Fentanyl – dawkowanie i zastosowanie. Dlaczego uzależnia tak szybko?

Fentanyl – dawkowanie i zastosowanie - zdjęcie
Fentanyl, lek narkotyczny, jest jednym z najsilniejszych opioidów na świecie, który stał się już globalnym problemem. Jego niezwykle silne działanie i szybkie uzależniające właściwości sprawiają, że jest to substancja niebezpieczna zarówno w medycynie, jak i w nielegalnym obrocie narkotykami. Niestety, pomimo zagrożeń związanych z przyjmowaniem fentanylu, cieszy się on sporym zainteresowaniem na czarnym rynku.
 

Kluczowe wnioski z artykułu:

  • Fentanyl jest jednym z najsilniejszych opioidów, mającym 100-krotnie silniejsze działanie niż morfina czy jej pochodna kodeina.
  • Jego szybkie przenikanie do mózgu jest głównym powodem jego silnego działania i uzależniających właściwości.
  • W USA i Polsce walka z epidemią fentanylu obejmuje nowe przepisy i monitoring recept.
  • Leczenie uzależnienia od fentanylu jest trudnym procesem, wymagającym interdyscyplinarnego podejścia.

Fentanyl, jeden z najsilniejszych opioidów na świecie, staje się globalnym problemem

Każdy, kto chce wiedzieć, jakie fentanyl działanie posiada, musi mieć świadomość tego, że jest on jednym z najsilniejszych opioidów na świecie, który zyskał złą sławę ze względu na swoje wysokie ryzyko uzależnienia i przedawkowania. Jednoznacznie da się rozwiać wątpliwość: fentanyl ile razy silniejszy od morfiny? Jak się bowiem okazuje, jako substancja syntetyczna fentanyl jest kilkadziesiąt do nawet 100 razy silniejszy od morfiny, co sprawia, że jego niewłaściwe użycie może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych i społecznych. Trudno jest bowiem określić „bezpieczną” dawkę wspomnianej substancji.

Fentanyl jako syntetyczny opioid – historia i zastosowanie

Fentanyl został po raz pierwszy opracowany w latach 60. XX wieku jako środek przeciwbólowy. Jego silne działanie anestezjologiczne sprawiło, że znalazł on szerokie zastosowanie w medycynie, szczególnie w leczeniu bólu przewlekłego i do znieczulania podczas różnego rodzaju operacji chirurgicznych. Ze względu na swoje silne właściwości fentanyl stał się jednak również popularnym narkotykiem, co przyczyniło się do jego nielegalnego obrotu i nadużyć.

Fentanyl: lek, który ma 100-krotnie silniejsze działanie niż morfina – zastosowanie w medycynie

Fentanyl jest lekiem używanym w medycynie głównie do łagodzenia bólu przewlekłego oraz silnego bólu pooperacyjnego. Jego działanie jest około 100 razy silniejsze niż morfiny, co czyni tę substancję niezwykle skuteczną w kontrolowaniu bólu. Leki opioidowe takie jak fentanyl są również stosowane podczas znieczulenia ogólnego.

Dawkowanie fentanylu – jak wygląda jego podawanie?

Fentanyl może być podawany w różnych formach, co pozwala na dostosowanie dawki i metody aplikacji do indywidualnych potrzeb pacjenta.

Formy podawania fentanylu: plastry, tabletki, zastrzyki

  • Fentanyl plastry transdermalne – stosowane głównie w leczeniu bólu przewlekłego. Plastry uwalniają fentanyl przez skórę przez kilka dni.
  • Tabletki – stosowane doustnie w postaci buccal (umieszczane w jamie ustnej) lub sublingual (pod językiem), zapewniają szybkie działanie.
  • Zastrzyki – podawane dożylnie lub domięśniowo, najczęściej stosowane w warunkach szpitalnych do kontroli bólu ostrego.

Jak działa fentanyl na organizm? Dlaczego uzależnia tak szybko?

Fentanyl działa przede wszystkim na receptory opioidowe w mózgu, powodując silne działanie przeciwbólowe i euforyczne. Pozwala zatem na redukcję dyskomfortu i stresu. Jego szybkie przenikanie do mózgu sprawia, że efekty są odczuwalne w krótkim czasie po zażyciu, co przyczynia się do jego dużego potencjału uzależniającego. Po odstawieniu organizm osoby, która przyjmowała fentanyl, może odczuwać intensywne objawy odstawienne. Z tego właśnie względu tak trudna do opanowania jest chęć ponownego przyjęcia substancji.

