Jagnięcina była jadana w Polsce przez stulecia, jednak teraz niezbyt często gości na naszych talerzach. Według dietetyków to błąd – ten gatunek mięsa jest nie tylko świetnym źródłem wartości odżywczych, ale też wykazuje liczne właściwości prozdrowotne.
Jagnięcina – najważniejsze informacje
Jagnięcina to mięso pochodzące od jagniąt, czyli owiec i baranów, które nie ukończyły pierwszego roku życia. W Polsce kojarzy się ono głównie z obszarami górskimi, gdzie można je łatwo kupić w sklepie lub bezpośrednio od dostawcy, a potrawy z jagnięciną są serwowane w wielu lokalnych restauracjach. Za najlepszą uznaje się tak zwaną jagnięcinę mleczną – to mięso pozyskane od owiec i baranów do czwartego miesiąca życia, gdy zwierzę wciąż odżywia się wyłącznie mlekiem matki. Jagnięcina od tak młodych jagniąt odznacza się wyjątkową delikatnością, a zdaniem koneserów – także niezwykłymi walorami smakowymi.
Mięso jagnięce ma bladoróżowy kolor i zachowuje kruchość oraz soczystość nawet po obróbce termicznej. Jak smakuje jagnięcina? Przypomina ona nieco dziczyznę, zwłaszcza sarninę, przez co nie każdy za nią przepada. Smak jagnięciny wynika przede wszystkim ze sposobu, w jaki hodowane są owce. Zwierzęta nie są stłoczone w ciasnych klatkach – przebywają na górskich halach i mogą się swobodne poruszać, dzięki czemu ich mięśnie są dobrze rozwinięte. Smak i zapach jagnięciny są uzależnione również od diety jagniąt – po czwartym miesiącu życia składa się na nią głównie roślinność porastająca górskie hale.
Jagnięcina – wartości odżywcze i kaloryczność
Jagnięcina jest bogatym źródłem cennych substancji odżywczych. Mięso jagnięce zawiera dużą ilość białka, witamin, minerałów, niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, kwas linolowy oraz L-karnitynę. W jagnięcinie znajdują się też aminokwasy, w tym kwas glutaminowy, leucynę oraz lizynę. Ostatni z wymienionych, lizyna, to białkowy aminokwas egzogenny, który jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu – uczestniczy w budowie białek, przeciwciał i enzymów, bierze udział w wytwarzaniu hormonów oraz poprawia koncentrację. Lizyna nie jest jednak syntetyzowana w organizmie, dlatego musi być dostarczana w formie suplementów diety lub wraz z pożywieniem.
Wartości odżywcze jagnięciny mogą nieco się różnić w zależności od części ciała zwierzęcia, z której pozyskano mięso.
Wartości odżywcze |
Zawartość w 100 g łopatki jagnięcej |
Zawartość w 100 g udźca jagnięcego |
Zawartość w 100 g combra jagnięcego |
Zawartość w 100 g karkówki jagnięcej |
Zawartość w 100 g żeberek jagnięcych |
Wartość energetyczna |
201 kcal |
230 kcal |
310 kcal |
260 kcal |
372 kcal |
Białko |
18,9 g |
17,9 g |
16,3 g |
16,8 g |
14,5 g |
Tłuszcz |
13,4 g |
17,1 g |
26,6 g |
20,9 g |
34,4 g |
Cholesterol |
72 mg |
69 mg |
74 mg |
71 mg |
76 mg |
Witamina B1 |
0,1 mg |
0,13 mg |
0,11 mg |
0,11 mg |
0,1 mg |
Witamina B2 |
0,19 mg |
0,23 mg |
0,21 mg |
0,22 mg |
0,19 mg |
Witamina B3 |
5,47 mg |
6,26 mg |
6,47 mg |
6,09 mg |
6,09 mg |
Potas |
214 mg |
249 mg |
214 mg |
238 mg |
190 mg |
Magnez |
22 mg |
23 mg |
21 mg |
21 mg |
18 mg |
Żelazo |
1,67 mg |
1,66 mg |
1,61 mg |
1,56 mg |
1,39 mg |
Cynk |
5,22 mg |
3,32 mg |
2,53 mg |
3,43 mg |
2,71 mg |
Selen |
19,9 µg |
20,7 µg |
18,9 µg |
19,3 µg |
16,8 µg |
Jagnięcina jest mięsem lekkostrawnym i dobrze przyswajalnym, dlatego jest polecana między innymi sportowcom, osobom starszym, rekonwalescentom, osobom z podwyższonym poziomem cholesterolu czy cierpiącym z powodu dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Mięso jagnięce może być także elementem diety wątrobowej, którą stosuje się w ramach profilaktyki lub leczenia chorób wątroby.
