Interakcje leków z innymi lekami, alkoholem i pożywieniem. Co musisz wiedzieć?

Ludzie przyjmują leki nie tylko w okresie zimowym, ale także letnim. Stosowane są różnorodne produkty, a w razie jakiejkolwiek dolegliwości udają się do apteki po preparaty ogólnodostępne bez recepty. Jednak, czy ktoś zwraca uwagę na skutki łączenia różnorodnych leków z sobą bądź pożywieniem, czy alkoholem?

Jak łączyć leki, aby były bezpieczne dla zdrowia oraz czego unikać, aby nie wchodziły one w interakcję. Przeczytaj także artykuł: Jak przyjmować antybiotyki?

Interakcje leków – co to znaczy? Czym są interakcje lekowe?

Interakcje leków są to działania niepożądane substancji aktywnych znajdujących się w lekach z innymi związkami. Wpływa to bezpośrednio na efekty działania leków. Interakcję mogą zachodzić w sytuacji połączenia lekarstw nie tylko z innymi medykamentami, ale także z żywnością, alkoholem czy ziołami. Najczęściej efektem takich działań może być zmniejszenie skuteczności przyjmowanych lekarstw, ale także silne działania niepożądane. Koniecznie należy w umiejętny sposób przyjmować leki, dlatego, aby uniknąć skutków ubocznych zachodzących interakcji należy ściśle przestrzegać zaleceń lekarza. Nie należy spożywać także produktów, które w połączeniu z nimi mogą wywoływać wspomniane interakcję, są to zioła, niektóre produkty spożywcze oraz alkohol. 

Skąd wiedzieć, że lek wchodzi w interakcję z inną substancją?

Przyjmując wiele leków jednocześnie, pacjenci często nie zastanawiają się, czy zachodzą między nimi jakiekolwiek oddziaływania. Efektem może być odmienne niż zakładane działanie na organizm, ale może być również poważnym zagrożeniem dla zdrowia. Im więcej leków, tym większe ryzyko interakcji niekorzystnych dla zdrowia. Szczególnie narażone są osoby starsze, które są leczone na wiele schorzeń jednocześnie. Leki w połączeniu ze sobą mogą wzmacniać bądź osłabiać lub wydłużać czy skracać działanie lekarstw. Zdarzają się również sytuację, kiedy interakcję wywołują działanie toksyczne, dlatego konieczne jest w pełni świadome przyjmowanie leków. 

O tym, że alkohol może wywoływać złe połączenie z lekami, wie większość osób, jednak mało kto zdaje sobie sprawę z tego, że grejpfrut a leki to bardzo złe połączenie. Zawiera on furanokumarynę, która działa hamująco na rozkład niektórych lekarstw w przewodzie pokarmowym. Spowalnia również metabolizm leków stosowanych w alergiach. Farmaceutyki stosowane w połączeniu z tym owocem mogą okazać się toksyczne, ze względu na wzrost stężenia farmaceutyku nawet o siedem razy. 

Jak sprawdzić, które lekarstwa wywołują interakcję? Na początek należy szczegółowo zapoznać się z ulotką znajdującą się w opakowaniu. Jeśli nadal występują wątpliwości, można skorzystać z bazy interakcji dostępnej w Internecie. Pomoże ona sprawdzić, jakie substancję czynne zawarte w medykamentach wchodzą między sobą w interakcje. W wielu przypadkach łączenie leków może okazać się zgubne dla zdrowia pacjenta.

Niebezpieczne interakcje między lekami

Jest wiele połączeń, których dla własnego zdrowia i dobrego samopoczucia lepiej unikać. Jednym z bardzo popularnych połączeń jest kwas salicylowy z ibuprofenem. Osłabia on działanie ibuprofenu i działania niekorzystnie na błonę śluzową żołądka. Natomiast wspominany ibuprofen wpływa osłabiająco na działanie przeciwzakrzepowe i kardioprotekcyjne aspiryny. Kolejnym jest połączenie leków przeciwzapalnych takich jak: ketoprofen, ibuprofen i naproksen z paracetamolem, które mają zgubny wpływ na czynność nerek, prowadząc do wielu zaburzeń. 

