bardzo dużo, przykładowo można spróbować następujących receptur:

  1. Syrop z kwiatów czarnego bzu - składniki do przygotowania 2 litrów syropu: pękata torba kwiatów czarnego bzu, 2 litry wody, 1 kg cukru, świeżo wyciśnięty sok z 2 cytryn, płaska łyżeczka octu jabłkowego; przygotowanie: kwiaty obciąć z gałązek, włożyć do dużego słoika, w garnku rozpuścić cukier w gorącej wodzie, po 15 minutach dodać sok z cytryny i ocet jabłkowy, miksturą tą zalać kwiaty w słoiku, zakręcić i zostawić na 3 dni, następnie odcedzić przez gazę do butelek i syrop z bzu czarnego gotowy! Należy go przechowywać w lodówce.
  2. Sok z owoców bzu - składniki: 1 i 1/3 szklanki owoców czarnego bzu, 3 szklanki wody, 2 łyżki startego imbiru, 1 łyżeczka cynamonu cejlońskiego, 1/2 łyżeczki sproszkowanych goździków, 1/3 szklanki miodu; przygotowanie: umyte owoce bez gałązek włożyć do garnka, dodać wszystkie składniki z wyjątkiem miodu i gotować na wolnym ogniu 30 minut, następnie pozostawić do ostygnięcia. Gdy sok będzie jeszcze lekko ciepły przecedzić przez sitko, dodać miód, wymieszać, przelać do słoika. Należy go przechowywać w lodówce.

Preparaty zawierające czarny bez mogą być wykorzystywane nie tylko do leczenia infekcji, ale są też jednym ze sposobów wzmacniania układu odpornościowego. Aby zapobiegać infekcjom, zanim się one pojawią, warto być również aktywnym fizycznie i stosować zasady dobrze zbilansowanej diety, a w okresie zimowym postawić na napoje i produkty rozgrzewające. Taki zdrowy tryb życia w połączeniu z wykorzystaniem dobrodziejstwa natury, jakim jest czarny bez, stanowi najlepszą formę ochrony przed infekcjami.

Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.

Serce i układ krążenia Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia...
Choroby zakaźne i pasożytnicze Wirus RSV - objawy, przyczyny, leczenie. Lawinowo rośnie liczba zakażeń, jak się chronić?
Zachorowania na wirus RSV dostrzegalne są w okresie jesienno-zimowym, choć szczególny wzrost przypada zazwyczaj na styczeń i luty. Wirus RSV stanowi główną przyczynę zachorowania na choroby dróg oddechowych u dzieci....
Informacje dla pacjenta Monocyty – o czym świadczą podwyższone monocyty?
Monocyty to komórki, które wchodzą w skład białych krwinek (leukocytów). Krążą one we krwi i w razie potrzeby wydostają się z naczyń krwionośnych do tkanek otaczających dane naczynie. W trakcie tego procesu przeistaczają się w makrofa...
Odporność, wzmocnienie organizmu Sok z brzozy – właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania. Jak dawkować sok z brzozy?
Sok z brzozy od dawna znajduje zastosowanie w medycynie naturalnej jako środek na rozmaite dolegliwości. Jakie właściwości prozdrowotne wykazuje sok z brzozy i dlaczego warto włączyć go do diety?Co znajduje się w składzie soku z brzozy?Sok ...
Przeziębienie i grypa Grypa typu A – objawy, przebieg, leczenie i możliwe powikłania
Grypa należy do najczęściej występujących chorób wirusowych układu oddechowego. Szczególne wyzwanie epidemiologiczne stanowi przy tym grypa typu A, wywołująca infekcje u ludzi oraz innych gatunków ssaków i ptaków....
Serce i układ krążenia Dieta na obniżenie cholesterolu - 10 produktów, które pomagają zbić cholesterol
Obecność zbyt wysokiego poziomu cholesterolu LDL we krwi jest zjawiskiem cywilizacyjnym. Z hipercholesterolemią zmaga się coraz większa część społeczeństwa, a do rozwoju problemu przyczyniają się czynniki zewnętrzne, jak nisko odżywcza dieta oraz mało...
Ciąża i dziecko Zespół Edwardsa – co to jest, jaki ma wpływ na dziecko i jakie są objawy trisomii chromosomu 18?
Ciąża to wspaniały okres w życiu każdej kobiety. Jednak czasem mogą pojawić się niespodziewane komplikacje w postaci chorób genetycznych dziecka. Przykładem takiej choroby jest Zespół Edwardsa. Niestety w zdecydowanej większości przypad...
Odporność, wzmocnienie organizmu Eozynofilia: o czym świadczą podwyższone eozynofile? Objawy, przyczyny, normy
Badanie krwi to jedno z podstawowych metod diagnostycznych wielu chorób. Za jego pomocą możliwe jest oznaczenie wielu parametrów, w tym eozynofilów. To jeden z rodzajów białych krwinek, które pełnią istotną funkcję w...
Układ pokarmowy Bulgotanie w brzuchu i przelewanie w jelitach – objawy, przyczyny, leczenie
Bulgotanie, przelewanie się, dziwne, głośne burczenie i przewracanie w brzuchu to nie tylko kłopotliwe i krępujące, ale również niepokojące objawy. Mogą wystąpić zarówno w dzień, jak i w nocy. Zazwyczaj stanowią całkowicie niegroźny ...

