Dieta w SIBO i IMO – jak radzić sobie z zespołem rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego?

SIBO oraz IMO to coraz częściej diagnozowane schorzenia, które mogą powodować szereg uciążliwych i nie zawsze specyficznych objawów. W poniższym artykule przedstawiamy najczęstsze symptomy, przyczyny oraz czynniki ryzyka rozwoju SIBO i IMO. Wskazujemy też skuteczne strategie postępowania w przypadku zespołu rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego.

Kluczowe wnioski z artykułu:

• SIBO i IMO to schorzenia związane z przerostem bakterii w jelicie cienkim, które mogą być ze sobą mylone.
• SIBO oraz IMO mogą powodować różnorodne objawy żołądkowo-jelitowe i wymagają specyficznej diety oraz leczenia.
• Leczenie powinno odbywać się we współpracy z lekarzem i dietetykiem.
• Wśród diet polecanych w IMO i SIBO wyróżnia się FODMAP, dietę niskowęglowodanową, bezglutenową i elementarną.

Przeczytaj również: „Inhibitory MAO: działanie i wskazania. Jak wpływają na nasze mózgi i emocje?”

Czym jest SIBO i IMO? Kluczowe różnice i definicje

Zespół SIBO (Small Intestinal Bacterial Overgrowth) to stan, w którym dochodzi do nadmiernego wzrostu bakterii w jelicie cienkim, co prowadzi do różnych problemów trawiennych. IMO (Intestinal Methanogen Overgrowth) to podobne schorzenie, ale związane z nadmiernym wzrostem metanogenów, czyli mikroorganizmów produkujących metan. Obydwa schorzenia mogą powodować podobne objawy, ale różnią się mechanizmem powstawania i wymagają różnych podejść terapeutycznych. Bywają też niekiedy mylone z zespołem jelita drażliwego. Jeżeli ma się SIBO, a tycie jest jednym z głównych symptomów, należy zwrócić też uwagę na inne, subtelniejsze oznaki. Mogą one być bowiem istotne z punktu widzenia rozróżnienia SIBO oraz IMO. Zanim zatem pozna się odpowiedź na pytanie o to, jaka dieta w SIBO powinna być stosowana, warto dowiedzieć się, z którym schorzeniem ma się właściwie do czynienia.

Objawy SIBO i IMO – kiedy warto zgłosić się do lekarza?

Objawy SIBO i IMO mogą, choć nie zawsze bezwzględnie muszą wymagać konsultacji lekarskiej. Wiele zależy bowiem od rodzaju oraz stopnia zaawansowania objawów. Te obejmują zaś przede wszystkim uporczywe wzdęcia, bóle brzucha, biegunki, zaparcia, nadmierne gazy oraz uczucie pełności po posiłkach. Jeśli doświadcza się wymienionych symptomów regularnie, warto zgłosić się do lekarza w celu profesjonalnej diagnozy oraz leczenia. Nieleczone SIBO oraz IMO mogą prowadzić do poważniejszych problemów zdrowotnych, takich jak niedobory witamin i minerałów, utrata masy ciała i uszkodzenie jelit.

Jakie są przyczyny i czynniki ryzyka SIBO?

Przyczyny SIBO mogą obejmować zaburzenia motoryki jelit, choroby przewlekłe takie jak cukrzyca, celiakia, choroba Crohna, a także operacje na przewodzie pokarmowym. Nim zatem rozwieje się rozterkę: SIBO – czego nie jeść, warto nieco bliżej poznać najważniejsze czynniki ryzyka rozwoju tej patologii. Oprócz schorzeń przewlekłych czy zabiegów do rozwoju SIBO mogą przyczyniać się także długotrwałe stosowanie antybiotyków, nadużywanie leków zmniejszających kwasowość żołądka oraz naturalne procesy starzenia się organizmu. Warto wspomnieć też o źle zbilansowanej diecie, która sprzyja namnażaniu się szkodliwej flory bakteryjnej w jelitach. Nie bez znaczenia jest stres, zwłaszcza ten o charakterze chronicznym. Dobrze byłoby więc podjąć działania mające na celu wyeliminowanie nadmiernego napięcia emocjonalnego.

SIBO – diety zalecane w zespole rozrostu bakteryjnego

Dieta jest kluczowym elementem leczenia SIBO. Zaleca się unikanie produktów, które mogą fermentować w jelitach i sprzyjać przerostowi bakterii. Jadłospis powinien być bogaty w białko, zdrowe tłuszcze i niskowęglowodanowa. Ważne jest także unikanie produktów zawierających FODMAP (fermentujące oligo-, di- i monosacharydy oraz poliole), które mogą nasilać objawy.

Zarówno w SIBO produkty zakazane, jak i spożywane w SIBO produkty dozwolone powinny być wysokiej jakości. Należy bezwzględnie unikać spożycia żywności podejrzanej o zepsucie czy takiej, która była nieprawidłowo przechowywana. W przeciwnym razie objawy charakterystyczne dla SIBO mogą ulec zaostrzeniu. Jeżeli doszłoby do niebezpiecznego zatrucia pokarmowego, leczenie SIBO bez antybiotyków może okazać się niemożliwe.

Dieta przy SIBO i IMO – podstawowe zasady i produkty wskazane

Podstawowe zasady diety przy SIBO i IMO obejmują spożywanie łatwo przyswajalnych pokarmów, unikanie cukrów prostych i fermentujących węglowodanów. Wskazane produkty to chude mięso, ryby, jaja, warzywa niskoskrobiowe, orzechy, nasiona i zdrowe oleje. Ważne jest także regularne spożywanie posiłków w małych porcjach, aby nie przeciążać układu trawiennego.

