Jak jeść zdrowo? Nowa piramida żywienia 2016

 - zdjęcie

Rekomendacje dotyczące zdrowego odżywiania co jakiś czas ulegają modyfikacjom. Wynika to z nieustannego rozwoju dietetyki jako nauki oraz stale poszerzanej wiedzy na temat wpływu dostarczanego pożywienia na nasz organizm. Niedawno amerykańscy eksperci przedstawili swoje zalecenia, w ślad za nimi polscy. Nowa piramida zdrowego żywienia uwzględnia także aktywność fizyczną. 

Triumf warzyw i owoców

Za najistotniejsze produkty spożywcze specjaliści uznali warzywa i owoce. Do tej pory dolny pokład piramidy żywienia zajmowały produkty zbożowe. Zamiana tych dwóch grup to najważniejsza modyfikacja. Warzywa i owoce są dla nas tak cenne przede wszystkim ze względu na dużą zawartość błonnika, którego spożycie jest kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania przewodu pokarmowego (m.in. poprawia perystaltykę jelit, spowalnia rozkład węglowodanów, powoduje zmniejszone wchłanianie trójglicerydów i cholesterolu, a także zmniejsza uczucie głodu). W owocach i warzywach znajdziemy też mnóstwo niezbędnych witamin i minerałów. Regularne ich spożywanie w dużej ilości zmniejsza ryzyko cukrzycy, nadciśnienia, chorób układu krążenia, a nawet nowotworów. Dziennie powinniśmy zjadać 2-3 porcje owoców i 4-5 porcji warzyw. Mogą być spożywane w formie surowej, gotowanej, duszonej, pieczonej, grillowanej, mrożonej, konserwowej, suszonej, smażonej, marynowanej, a także (1 porcja dziennie) pod postacią soku (ważne, by był bez dodatku soli i cukru) lub koktajlu. Porcje możemy wydzielać na sztuki - np. 1 pomidor, ogórek lub marchew czy 1 duży owoc (gruszka, jabłko, banan) = 1 porcja, 2 małe owoce (kiwi, mandarynka, śliwka = 1 porcja. Drobne owoce i warzywa porcjujemy przy pomocy szklanki – np. 1 szklanka sałaty, świeżego szpinaku czy brokułów to 1 porcja, z kolei pół szklanki w przypadku jagód, malin, truskawek, fasolki, kukurydzy czy groszku. Nie istnieje górna granica spożycia warzyw i owoców. Zwróćmy jedynie uwagę, by były one różnorodne – każde mają nieco inne właściwości i dostarczają inne ważne składniki. Jeśli chodzi o owoce, lepiej nie sięgać po nie późnym popołudniem i wieczorem ze względu na zawarty w nich cukier.

Zboża nadal w czołówce

Drugie miejsce w piramidzie zajmują produkty zbożowe, co oznacza, że powinny one być elementem większości posiłków. Dietetycy podkreślają, że należy wybierać zboża pełnoziarniste, ponieważ są one bogate w witaminy z grupy B oraz błonnik. Nie obciążają układu pokarmowego, jednocześnie zapewniając energię na długo.  Mają też korzystny wpływ na układ nerwowy. Na naszych talerzach powinny więc królować kasze, brązowy ryż i makaron, płatki owsiane. Uwzględniając w diecie produkty zbożowe, łatwiej będzie nam zadbać o linię, nie borykając się zarazem z uczuciem głodu. Unikniemy też problemów trawiennych, takich jak zaparcia, a nawet nowotworu jelita grubego. 

Kontrowersyjne produkty mleczne

Obecnie wiele mówi się o szkodliwości laktozy, ponieważ coraz więcej osób cierpi na alergię lub problemy trawienne po spożyciu produktów mlecznych. Mimo to nabiał nadal zajmuje ważne miejsce w piramidzie żywienia – stanowi bowiem bogate źródło białka, wapnia, witamin A i z grupy B, a także magnezu i kwasu foliowego. Dorosła osoba powinna wypijać dziennie 2-3 szklanki mleka zawierającego maksymalnie 2% tłuszczu. Warto sięgać po jogurty, kefiry czy zsiadłe mleko – oprócz wspomnianych witamin i minerałów, zawierają żywe kultury bakterii, które wspomagają odporność organizmu i pracę układu trawiennego. Dowiedziono, że spożywanie nabiału pomaga spalać tkankę tłuszczową. Uważać trzeba jednak na sery – co prawda mają mnóstwo wapnia, ale też dużo więcej kalorii ze względu na zawartość tłuszczu. Dlatego traktujmy je raczej jako dodatek i zrezygnujmy z tych przetworzonych, np. topionych.