Jak fentanyl szybko przechodzi do mózgu i dlaczego to groźne?

Fentanyl bardzo szybko przechodzi przez barierę krew-mózg, co sprawia, że działa niemal natychmiastowo. To szybkie działanie jest niebezpieczne, ponieważ zwiększa ryzyko uzależnienia oraz przedawkowania, które może być śmiertelne.

Skutki uboczne fentanylu i objawy przedawkowania

Każdy, kto zastanawia się nad tym, jakie fentanyl skutki wywołuje, musi wiedzieć, że jak każdy opioid, niesie ze sobą wysokie ryzyko skutków ubocznych oraz przedawkowania. Warto zaznaczyć, że nawet dawka śmiertelna metamfetaminy jest większa, niż ma to miejsce w przypadku fentanylu! Objawy przedawkowania mogą być bardzo groźne i wymagają natychmiastowej interwencji medycznej. W przeciwnym bowiem razie może dojść do poważnych powikłań, a także do zgonu osoby, która przedawkowała.

Czym jest ksylazyna i dlaczego łączy się ją z fentanylem?

Pytanie, co to jest xylazine, może zadawać sobie sporo osób. Ksylazyna narkotyk, znana również jako „tranq narkotyk”, jest substancją używaną w weterynarii jako środek uspokajający. W połączeniu z fentanylem xylazine zwiększa ryzyko przedawkowania i wystąpienia poważnych skutków ubocznych, takich jak depresja oddechowa czy śpiączka. Obie substancje łączy również to, iż należą do leków na receptę.

Sytuacja w USA i Polsce – jak walczy się z epidemią fentanylu?

Stosunkowo niedawno twierdzono, iż fentanyl to nowy narkotyk w USA. Obecnie toczy się już prawdziwa walka z epidemią fentanylu, i to zarówno w USA, jak i w Polsce. Wprowadzenie nowych przepisów i monitoringu recept ma na celu ograniczenie nielegalnego obrotu i nadużyć tego silnego opioidu, który bywa określany jako najmocniejszy narkotyk na świecie.

Pierwszy przypadek przedawkowania fentanylu w Polsce

Pierwszy przypadek przedawkowania fentanylu w Polsce odnotowano kilka lat temu, co zwróciło uwagę na rosnący problem związany z używaniem tego narkotyku. Od tego czasu wprowadzono szereg działań mających na celu ograniczenie dostępności fentanylu i zwiększenie świadomości na temat jego niebezpieczeństw. O ile bowiem śmiertelna dawka marihuany jest ogromna, o tyle z fentanylem sprawa ma się zupełnie odwrotnie. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że nie każdy, kto przyjmuje fentanyl, robi to w sposób świadomy. Należy zatem zachować daleko posuniętą ostrożność, zwłaszcza jeśli ulega się pokusie zażycia niewiadomego pochodzenia substancji narkotycznej. W przeciwnym bowiem razie skutki mogą okazać się tragiczne.

Nowe przepisy i monitoring recept w Polsce

W Polsce niedawno wprowadzono nowe przepisy, które mają na celu lepszą kontrolę nad przepisywaniem i wydawaniem fentanylu. I tak może wspomagać np. leczenie bólu nowotworowego, ale powinien być przepisywany tylko w ściśle określonych i udokumentowanych przypadkach. Monitoring recept oraz ograniczenia w dostępie do leków opioidowych są kluczowymi elementami strategii walki z uzależnieniem od fentanylu.

Jak leczyć uzależnienie od fentanylu?

Leczenie uzależnienia od fentanylu jest procesem żmudnym oraz wymagającym wieloaspektowego podejścia, które obejmuje zarówno wsparcie medyczne, jak i psychologiczne. Narkotyk fentanyl bardzo silnie uzależnia oraz wywołuje spustoszenie w organizmie, dlatego im szybciej wdroży się leczenie, tym większe szanse powodzenia.

Fentanyl – śmiertelnie niebezpieczny lek. Jak walczyć z epidemią opioidów?

Walka z epidemią opioidów wymaga zintegrowanego podejścia, obejmującego edukację, leczenie oraz wsparcie dla osób uzależnionych. Jest to zadanie wymagające współpracy wielu specjalistów (zwłaszcza że to lek silniejszy od morfiny), a także odpowiednich regulacji prawnych. Osoba uzależniona na pewno będzie wymagała pomocy internistów, ale również psychiatrów, psychologów czy psychoterapeutów. Sieć wsparcia społecznego także odgrywa kluczową rolę. Początkowo terapia jest zwykle prowadzona w ośrodku zamkniętym.

