Daktyle, zarówno świeże, jak i suszone, są skarbnicą ważnych dla zdrowia substancji. Są cenione przez sportowców, a ponadto pomagają zapobiegać chorobom układu sercowo-naczyniowego czy wspierają trawienie.
Daktyle – owoce daktylowca
Daktyle to owoce daktylowca – prastarego drzewa owocowego, które jest uprawiane już od czasów prehistorycznych. Obecnie daktylowiec występuje przede wszystkim w południowo-zachodniej części Azji, Afryce Północnej oraz na południu Stanów Zjednoczonych. Dojrzały daktylowiec może osiągać nawet 40 metrów wysokości i ma 40 gron owocowych – w każdym z nich znajduje się około 30 daktyli. Wartości odżywcze i prozdrowotne właściwości daktyli sprawiają, że są one nazywane chlebem życia, natomiast sama palma daktylowa zyskała miano drzewa życia.
Daktyle – wartości odżywcze. W jakiej postaci są najlepsze?
Daktyle są dostępne w postaci świeżej lub suszonej. I jedne, i drugie są bogatym źródłem błonnika, witamin, minerałów, przeciwutleniaczy oraz salicylanów, które wykazują właściwości podobne do aspiryny. Istnieje wiele odmian daktyli – wśród najpopularniejszych wymieniamy Deglet Noor oraz Medjool. Jakie mają wartość odżywcze?
Wartości odżywcze |
Zawartość w 100 g świeżych daktyli Deglet
Noor |
Zawartość w 100 g świeżych daktyli Medjool |
Wartość energetyczna |
282 kcal |
277 kcal |
Białko |
2,45 g |
1,81 g |
Węglowodany |
75,03 g |
74,97 g |
Tłuszcz |
0,39 g |
0,15 g |
Błonnik |
8 g |
6,7 g |
Witamina C |
0,4 mg |
0 mg |
Tiamina |
0,052 mg |
0,050 mg |
Ryboflawina |
0,066 mg |
0,060 mg |
Niacyna |
1,274 mg |
1,610 mg |
Witamina B6 |
0,165 mg |
0,249 mg |
Kwas foliowy |
19 µg |
15 µg |
Witamina A |
10 IU |
149 IU |
Witamina E |
0,05 mg |
0 mg |
Witamina K |
2,7 µg |
2,7 µg |
Wapń |
39 mg |
64 mg |
Żelazo |
1,02 mg |
0,90 mg |
Magnez |
43 mg |
54 mg |
Fosfor |
62 mg |
62 mg |
Potas |
656 mg |
696 mg |
Sód |
2 mg |
1 mg |
Cynk |
0,29 mg |
0,44 mg |
Suszone daktyle mają podobne wartości odżywcze do owoców surowych. Wyjątek stanowi zawartość błonnika – daktyle świeże mają go nieco mniej niż suszone, w których wynosi ona około 8,7 g na 100 g.
Daktyle – właściwości zdrowotne. Kto powinien jeść daktyle?
Zdaniem naukowców, daktyle mogą chronić nas przed odkładaniem się złogów cholesterolu na ściankach naczyń krwionośnych. Spożywanie daktyli przyczynia się do poprawy profilu lipidowego, a dzięki temu pozwala zapobiegać rozwojowi miażdżycy. Tym samym mogą zmniejszyć też ryzyko wystąpienia innych chorób układu sercowo-naczyniowego, w tym choroby wieńcowej, zawału serca czy udaru mózgu.
Na szczególną uwagę zasługuje wysoka zawartość potasu w daktylach. W przypadku odmiany Deglet Noor w 100 g owoców znajduje się 656 mg tego pierwiastka, a w daktylach Medjool jest go jeszcze więcej – bo aż 696 mg. Dlaczego jest to takie ważne? Otóż potas pozwala utrzymywać prawidłowe ciśnienie krwi i chroni nas przed nadciśnieniem tętniczym. Daktyle zawierają także naturalne salicylany – to substancje, które działają jak aspiryna, a przy tym nie podrażniają żołądka.
Daktyle mogą okazać się pomocne również w przypadku dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Bogactwo błonnika sprawia, że daktyle przyspieszają perystaltykę jelit, przynosząc ulgę w zaparciach. Przy trudnościach z wypróżnianiem polecane są zwłaszcza suszone daktyle, które mają nieco więcej błonnika pokarmowego niż surowe. Przy zaparciach dobrym rozwiązaniem mogą być także suplementy diety, takie jak tabletki z daktylami, które przywracają naturalny rytm wypróżnień. Suszone owoce sprawdzą się też przy zespole jelita drażliwego. Obecny w nich tryptofan to aminokwas, który bierze udział w metabolizmie serotoniny – a jej zmniejszona ilość może wpływać na nasilenie objawów towarzyszących schorzeniu.
Daktyle powinny zagościć także w diecie osób, które zmagają się z nadkwasotą. Owoce te wykazują właściwości alkalizujące, czyli zobojętniające kwasy, dzięki czemu zmieniają pH soku żołądkowego na bardziej zasadowe. To z kolei pozwala na zmniejszenie dolegliwości występujących przy nadkwaśności. Po daktyle warto sięgać również w stanach silnego stresu, wyczerpania psychicznego czy w przypadku bezsenności. Owoce te zawierają witaminy z grupy B, które wspierają funkcjonowanie układu nerwowego, oraz taurynę, która ułatwia zasypianie i ma działanie antydepresyjne. W walce ze stresem oksydacyjnym dobre efekty mogą dawać także suplementy z daktylami w płynie, które dodatkowo wzmacniają układ immunologiczny i redukują zmęczenie.
Daktyle powinni też jeść sportowcy. Znajduje się w nich dużo cukrów prostych, więc są świetnym źródłem energii. Ponadto skutecznie uzupełniają niedobór glikogenu w mięśniach oraz potasu w organizmie, co jest niezwykle istotne przy długotrwałym wysiłku. Osobom aktywnym fizycznie poleca się także suplementy z daktylami w płynie, które pomagają zachować elastyczność stawów oraz wspierają produkcję kolagenu, niezbędnego do prawidłowego działania kości i chrząstek.
Daktyle – przeciwwskazania. Kto nie powinien spożywać daktyli?
Mimo licznych korzyści zdrowotnych związanych z jedzeniem daktyli niektóre osoby nie powinny włączać ich do diety. Są to przede wszystkim chorzy na cukrzycę – daktyle mają wysoki indeks glikemiczny (103) i przyczyniają się do wzrostu poziomu cukru we krwi. Do przeciwwskazań do jedzenia daktyli zalicza się także:
- nieżyt żołądka,
- kolkę żołądkową
- wzdęcia,
- migrenę.
Jak jeść daktyle?
Daktyle można jeść zarówno w postaci świeżej, jak i suszonej. Można je też z powodzeniem dodawać do różnych dań – sałatek, musli, jaglanek, zup mlecznych, twarożku na słodko, ciast i innych wypieków czy kasz. Daktyle mogą także doskonale zastąpić słodycze. Popularną przekąską są tak zwane kulki mocy, które robi się z suszonych daktyli, płatków owsianych, orzechów, żurawiny, wiórków kokosowych i miodu. Syrop z daktyli natomiast może być stosowany jako zamiennik cukru do herbaty lub kawy.
Daktyle nie bez powodu nazywane są chlebem życia. Owoce daktylowca zawierają witaminy, minerały i inne substancje pomocne w utrzymaniu organizmu w dobrej kondycji – wspierają pracę układu sercowo-naczyniowego i układu pokarmowego, redukują stres oraz są dobrym źródłem zdrowej energii.
Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.