Kluczowe wnioski z artykułu:
- Grypa typu A jest ostrą chorobą wirusową układu oddechowego, która stanowi poważne zagrożenie epidemiologiczne w populacji ogólnej, atakując zarówno ludzi, jak i inne gatunki ssaków oraz ptaki.
- Grypa typu A charakteryzuje się gwałtownym wystąpieniem objawów, które znacznie pogarszają codzienną jakość życia oraz możliwością pojawienia się groźnych dla zdrowia i życia powikłań.
- Wirus grypy typu A rozprzestrzenia się drogą kropelkową i powietrzną, stanowiąc zagrożenie dla osób w otoczeniu chorego.
- Podstawowym sposobem walki z grypą jest odpowiednia profilaktyka oraz leczenie objawowe, w przypadku pojawienia się objawów infekcji.
Grypa typu A - charakterystyka choroby
Grypa typu A zaliczana jest do najpowszechniejszych chorób układu oddechowego. Każdego roku odpowiada za występowanie ognisk epidemiologicznych, stanowiąc zagrożenie dla pacjentów w każdym wieku. Wirusy grypy typu A należą do rodziny Orthomyxoviridae. Wyróżniają się kulistym kształtem, którego średnica wynosi około 80–120 mm. Jego genom składa się z ośmiu połączonych ze sobą segmentów kwasu rybonukleinowego (RNA). Wirusy atakują ludzi, inne gatunki ssaków (w tym: świnie, foki i konie) oraz ptaki. Najczęściej za pojawienie się infekcji u ludzi odpowiedzialne są podtypy: H1N1, H3N2, H1N2, które mogą ulegać dalszym mutacjom punktowym. W ciągu ostatnich 100 lat na świecie wystąpiły 4 pandemie grypy. Po każdej z nich wytworzyły się nowe szczepy wirusów.
Objawy grypy typu A - na co warto zwrócić uwagę?
Czym charakteryzuje się grypa typu A? Objawy obejmują przede wszystkim:
- nagłą gorączkę wyższą niż 38°C,
- katar,
- kaszel,
- ból mięśni i stawów,
- uczucie ogólnego rozbicia,
- dreszcze,
- przekrwienie błon śluzowych,
- senność,
- problemy żołądkowo-jelitowe,
- utratę apetytu.
Zastanawiasz się, jak odróżnić grypę od przeziębienia? W przypadku grypy symptomy charakteryzują się ostrym i gwałtownym przebiegiem. Wśród charakterystycznych objawów warto wymienić wysoką gorączkę, przekraczającą 38°C, dolegliwości mięśniowo-stawowe oraz bóle głowy. Pacjenci skarżą się dodatkowo na znaczne pogorszenie samopoczucia oraz obniżenie zdolności do podejmowania codziennych aktywności. Przeziębienie najczęściej rozwija się wolniej, a same objawy są mniej uciążliwe.
Jak długo zaraża się grypą typu A?
Jak rozprzestrzenia się grypa typu A? Zaraźliwość występuje głównie w okresie objawowym. Osoby dorosłe zarażają przeważnie przez 5 dni od momentu wystąpienia symptomów. W przypadku dzieci patogeny rozprzestrzeniają się przez 7-10 dni, najczęściej do 72 godzin po ustaniu gorączki. Wirus szerzy się drogą kropelkową i powietrzną. Do zakażenia może dojść w wyniku bezpośredniego kontaktu z wydzielinami pacjenta oraz powierzchniami występującymi w jego otoczeniu. Należy podkreślić jednak, że nie ma możliwości zarażenia się przez żywność oraz wodę.
Leczenie grypy typu A - skuteczne metody leczenia i wspomagania organizmu
Leczenie grypy typu A ma najczęściej charakter objawowy. W pierwszej kolejności pacjenci powinni zadbać o odpoczynek oraz odpowiednie nawodnienie organizmu. Pomocne może okazać się także stosowanie leków przeciwgorączkowych oraz przeciwbólowych, które pomogą w łagodzeniu uciążliwych objawów. Jak zwalczyć grypę typu A? Leczenie można uzupełnić stosowaniem środków przeciwkaszlowych, tabletek na ból gardła oraz roztworów wody fizjologicznej, która zmniejszy dokuczliwość nieżytu nosa. Niekiedy konieczne może okazać się stosowanie leków przeciwwirusowych.