Proces leczenia uzależnienia od fentanylu:

  1. Detoks – pierwszy krok, który muszą wykonać ludzie po fentanylu, polega na oczyszczeniu organizmu z substancji uzależniającej.
  2. Farmakoterapia – choć nie ma czegoś takiego jak leki na uzależnienie od narkotyków, w trakcie detoksu nierzadko stosuje się farmakoterapię wspierającą w walce z objawami odstawienia i kontrolowaniem głodu narkotycznego.
  3. Terapia psychologiczna – wsparcie psychologiczne i terapia behawioralna mają na celu zmianę nawyków i ułatwienie radzenia sobie z uzależnieniem. Na tym etapie konieczne mogą być regularne testy na narkotyki.
  4. Wsparcie społeczne – programy wsparcia dla osób uzależnionych oraz ich rodzin, grupy wsparcia pomagają na każdym etapie wychodzenia z uzależnienia, często nawet wiele lat po odstawieniu substancji.

Źródła:

  • Mars S.G., Rosenblum D., Illicit fentanyls in the opioid street market: desired or imposed?, „Addiction”, 2/2018
  • Farmakopea Polska VIII, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2008, s. 3491
  • Czechowicz K., Toksykolog: fentanyl, najsilniejszy na świecie lek przeciwbólowy, szybko uzależnia, https://www.pap.pl/aktualnosci/toksykolog-fentanyl-najsilniejszy-na-swiecie-lek-przeciwbolowy-szybko-uzaleznia
  • Poklis A., Fentanyl: a review for clinical and analytical toxicologists, „Journal of Toxicology: Clinical Toxicology”, 33/1995
  • Grzonkowski P., Kuczyńska K. et al., Abuse of fentanyl: An emerging problem to face, „Forensic Science International”, vol. 289, 2018

Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.

Wybrane grupy produktowe:

Serce i układ krążenia

Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia...

Dieta i odchudzanie

Owoc kaki (persymona): wartości odżywcze, prozdrowotne i składniki aktywne
Owoc kaki, czyli persymona, to niesamowity produkt spożywczy, który wciąż bardzo rzadko gości na europejskich talerzach. To egzotyczny owoc o charakterystycznym smaku, który stale zyskuje na popularności wśród dietetyków ora...

Układ rozrodczy i moczowy

Ulubione pozycje seksualne kobiet - 10 pozycji seksualnych, które dają niezapomniane doznania
Seks odgrywa bardzo ważną rolę w życiu zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Umacnia związek, pozwala lepiej poznać swoje ciało i zaspokoić skrywane pragnienia....

Układ pokarmowy

Bulgotanie w brzuchu i przelewanie w jelitach – objawy, przyczyny, leczenie
Bulgotanie, przelewanie się, dziwne, głośne burczenie i przewracanie w brzuchu to nie tylko kłopotliwe i krępujące, ale również niepokojące objawy. Mogą wystąpić zarówno w dzień, jak i w nocy. Zazwyczaj stanowią całkowicie niegroźny ...

Odporność, wzmocnienie organizmu

Eozynofilia: o czym świadczą podwyższone eozynofile? Objawy, przyczyny, normy
Badanie krwi to jedno z podstawowych metod diagnostycznych wielu chorób. Za jego pomocą możliwe jest oznaczenie wielu parametrów, w tym eozynofilów. To jeden z rodzajów białych krwinek, które pełnią istotną funkcję w układzie odpornościowym człowieka, ...

Informacje dla pacjenta

Czym jest hydroksyzyna (hydroxyzinum) na uspokojenie? Dawkowanie i przeciwwskazania
Gdy leki dostępne bez recepty oraz naturalne specyfiki przestają być skuteczne, zazwyczaj poszukiwane są nowe rozwiązania problemu związanego ze stresem. Jeśli mowa o preparatach na uspokojenie to jednym z popularniejszych, wydawanych z przepi...

Informacje dla pacjenta

Wysoki puls – przyczyny, objawy jak prawidłowo zmierzyć?
Puls, inaczej tętno, określa ilość uderzeń serca na minutę, czyli częstotliwość bicia serca. Jego wartość jest dla człowieka zdrowego ściśle określana i nie powinna być ani za niska, ani zbyt wysoka. Każde odchylenie od normy wymaga ...