Rodzaje diet w SIBO. Jak zwalczyć przerost bakterii w jelicie?

Istnieje kilka rodzajów diet, które mogą pomóc w leczeniu SIBO. Należą do nich dieta niskowęglowodanowa, dieta FODMAP, dieta bezglutenowa oraz dieta elementarna. Każda z tych diet ma na celu zmniejszenie fermentacji w jelitach i ograniczenie przerostu bakterii. Jeżeli chce się poznać w SIBO produkty dozwolone, tabela, w której zostaną wymienione, powinna znaleźć się w jakimś widocznym miejscu, na przykład na lodówce. Warto także dowiedzieć się, czym jest protokół dr Siebecker, ponieważ uważa się ją za jedną z najważniejszych specjalistek w dziedzinie leczenia SIBO.

FODMAP a dieta przy SIBO – jak unikać produktów wywołujących objawy?

Dieta FODMAP polega na eliminacji produktów zawierających fermentujące oligosacharydy, disacharydy, monosacharydy i poliole, które mogą nasilać objawy SIBO. Produkty te obejmują niektóre owoce, warzywa, produkty mleczne, zboża i słodziki. Można zatem zaryzykować stwierdzenie, że ten sposób żywienia zakłada pewne ograniczenie spożycia węglowodanów. Warto wiedzieć (jeżeli ma być stosowana dieta FODMAP), co jeść, aby nie zaostrzać objawów SIBO. Wśród zalecanych produktów wymienia się między innymi sałatę, ogórki, marchewki, dynia, parmezan, pieczywo bezglutenowe i wiele innych.

Co ważne, dieta FODMAP jest stosowana w trzech etapach: eliminacja, reintrodukcja i personalizacja, co pozwala na identyfikację i unikanie produktów wywołujących objawy. Jeżeli wybrana zostanie właśnie dieta SIBO, jadłospis powinien być opracowany starannie, z rozważeniem konsultacji dietetycznej. Ponadto warto zasięgnąć porady medycznej, jeśli wdrożona jest dieta FODMAP czy też dieta niskowęglowodanowa, a SIBO nie ustępuje.

Probiotyki i prebiotyki w leczeniu SIBO – co warto wiedzieć?

Probiotyki i prebiotyki mogą odgrywać ważną rolę w leczeniu SIBO, pomagając w odbudowie zdrowej mikroflory jelitowej. Probiotyki to „dobre” bakterie, które wspierają zdrowe jelita, natomiast prebiotyki to substancje, które odżywiają te bakterie. Ważne jest jednak, aby wybierać odpowiednie szczepy probiotyków i prebiotyków, które nie będą nasilać objawów SIBO.

Znaczenie suplementacji i wsparcia farmakologicznego w SIBO

Suplementacja i wsparcie farmakologiczne mogą być niezbędne w leczeniu SIBO. Antybiotyki, na przykład rifaksymina, są często stosowane w celu zmniejszenia przerostu bakterii w jelicie cienkim. Suplementy, takie jak enzymy trawienne, witaminy i minerały, mogą pomóc w poprawie trawienia i zapobieganiu niedoborom. Jeżeli cierpi się na SIBO, zioła także mogą okazać się wsparciem – mowa tu na przykład o rumianku lekarskim.

Ważne jest, aby leczenie było prowadzone pod nadzorem lekarza. Jest to szczególnie istotne w przypadku SIBO w ciąży czy u osób w podeszłym wieku. Poza tym jeśli oprócz SIBO występuje na przykład blastocytoza, dieta może nie wystarczyć. Wówczas również kluczowe może okazać się włączenie leków.

Proces leczenia SIBO:

1. Diagnoza SIBO za pomocą testów oddechowych lub badań laboratoryjnych.
2. Wprowadzenie odpowiedniej diety, np. FODMAP, niskowęglowodanowej lub elementarnej.
3. Stosowanie antybiotyków, takich jak rifaksymina, w celu zmniejszenia przerostu bakterii.
4. Suplementacja enzymami trawiennymi, witaminami i minerałami.
5. Regularne monitorowanie stanu zdrowia i dostosowywanie leczenia w razie potrzeby.

Czy SIBO można wyleczyć na stałe? Kluczowa rola stylu życia i diety

SIBO można wyleczyć, ale w zapobieganiu nawrotom kluczowa jest rola stylu życia i diety. Regularne spożywanie zdrowych posiłków, unikanie produktów fermentujących, aktywność fizyczna i dbanie o zdrowie jelit mogą pomóc w utrzymaniu remisji. Szczególnie istotne jest to, aby zjeść w SIBO śniadanie, które będzie odpowiednio zbilansowane. Ważne jest także regularne monitorowanie stanu zdrowia i konsultacje z lekarzem, zwłaszcza jeśli występują także inne schorzenia. Jeżeli na przykład ma się SIBO, a IBS jest jednostką chorobową współtowarzyszącą, należy zachować jeszcze większą ostrożność i zwracać baczną uwagę na to, co kładzie się na swoim talerzu. Rzetelna wiedza na temat tego, co jeść przy chorych jelitach, konsultacje lekarskie i ograniczenie stresu to sprawdzona recepta na sukces w postaci remisji.