Głóg to popularna roślina ozdobna, która skrywa niezwykle cenne właściwości zdrowotne. Kwiaty i owoce głogu były stosowane już w medycynie ludowej, dziś wciąż wykorzystuje się je w celach leczniczych i profilaktycznych.
Czym jest głóg?
Głóg to nazwa roślin należących do gatunku Crataegus. W Polsce najczęściej występujące odmiany to głóg jednoszyjkowy, głóg dwuszyjkowy oraz głóg pośredni. W naturalnych warunkach rośliny te przybierają postać ciernistych krzewów o wysokości 3-4 metrów albo drzew, które osiągają od 8 do 10 metrów. Głóg ma białe lub różowe kwiaty, a jego dojrzałe owoce mają kulisty lub elipsowaty kształt oraz ciemnoczerwony lub czerwonobrunatny kolor. Barwa owoców głogu może się jednak różnić w zależności od ich dojrzałości oraz gatunku rośliny – spotykane są też owoce w kolorach zielonym, żółtym, czerwonym czy ciemnofioletowym.
W celach leczniczych wykorzystywane są zarówno kwiaty i szczytowe liście głogu, jak i jego owoce. Rozkwitające kwiatostany głogu zbiera się w maju i czerwcu, a we wrześniu i październiku do zbioru nadają się owoce. Kwiaty suszy się w temperaturze pokojowej nie wyższej niż 30°C, natomiast owoce są suszone w temperaturze 30°C, a następnie dosuszane w 50°C.
Co zawiera głóg?
Kwiaty i owoce głogu są bogatym źródłem składników mineralnych i innych związków, dzięki czemu są one powszechnie wykorzystywane w celach leczniczych i profilaktycznych. Głóg zawiera między innymi:
- mikroelementy, w tym potas, wapń, magnez, fosfor i sód;
- witaminę C, która wzmacnia układ odpornościowy;
- flawonoidy, które działają rozkurczowo na mięśnie gładkie jelit, dróg moczowych, macicy i naczyń krwionośnych;
- procyjanidyny, które łagodnie obniżają ciśnienie tętnicze.
Właściwości zdrowotne głogu
Ze względu na wysoką zawartość cennych składników, głóg wykazuje liczne właściwości lecznicze – wpływa na pracę układu krążenia i układu odpornościowego, a ponadto ma działanie przeciwutleniające i przeciwdrobnoustrojowe.
Właściwości głogu |
Charakterystyka |
Działanie na układ krążenia |
Spożywanie ekstraktów z owoców lub
kwiatów głogu korzystnie wpływa na układ sercowo-naczyniowy. Głóg obniża
poziom cholesterolu LDL, cholesterolu całkowitego i trójglicerydów oraz przyczynia
się do podwyższenia poziomu cholesterolu HDL. Głóg wspomaga także obniżanie
ciśnienia krwi. |
Działanie na układ odpornościowy |
Głóg wykazuje właściwości
przeciwzapalne, co jest w głównej mierze zasługą flawonoidów zawartych w
ekstrakcie z owoców rośliny. |
Działanie przeciwutleniające |
Głóg cechuje się wysoką zawartością
antyoksydantów, w tym polifenoli. Wodne i etanolowe wyciągi z głogu
skutecznie wspierają walkę z wolnymi rodnikami. |
Działanie przeciwdrobnoustrojowe |
Głóg wykazuje właściwości
przeciwbakteryjnie, zwalczając między innymi gronkowce i paciorkowce, oraz
przeciwgrzybicze. |
Zastosowanie lecznicze głogu
Właściwości zdrowotne głogu sprawiają, że znajduje on szerokie zastosowanie w lecznictwie. Od dawna wykorzystywany w medycynie ludowej, jest polecany w przypadku takich dolegliwości jak biegunki, zaburzenia pracy pęcherzyka żółciowego, astma czy bezsenność. Medycyna chińska natomiast rekomenduje głóg jako wsparcie w niwelowaniu problemów trawiennych czy zaburzeniach krążenia.
Głóg jest uznawany za surowiec zielarski – występuje przede wszystkim w formie kwiatów i liści tej rośliny. Głóg jest również powszechnie dostępny pod postacią preparatów aptecznych. Najczęściej są to środki o działaniu obniżającym ciśnienie lub wspomagające pracę serca. Poprawiają one ukrwienie mięśnia sercowego i przepływ wieńcowy krwi oraz przyspieszają akcję serca, zwiększając jego tolerancję na niedobory tlenu. Co ciekawe, właściwości obniżające ciśnienie wykazuje także pokrzywa, której można użyć do przeprowadzenia detoksu pokrzywowego.
Głóg można też znaleźć w mieszankach o działaniu uspokajającym, przeciwdziałających miażdżycy czy wspierających terapię zaburzeń gospodarki lipidowej. Owoce głogu mogą być także składnikiem wzmacniających mieszanek witaminowych, a wyciąg z kwiatu głogu jest używany do produkcji środków stosowanych przy urazach i obrzękach.
Polecane przepisy z głogiem
Warto jednak wiedzieć, że głóg jest również rośliną niezwykle przydatną w kuchni. Bardzo popularne są zwłaszcza przetwory, takie jak dżemy, konfitury czy soki, a ponadto galaretki, cukierki głogowe, nalewki czy herbaty. Kwiaty i owoce głogu mogą być też wykorzystywane do przygotowywania naparów. Są one szczególnie polecane osobom zmagającym się z nadciśnieniem, miażdżycą i innymi dolegliwościami ze strony układu krążenia – by ocenić jego kondycję oraz predyspozycje zawałowe wykonuje się badanie CRP. Napary z głogu sprawdzają się także w zwalczaniu bólów reumatycznych, stawowych i mięśniowych.
Napar z głogu – jak zrobić?
Głóg świetnie nadaje się do przyrządzania naparów. Jak go zrobić? Jedną łyżeczkę rozdrobnionych kwiatów i liści należy zalać szklanką ciepłej wody, ogrzewać pod przykryciem przez około 3 minuty, a następnie przecedzić. Zaleca się wypijać dwa razy dziennie po szklance odwaru przygotowanego bezpośrednio przed spożyciem.
Inna możliwość to przyrządzenie naparu z owoców głogu. W tym przypadku należy zalać dwie łyżeczki owoców głogu szklanką wrzątku i pozostawić pod przykryciem na 20 minut. Napar z owoców głogu najlepiej pić trzy razy dziennie. Z kolei do przygotowania herbaty z głogu wystarczy zalać gorącą wodą ususzone owoce – można je ususzyć samodzielnie lub kupić w sklepie zielarskim.
Jakie są przeciwskazania do stosowania głogu?
Choć głóg wykazuje doskonałe właściwości zdrowotne, istnieją pewne przeciwwskazania do jego stosowania. Osoby cierpiące na poważne schorzenia przed sięgnięciem po głóg powinny skonsultować się z lekarzem – dotyczy to zwłaszcza chorych z niewydolnością serca. Przeciwwskazaniem do stosowania preparatów z głogu jest także ciąża oraz karmienie piersią.
Głóg nie tylko pięknie wygląda – roślina ta posiada też cenne właściwości lecznicze. Głóg wspomaga funkcjonowanie układu krążenia, wzmacnia układ odpornościowy, a ponadto wykazuje działanie przeciwutleniające i przeciwdrobnoustrojowe – może być więc stosowany jako wsparcie kuracji wielu schorzeń lub w celach profilaktycznych.
Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.