Układ rozrodczy i moczowy

7 skutecznych metod na opóźnienie wytrysku podczas stosunku
Szybki wytrysk to z reguły koniec miłosnych uniesień, dlatego każdy mężczyzna pragnie przeciągnąć jak najdłużej moment swojego spełnienia. Za optymalną długość stosunku uważa się akt trwający 7-13 minut. Panom najczęściej udaje s...

Informacje dla pacjenta

Monocyty – o czym świadczą podwyższone monocyty?
Monocyty to komórki, które wchodzą w skład białych krwinek (leukocytów). Krążą one we krwi i w razie potrzeby wydostają się z naczyń krwionośnych do tkanek otaczających dane naczynie. W trakcie tego procesu przeistaczają się w makrofa...

Układ rozrodczy i moczowy

Zespół nerczycowy — czym jest? Jak go rozpoznać i leczyć?
Zespół nerczycowy to poważna choroba nerek, która może znacząco obniżyć jakość życia i prowadzić do licznych powikłań zdrowotnych. Charakteryzuje się dużą utratą białka przez nerki oraz objawami takimi jak ...

Serce i układ krążenia

Zapalenie wsierdzia — objawy, przyczyny, leczenie i możliwe powikłania
Zapalenie wsierdzia to poważna choroba serca, która dotyka wewnętrznej warstwy serca i zastawek, stanowiąc zagrożenie dla zdrowia i życia pacjenta. Choroba ta, choć stosunkowo rzadka, wymaga szybkiej...

Odporność, wzmocnienie organizmu

Co brać w okresie przeziębień i grypy, aby wzmocnić odporność?
Okres jesienno-zimowy to czas, kiedy infekcje wirusowe i bakteryjne stają się szczególnie uciążliwe. Dlatego warto zadbać o wzmocnienie odporności poprzez prawidłowo zbilansowaną dietę...

Choroby zakaźne i pasożytnicze

Zakażenie Clostridium difficile – przebieg, leczenie, dieta
Zakażenie bakterią Clostridium difficile to jedno z najczęstszych powikłań po antybiotykoterapii, które może prowadzić do poważnych proble...

Serce i układ krążenia

Jak dbać o organizm przy cukrzycy typu 2? Suplementy i preparaty w walce z insulinoopornością. Berberyna vs metformina – co wybrać?
Cukrzyca i insulinooporność stanowią jedno z największych wyzwań współczesnej medycyny. Szacuje się, że zaburzenia metaboliczne diagnozowane są u co 5. osoby powyżej 65. roku życia....

Informacje dla pacjenta

MCH – podwyższone, obniżone, zakres norm. Co oznacza i czy musisz się obawiać?
Badanie krwi to jedno z podstawowych narzędzi diagnostycznych w medycynie. W ramach morfologii krwi analizowane są różne parametry, które pomagają w ocenie stanu zdrowia pacjenta. Jednym z tych parametrów jest MCH, czyli śred...

Układ nerwowy

Jak utrzymać zdrową psychikę w pracy i życiu prywatnym? Rola psychosomatyki w medycznym podejściu do work-life balance
W dzisiejszych czasach pytanie „jak utrzymać zdrową psychikę” zadaje sobie coraz więcej osób. Niezależnie od tego, czy jesteśmy na początku swojej kariery, czy mamy już za sobą wiele lat doświadczeń zawodowych, dbałość o zdrowi...

Dieta i odchudzanie

Dieta norweska – zasady, efekty i przykładowy jadłospis
W poszukiwaniu skutecznych metod odchudzania, wiele osób natrafia na różne diety, które obiecują szybkie i efektywne rezultaty. Jedną z takich diet jest dieta norweska, która zdobywa coraz większą popularność......

Dieta i odchudzanie

Dieta alkaliczna – sposób odżywania, który pomoże Ci odkwasić organizm
Współcześnie, coraz więcej osób poszukuje skutecznych metod na poprawę swojego zdrowia i samopoczucia. Jednym z bardziej popularnych podejść, jest oczywiście dieta alkaliczna, która ma na celu przywrócenie równo...

Dlaczego my?
why-us-img

Odbiór osobisty w aptece

why-us-img

Profesjonalna obsługa

why-us-img

Szybka wysyłka

why-us-img

Legalnie działająca apteka

why-us-img

Płatność online lub za pobraniem