Wśród niewskazanych połączeń znajdują się również leki przeciwalergiczne. Ketokonazol i rupatadinum to bardzo niekorzystne połączenie, dlatego alergicy powinni uważać na przyjmowane medykamenty. Wspomniany związek rupatadinum wchodzi także w interakcję z antybiotykami. Natomiast suplementy diety zawierające glin czy magnez nie powinny być łączone z feksofenadyną. 

Łączenie leków – jak to robić, by było bezpieczne dla zdrowia?

W celu uniknięcia niekorzystnych interakcji należy:

• bezwzględnie stosować się do zaleceń lekarza odnośnie pory przyjmowania leków, dawki oraz czy powinny być przyjmowane przed jedzeniem, po jedzeniu czy na czczo; 
• informować go o alergiach na leki;
• poinformować go o wszystkich przyjmowanych lekach, suplementach, dietach i ziołach;
• dokładnie czytać ulotki wszystkich przyjmowanych preparatów;
• zachować ostrożność w samodzielnym stosowaniu leków dostępnych bez recepty;
• popijać leki dużą ilością wody niegazowanej w temperaturze pokojowej lub wodą przegotowaną i ostudzoną, które ułatwiają wchłanianie preparatów i chronią błonę śluzową żołądka przed podrażnieniami;
• przechowywać leki zgodnie z ulotką.

 W razie jakichkolwiek wątpliwości należy skontaktować się z lekarzem. 

Interakcje leków z pożywieniem

W sytuacji stosowania preparatów ziołowych i leków należy zachować szczególną ostrożność, gdyż wiele z nich np. aloes czy liść senesu zwiększają wchłanianie niektórych leków. Dziurawiec wpływa z kolei na osłabienie leków antykoncepcyjnych czy hormonalnych, a także obniża stężenie teofiliny, która występuje w lekach na astmę oraz POCHP. Kozłek lekarski nie powinien być przyjmowany z lekami benzodiazepinowymi, zaś miłorzębu nie powinno łączyć się z niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi. 

Bardzo niekorzystnym już wspominanym połączeniem jest grejpfrut, który wpływa na działanie większości leków, dlatego bezwzględnie należy wystrzegać się takich połączeń. Niektóre warzywa takie jak: sałata, kalafior i brokuły nie powinny być łączone z lekami przeciwzakrzepowymi. Ze względu na dużą zawartość błonnika, który zmniejsza wchłanianie tetracykliny i trójpierścieniowych lekarstw antydepresyjnych, natomiast tłuszcz pokarmowy absorbuje większą ilość teofiliny. 

Interakcje leków z alkoholem

Podstawową obowiązującą zasadą jest, aby nie przyjmować lekarstw wraz z alkoholem. Mogą one wzajemnie na siebie oddziaływać i prowadzić do osłabienia bądź wzmocnienia działania leku. Zwiększają również ryzyko wystąpienia niepożądanych czy toksycznych działań, które mogą zagrażać zdrowiu, a nawet życiu pacjenta. Niesie to za sobą ryzyko uszkodzenia wątroby, gdzie jednoczesne przyjmowanie tych substancji może być dla niej toksyczne. Szczególnie niebezpieczne połączenia to alkohol i:

• Leki przeciwdepresyjne, 
• Leki nasenne, 
• Paracetamol,
• Niesteroidowe Leki Przeciwzapalne,
• Opioidowe leki przeciwbólowe,
• Leki przeciwhistaminowe,
• Leki przeciwpadaczkowe
• Leki przeciwdrobnoustrojowe,
• Leki na erekcję.

Dla własnego dobra, przyjmując jakiekolwiek leki, warto powstrzymać się od spożywania alkoholu, w trosce o wątrobę. Interakcje leków z alkoholem mogą mieć poważne konsekwencje zdrowotne. 

Na co jeszcze uważać, przyjmując leki?

Należy przede wszystkim stosować się do zaleceń lekarza i farmaceuty odnośnie przyjmowania i przechowywania leków. Przyjmując wiele leków, najlepiej nabyć kasetkę do porcjowania leków tygodniową czy dzienną, która zniweluje ryzyko jakichkolwiek pomyłek w przyjmowaniu farmaceutyków. Unikać alkoholu i spożywania ziół oraz produktów żywnościowych takich jak: grejpfrut. Leki należy popijać wyłącznie wodą, a bezwzględnie unikać do popijania soków, mleka, kawy, herbaty i alkoholu. Mogą one osłabiać działanie leków oraz działać toksycznie.