Kluczowe wnioski z artykułu:
- Grypa żołądkowa nie jest wywoływana przez wirusa grypy, lecz przez wirusy z grup: rotawirusów, norowirusów, adenowirusów, astrowirusów lub kaliciwirusów. Do zakażenia dochodzi najczęściej przez kontakt z wydzielinami chorego lub dotknięcie brudnej powierzchni.
- Jelitówka dotyka zarówno dzieci, jak i dorosłych. Objawia się dolegliwościami ze strony układu pokarmowego i gorączką, a leczenie jest objawowe.
- Chory może zarażać innych jeszcze przed pojawieniem się pierwszych objawów, przez cały okres trwania dolegliwości, aż do kilku dni po ich ustąpieniu.
Co powoduje grypę jelitową?
Wbrew swojej nazwie grypa żołądkowa wywoływana jest przez inne wirusy, a nie przez wirusa grypy. Mogą to być rotawirusy, norowirusy, adenowirusy, astrowirusy lub kaliciwirusy. Objawy jelitówki u dorosłych i dzieci nie należą do przyjemnych, dlatego warto się dowiedzieć więcej o grypie żołądkowej: jak długo chory zaraża i jak uniknąć przekazania wirusa dalej. Rotawirusy są szczególnie niebezpieczne dla najmłodszych dzieci, ponieważ objawy choroby mogą doprowadzić do niebezpiecznego dla zdrowia i życia odwodnienia. Z kolei norowirusy rozprzestrzeniają się bardzo szybko w miejscach takich jak domy opieki, szkoły i przedszkola.
Grypa żołądkowa - jak długo chory zaraża?
Ponieważ grypę żołądkową wywołują różnego typu wirusy, nie sposób odpowiedzieć jednoznacznie, ile zaraża się jelitówką. Osoba chora może zarażać jeszcze przed pojawieniem się objawów, ale największe zagrożenie stanowi w trakcie ich występowania. Pojawia się wówczas ryzyko zetknięcia się z wydzielinami osoby z grypą żołądkową. Jak długo chory zaraża już po ustąpieniu dolegliwości? Niektórzy mówią o 48 godzinach, inni nawet o 2 tygodniach. Ta rozbieżność wynika z faktu, że organizm oczyszcza się z wirusów w różnym tempie. Bez względu na to, czy to grypa żołądkowa dorosłych czy jelitówka u dzieci, jak długo zaraża osoba chora, zależy często od intensywności objawów, im dłużej one trwają, tym większe ryzyko. Zazwyczaj jednak osoby dorosłe znacznie szybciej pokonują wirusa i zarażają krócej, podczas gdy dzieci wyglądające już na zdrowe, zarażają niekiedy swoje koleżanki i kolegów w placówkach szkolnych.
Jak można zarazić się jelitówką?
Wiemy już, po jakim czasie można się zarazić grypą jelitową, ale ważna jest też informacja, jak można zarazić się jelitówką. Czasami wystarczy przebywanie w jednym pomieszczeniu z chorym, od którego zarażamy się drogą kropelkową. Najczęściej jednak do przekazania wirusa dochodzi poprzez kontakt z wydzielinami osoby chorej, na przykład podczas sprzątania po wymiotach lub przez dotykanie zanieczyszczonych powierzchni, jak to ma miejsce w przedszkolach czy żłobkach. Istnieje też ryzyko spożycia zakażonej wody lub żywności. Prawdopodobieństwo zarażenia zwiększa się u osób o osłabionej odporności, dzieci i ludzi starszych. Jak uchronić się przed chorobą? Oprócz dokładnego mycia rąk, owoców i warzyw możemy też unikać spożywania posiłków w miejscach, które nie wyglądają na czyste. Wiele osób zadaje sobie pytanie, czy jelitówką można się zarazić drugi raz. Odpowiedź jest twierdząca – można, ponieważ za rozwój choroby odpowiada wiele różnych wirusów.
Kiedy pojawiają się pierwsze objawy grypy żołądkowej?