Mniej mięsa

Najnowsze zalecenia specjalistów żywienia nie spodobają się mięsożercom. Dietetycy radzą, by tygodniowo spożywać nie więcej niż 0,5 kg czerwonego mięsa. Powinno być więc dodatkiem do dania, a nie jego bazą. Unikać należy także wędlin, które zazwyczaj są mocno przetworzone. Co innego jeśli chodzi o ryby – po te można sięgać prawie codziennie (od 2 do 6 razy w tygodniu). Ryby morskie stanowią dobre źródło kwasów omega-3, które mają działanie przeciwzapalne i zmniejszają ryzyko wystąpienia chorób serca. Pamiętajmy jednak, że ryby należy właściwie przyrządzić, czyli gotować, piec lub dusić. Obtaczanie w grubej panierce i smażenie nie tylko sprawi, ze ryba stanie się bombą kaloryczną, ale i straci swoje cenne właściwości. Do polecanych produktów pochodzenia zwierzęcego należą też jaja. Zawierają białko, sód, potas i inne cenne składniki mineralne oraz witaminy. W żółtku znajduje się też luteina, niezbędna w procesie prawidłowego widzenia i pomocna w zapobieganiu zwyrodnieniu plamki żółtej. Zdrowa osoba może pozwolić sobie na jedno jajko dziennie, lepiej unikać jednak spożywania jaj w firmie smażonej. Ograniczając spożycie mięsa, powinniśmy sięgać także po, bogate w białko, rośliny strączkowe.  Fasola, ciecierzyca, bób czy groch to znakomity dodatek do sałatek i dań na ciepło – wkomponujmy je w swoje menu 2 razy w tygodniu.

Zdrowe tłuszcze

Na szczycie piramidy żywienia pojawiły się tłuszcze, które należy spożywać w małej ilości – ok. 1 łyżeczki dziennie. Oczywiście, tłuszcze pełnią szereg ważnych ról w diecie i organizmie człowieka – przede wszystkim są ważnym źródłem energii. Zamiast tych zwierzęcych wybierajmy jednak roślinne – olej rzepakowy, kokosowy czy oliwę z oliwek. Pamiętajmy, że niektóre oleje nadają się tylko do spożywania na zimno, np. lniany, słonecznikowy, kukurydziany, sojowy, z orzechów włoskich czy z pestek dyni.  Takimi olejami można polać potrawę już na talerzu bądź skropić nimi sałatkę. Nowa piramida uwzględnia także pestki i orzechy, które są źródłem witamin i nienasyconych kwasów tłuszczowych. Warto spożywać garść dziennie jako dodatek do owsianki, jogurtu czy sałatki.

Zioła zamiast soli

Nowa piramida żywieniowa podpowiada także, jakich produktów należy unikać i czym można jest zastąpić. Wrogiem numer 1 dla naszego organizmu jest oczywiście sól. Aby dodać potrawom smaku lepiej postawić na ziołowe przyprawy: bazylię, tymianek, oregano, czosnek, imbir, roNowa piramida żywieniowazmaryn, kurkumę, a także szczypiorek, koperek i natkę pietruszki. Zioła, oprócz walorów smakowych, mają właściwości przeciwzapalne i bakteriobójcze, pomagają też walcząc wolne rodniki.  Zwracajmy uwagę na zawartość soli w kupowanych przez nas produktach, także gotowych mieszankach przypraw. Drugim zakazanym produktem jest cukier – zarówno ten dodawany do herbaty, jak i zawarty w gotowych produktach, takich jak gazowane napoje, soki czy ciastka. Jego zdr owym zamiennikiem są przede wszystkim owoce (świeże lub suszone - ale w mniejszej ilości) oraz miód.

Co do picia?

Specjaliści przypominają też o nawadnianiu organizmu, zalecając wypijanie minimum 1,5 litra niegazowanej wody dziennie. W piramidzie uwzględniono także kawę i herbatę, które dotąd znajdowały się na liście szkodliwych używek. Okazuje się, że mała czarna ma sporo pozytywnych właściwości – zawiera antyoksydanty, które spowalniają proces starzenia, zmniejsza ryzyko udaru i nowotworu, spowalnia postęp chorób takich jak Alzheimer czy Parkinson, ma też właściwości przeciwzapalne. Należy ją oczywiście pić z umiarem, tj. do 3 filiżanek dziennie. Odczarowana została też czarna herbata, która ma wiele pr ozdrowotnych cech, pod warunkiem, że wybieramy tę wysokiej jakości.