Jagnięcina – właściwości zdrowotne
Jagnięcina jest uznawana za jeden z najzdrowszych gatunków mięs. Zawartość cennych substancji odżywczych, witamin i minerałów sprawia, że jagnięcina wykazuje liczne właściwości prozdrowotne:
- witaminy z grupy B pomagają zapobiegać chorobom układu krążenia;
- kwas linolowy reguluje metabolizm glukozy;
- wysoki poziom CLA, czyli sprzężonego kwasu linolowego i dużej ilości L-karnityny, przyczynia się do poprawy mineralizacji kości i redukcji tkanki tłuszczowej, opóźnia powstawanie zmian miażdżycowych oraz zmniejsza ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2;
- kwas linolowy wspiera przemianę materii i zmniejsza poziom stężenia złego cholesterolu (LDL) we krwi;
- witaminy z grupy B usprawniają metabolizm węglowodanów;
- L-karnityna korzystnie oddziałuje na układ nerwowy i poprawia koncentrację.
Ponadto, dzięki zawartości kwasu orotowego, jagnięcina ma właściwości potencjalnie antynowotworowe. Kwas orotowy jest uznawany za związek zdolny do hamowania rozwoju chorób nowotworowych – w jagnięcinie znajduje się go nawet 30 razy więcej niż w innym mięsie, co według badaczy ma wpływ na fakt, że u owiec nie występują nowotwory.
Czy jagnięcina jest dobra dla dzieci?
Podobnie jak kurczak czy królik, jagnięcina jest mięsem lekkostrawnym, dlatego z powodzeniem można podawać ją dzieciom. Sprawdzi się ona również w diecie najmłodszych, których karmienie dotychczas opierało się na mleku matki lub modyfikowanym, a którzy zaczynają dostawać pokarmy stałe – mięso jagniąt można znaleźć na przykład w gotowych daniach dla niemowląt. Ponadto jagnięcina rzadko wywołuje alergie pokarmowe, dlatego może stanowić zamiennik dla innych mięs. Jednak w razie podejrzenia nietolerancji pokarmowej, można skorzystać z zestawu do wykonywania testu z krwi – pobraną próbkę wystarczy wysłać do laboratorium.
Jak wybrać dobre mięso jagnięce?
Jagnięcina nie jest tak popularna jak inne gatunki mięs, dlatego wybór mięsa wysokiej jakości może sprawić pewne trudności. Na co więc zwrócić uwagę, kupując jagnięcinę? Kluczowe aspekty to:
- miejsce zakupu – jagnięcinę poleca się kupować wyłącznie ze sprawdzonych, lokalnych hodowli;
- kolor mięsa – dobrej jakości jagnięcina ma bladoróżowy lub jasnoczerwony kolor i jest pokryta cienką warstwą tłuszczu. Im jaśniejszy odcień mięsa i tłuszczu, tym młodsze było jagnię, od którego je pozyskano;
- zapach – mięso od młodych jagniąt powinno mieć mało wyrazisty zapach;
- waga i wielkość – jagnięta nie są duże, więc im większy jest kawałek mięsa i im wyższa jest jego waga, tym starsze było zwierzę.
Jagnięcina – przepisy. W jakiej postaci jagnięcina jest najlepsza?
Jagnięcinę można przyrządzać na różne sposoby – za sprawą niewielkiej ilości tłuszczu doskonale nadaje się ona do pieczenia, grillowania czy duszenia. Poszczególne kawałki mięsa jagnięcego można wykorzystać w następujący sposób:
- smażenie – kotlety z udźca, polędwiczki, łopatka;
- grillowanie – łopatka zmielona na mięso do hamburgerów, polędwiczki;
- pieczenie – udziec z kością, żeberka, nadziewana łopatka;
- duszenie – łopatka, mostek, karkówka.
W zależności od rodzaju przygotowywanej potrawy, do przyprawiania jagnięciny można wykorzystać różne marynaty: cebulową, czosnkową, cytrynowo-pieprzową, curry, hinduską lub do mięsa na kebab.
Jagnięcina nie bez powodu uznawana jest za jedno za najzdrowszych mięs. Jest lekkostrawna i dobrze przyswajalna, a dzięki zawartości cennych substancji odżywczych, witamin i minerałów mięso jagnięce stanowi pożądany składnik diety.
Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.