Jeśli dopadła nas jelitówka, po jakim czasie objawy zaczną dawać się we znaki? Może to wyglądać różnie, ale stanie się to stosunkowo szybko. To, ile rozwija się jelitówka, zależy od organizmu i rodzaju wirusa, ale zazwyczaj już po 12-48 godzinach pojawia się bulgotanie w brzuchu zwiastujące biegunkę, a następnie także wymioty, bóle brzucha, gorączka oraz ogólne osłabienie. Jeżeli minęło już kilka dni od kontaktu z chorą osobą, można uznać, że tym razem udało się uniknąć zarażenia lub pokonać wirusa bezobjawowo.
Warto pamiętać, że w przypadku grypy żołądkowej objawy poprzedzone mogą być brakiem apetytu, osłabieniem i nudnościami, dlatego warto obserwować dzieci, które wybierają się do żłobka lub przedszkola w okresie panowania w grupie jelitówki. W takiej sytuacji najlepiej zatrzymać malucha w domu, żeby objawy nie ujawniły się w placówce.
Jak długo trwa grypa jelitowa?
Wirus jelitowy, który wywołuje tak nieprzyjemne i gwałtowne objawy, zazwyczaj nie męczy organizmu bardzo długo. Często już po 2-3 dniach udaje się powoli dojść do siebie, chociaż ogólne osłabienie może utrzymywać się jeszcze przez dłuższy czas. Zdarza się niestety również, że dolegliwości nie przechodzą nawet przez tydzień lub dwa. W takiej sytuacji najlepsze, co można zrobić, to dbać o odżywczą, ale lekkostrawną, delikatną dla żołądka i jelit dietę, a przede wszystkim stale nawadniać chorego, ponieważ to odwodnienie jest największym zagrożeniem podczas jelitówki. W tym czasie należy też unikać napojów gazowanych, które dodatkowo podrażniają żołądek. Jeśli nie elektrolity, dobrym wyjściem jest również picie małymi łyczkami wody i ziół takich jak rumianek. Niewskazane są natomiast wszelkie ciężkostrawne potrawy i ostre przyprawy. Żeby skrócić czas choroby, można podawać leki przeciw biegunce oraz probiotyki, które ułatwiają przywrócenie równowagi w układzie pokarmowym.
Jak nie zarazić się jelitówką od domownika?
Świadomość, od kiedy zaraża się jelitówką, czyli jeszcze zanim wystąpią pierwsze objawy, może rodzić przekonanie, że nie sposób ustrzec się przed chorobą, kiedy cierpi jeden z domowników. Na szczęście sprawa w żadnym razie nie jest przesądzona. Zależy to od różnych czynników, takich jak odporność organizmu, ale w dużej mierze również od przestrzegania zasad higieny i możliwości odizolowania się od chorego.
Jak nie zarazić się jelitówką od domownika? Podstawą jest higiena. Bardzo dokładne mycie rąk mydłem zarówno przez osobę chorą, jak i jej bliskich znacznie ogranicza transmisję wirusa. Nie musi to być mydło antybakteryjne, doskonale sprawdzi się zwykłe mydło do rąk. Dodatkowo warto regularnie dezynfekować często dotykane powierzchnie takie jak spłuczka, krany, klamki czy włączniki światła. Z osobą chorą nie powinno się dzielić przedmiotów osobistych takich jak ręczniki i naczynia. Najlepiej też spędzać czas z dala od niej, a jeśli to możliwe, zastosować domową izolację. To ważne szczególnie w przypadku obecności w domu osób o obniżonej odporności, niemowlaków i schorowanych osób starszych. Przestrzegając tych zaleceń, można uniknąć wielu nieprzyjemności, a czasami nawet szpitala. Mimo wszystko warto zaopatrzyć się w zapas elektrolitów, leki na biegunkę i środki przeciwgorączkowe.
Wiedząc, jak postępować podczas grypy żołądkowej, jak długo chory zaraża i na co się przygotować, dużo łatwiej poradzić sobie z nieprzyjemnymi dolegliwościami lub uniknąć transmisji wirusa na domowników. Proste zasady higieny i podstawowe środki ostrożności mogą w pełni wystarczyć, żeby nie rozwinęła się choroba.
Źródła:
- Kalicki B. i in., Zakażenia żołądkowo-jelitowe o etiologii norowirusowej, „Pediatria Medycyna Rodzinna”, 2010, 6(4), s. 283–286.
- Kuchar E., Biegunka wirusowa, Medycyna Praktyczna, 05.06.2017, Biegunka wirusowa | Choroby zakaźne - mp.pl.
Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.