Jak przebiega grypa typu A? Ile trwa leczenie infekcji? Najczęściej choroba ustępuje samoistnie po kilku dniach, jednak niektóre objawy, w tym kaszel, mogą utrzymywać się nawet do 2 tygodni. W tym miejscu warto wspomnieć również o profilaktyce. Szczepienia przeciwko grypie zawierają różne szczepy wirusa, stanowiąc ważną ochronę w sezonie infekcji. W związku z szybkimi zmianami antygenowymi patogenu konieczne jest coroczne powtarzanie szczepionek zaktualizowanym preparatem. Profilaktyka pozostaje szczególnie istotna u dzieci do 5 roku życia, dorosłych powyżej 55 roku życia oraz chorych przewlekle pacjentów.
Jakie są najczęstsze powikłania po grypie typu A?
Wśród możliwych powikłań po grypie typu A należy wymienić:
- zapalenie płuc i oskrzeli,
- zapalenie ucha i zatok przynosowych,
- anginę paciorkowcową,
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
- zapalenie nerek.
Do czego jeszcze może doprowadzić grypa typu A? Powikłania obejmują ponadto zaostrzenie chorób przewlekłych, wśród których można wymienić astmę, POChP oraz zastoinową niewydolności serca.
Leki na grypę typu A – przegląd preparatów przeciwwirusowych
Niekiedy konieczne może okazać się stosowanie przeciwwirusowych leków na grypę, do których zaliczamy inhibitory neuraminidazy oraz preparaty hamujące uwalnianie kwasu nukleinowego wirusa. W Polsce stosuje się głównie oseltamiwir, który wykazuje skuteczność w zwalczaniu wirusów typu A i B. Leki na grypę typu A obejmują również amantadynę i rymantadynę. Ich stosowanie nie jest jednak zalecane ze względu na dużą odporność szczepów AH3N2 i AH1N1. Terapie należy rozpocząć jak najszybciej, do 2 dni po wystąpieniu pierwszych objawów.
U większości pacjentów nie ma jednak konieczności wdrażania terapii przeciwwirusowej. Co na grypę typu A o łagodnym i umiarkowanym przebiegu stosować? W domowej apteczce nie powinno zabraknąć leków przeciwgorączkowych i przeciwbólowych, do których należy m.in. paracetamol oraz produkty z grupy NSLPZ (np. ibuprofen). Pomocne mogą okazać się także leki obkurczające błony śluzowe nosa oraz preparaty wieloskładnikowe, takie jak Gripex oraz Theraflu Extra Grip, które kompleksowo pomogą zwalczyć uciążliwe objawy.
Źródła:
- Sylwia Kałucka, Grypa – etiologia, epidemiologia, prewencja i leczenie w 2020 roku, https://www.akademiamedycyny.pl/wp-content/uploads/2020/09/Geriatria_2_2020_07.pdf (dostęp 08.07.2024).
- Elżbieta Płońska, Grypa - epidemiologia, charakterystyka biologiczna i kliniczna, zapobieganie, http://wsse.waw.pl/files/wsse/Do%20strony%20WSSE/Pliki/Aktualnosci-Archiwum/Komunikaty_Archiwum/E.Plonska%20grypa%2003.02.2016%20dla%20MUW.pdf (dostęp 08.07.2024).
- Ewa Szymczuk, Agnieszka Woźniak‑Kosek, Influenza, Lekarz wojskowy, nr 4/2019, https://lekarzwojskowy.wim.mil.pl/pdf-145817-71553?filename=Influenza.pdf (dostęp 08.07.2024).
- Magdalena Wiercińska, Grypa - rodzaje, przyczyny, leki i powikłania, https://www.mp.pl/pacjent/grypa/grypasezonowa/79643,grypa (dostęp 08.07.2024).
- Zapobieganie, rozpoznawanie i leczenie grypy, Wytyczne Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce, 2019, https://mlodzilekarzerodzinni.pl/wp-content/uploads/2020/01/KLRwPGrypa2019-wydaniespecjalne.www_.pdf (dostęp 08.07.2024).
Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.