Informacje dla pacjenta PDW (morfologia krwi) – wskaźniki, normy, obniżony. Wskaźnik anizocytozy płytek krwi
PDW to badanie, jedno ze składowych podstawowej morfologii, które pozwala ocenić zróżnicowanie płytek krwi pod kątem ich objętości. Innymi słowy, jest wskaźnikiem anizocytozy w wynikach morfologii krwi, który mierzy si...
Serce i układ krążenia Holter EKG: na czym polega, ile trwa i jak się przygotować? Wskazania i przebieg badania
Holter EKG pozwala dokonać pomiaru pracy najbardziej obciążonego organu naszego ciała - serca. Z poniższego artykułu dowiesz się: dlaczego coraz młodsi ludzie umierają na serce i jakie najczęstsze zaniedbania kardiologiczne stwierdzane s...
Układ rozrodczy i moczowy Ból jajnika: objawy, przyczyny, łagodzenie dolegliwości. Co wywołuje kłucie w jajniku?
Ból jajnika może być wyjątkowo niepokojący dla każdej kobiety. Ta nieprzyjemna dolegliwość objawia się kłuciem, uczuciem rozpierania po prawej lub lewej stronie podbrzusza....
Odporność, wzmocnienie organizmu Eozynofilia: o czym świadczą podwyższone eozynofile? Objawy, przyczyny, normy
Badanie krwi to jedno z podstawowych metod diagnostycznych wielu chorób. Za jego pomocą możliwe jest oznaczenie wielu parametrów, w tym eozynofilów. To jeden z rodzajów białych krwinek, które pełnią istotną funkcję w...
Informacje dla pacjenta Rumień zakaźny – przyczyny, objawy i leczenie
Rumień zakaźny to choroba wywoływana przez wirusa. Dotyka najczęściej dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, ale dorośli też mogą się nim zarazić....
Informacje dla pacjenta Czym jest hydroksyzyna (hydroxyzinum) na uspokojenie? Dawkowanie i przeciwwskazania
Gdy leki dostępne bez recepty oraz naturalne specyfiki przestają być skuteczne, zazwyczaj poszukiwane są nowe rozwiązania problemu związanego ze stresem. Jeśli mowa o <span...
Zdrowy tryb życia Dieta ketogeniczna (keto) – co należy wiedzieć i jakie są wady oraz zalety?
Ludzie od wieków stosują różne diety odchudzające. Najczęściej ma to miejsce, kiedy zbliża się wiosna i lżejsze ubranie odsłania krągłe kształty ciała. Nie zawsze jednak diety stosuje się w celach ...
Słuch i szumy uszne Świecowanie uszu – na czym polega i czy jest to bezpieczne? Czy warto kupić świece do uszu?
Regularne i prawidłowe dbanie o higienę uszu ma bardzo ważne znaczenie dla zdrowia oraz jakości słuchu. Zaniedbywanie bądź też błędy w czyszczeniu uszu mogą prowadzić do nieprzyjemnych konsekwencji, skutkujących nawet utratą słuchu, ...
Układ pokarmowy Metformina - panaceum XXI wieku? Wszechstronny lek, skuteczny nie tylko w leczeniu cukrzycy
Metformina to substancja, która od lat stosowana jest w leczeniu cukrzycy typu 2. Chociaż na rynku farmaceutycznym obecna jest już niemal pół wieku, wciąż odkrywane są nowe i wielokierunkowe efekty jej sto...

Dlaczego my?
why-us-img

Odbiór osobisty w aptece

why-us-img

Profesjonalna obsługa

why-us-img

Szybka wysyłka

why-us-img

Legalnie działająca apteka

why-us-img

Płatność online lub za pobraniem