Ważne też jak jemy

Eksperci zaznaczają, że oprócz właściwego doboru produktów, liczy się regularność i wielkość spożywanych posiłków. Badania dowodzą, że osoby jedzące rzadziej, ale bardziej obficie częściej zmagają się z otyłością, wysokim cholesterolem i cukrzycą typu 2. Dlatego 2 lub 3 obfite dania zamieńmy na 5 niewielkich, zbilansowanych porcji. Najlepiej zachować 3-4 godzinny odstęp pomiędzy posiłkami. W ten sposób zapewnimy organizmowi stały poziom cukru we krwi, uchronimy się przed nagłymi skokami i spadkami glukozy. Wśród pięciu zalecanych posiłków obowiązkowe jest śniadanie spożyte do godziny po przebudzeniu. Oczywiście rano trudno znaleźć czas na przygotowanie pełnowartościowego śniadania. Poza tym zaraz po wstaniu z łóżka nie zawsze jesteśmy głodni. Z tych powodów wiele osób pomija ten posiłek, wychodząc z domu z pustym żołądkiem. To poważny błąd. Niebawem dopada nas nieodparty głód, a wtedy zdesperowani sięgamy po bułkę słodką, batonika, hot doga i inne niezdrowe przekąski.  Taki codzienny rytuał to prosta droga do otyłości i poważnych problemów zdrowotnych.

Do codziennej diety dołącz ruch

Specjaliści od żywienia podkreślają rolę aktywności fizycznej, umieszczając ją na samym dole piramidy, u jej podstawy. Nie jest już tylko uzupełnieniem zdrowego stylu życia, ale jego fundamentem, pozwalającym utrzymać w dobrej formie ciało i umysł. Rekomendowana porcja dziennej aktywności fizycznej to 30-40 minut. Nie powinna to być aktywność bardzo intensywna, lecz umiarkowana. Piramida żywieniowa to nie schemat, którego trzeba się kurczowo trzymać, lecz szereg wskazówek. Każdy ma indywidualne preferencje smakowe, a także chwilowe „zachcianki”, którym można pofolgować od czasu do czasu.  Nie da się jednak zaprzeczyć, że spożywanie różnorodnych produktów w odpowiednich proporcjach to, wraz z aktywnością fizyczną, to podstawa dobrego samopoczucia i dłuższego życia w lepszym zdrowiu.      

Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.

Układ pokarmowy

Bulgotanie w brzuchu i przelewanie w jelitach – objawy, przyczyny, leczenie
Bulgotanie, przelewanie się, dziwne, głośne burczenie i przewracanie w brzuchu to nie tylko kłopotliwe i krępujące, ale również niepokojące objawy. Mogą wystąpić zarówno w dzień, jak i w nocy. Zazwyczaj stanowią całkowicie niegroźny ...

Serce i układ krążenia

Dieta na obniżenie cholesterolu - 10 produktów, które pomagają zbić cholesterol
Obecność zbyt wysokiego poziomu cholesterolu LDL we krwi jest zjawiskiem cywilizacyjnym. Z hipercholesterolemią zmaga się coraz większa część społeczeństwa, a do rozwoju problemu przyczyniają się czynniki zewnętrzne, jak nisko odżywcza dieta oraz mało...

Informacje dla pacjenta

Czym jest hydroksyzyna (hydroxyzinum) na uspokojenie? Dawkowanie i przeciwwskazania
Gdy leki dostępne bez recepty oraz naturalne specyfiki przestają być skuteczne, zazwyczaj poszukiwane są nowe rozwiązania problemu związanego ze stresem. Jeśli mowa o preparatach na uspokojenie to jednym z popularniejszych, wydawanych z przepi...

Serce i układ krążenia

Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia...

Przeziębienie i grypa

Grypa typu A – objawy, przebieg, leczenie i możliwe powikłania
Grypa należy do najczęściej występujących chorób wirusowych układu oddechowego. Szczególne wyzwanie epidemiologiczne stanowi przy tym grypa typu A, wywołująca infekcje u ludzi oraz innych gatunków ssaków i ptaków....

Układ rozrodczy i moczowy

Ulubione pozycje seksualne kobiet - 10 pozycji seksualnych, które dają niezapomniane doznania
Seks odgrywa bardzo ważną rolę w życiu zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Umacnia związek, pozwala lepiej poznać swoje ciało i zaspokoić skrywane pragnienia....

Odporność, wzmocnienie organizmu

Eozynofilia: o czym świadczą podwyższone eozynofile? Objawy, przyczyny, normy
Badanie krwi to jedno z podstawowych metod diagnostycznych wielu chorób. Za jego pomocą możliwe jest oznaczenie wielu parametrów, w tym eozynofilów. To jeden z rodzajów białych krwinek, które pełnią istotną funkcję w układzie odpornościowym człowieka, ...

Informacje dla pacjenta

Monocyty – o czym świadczą podwyższone monocyty?
Monocyty to komórki, które wchodzą w skład białych krwinek (leukocytów). Krążą one we krwi i w razie potrzeby wydostają się z naczyń krwionośnych do tkanek otaczających dane naczynie. W trakcie tego procesu przeistaczają się w makrofa...

Dieta i odchudzanie

Owoc kaki (persymona): wartości odżywcze, prozdrowotne i składniki aktywne
Owoc kaki, czyli persymona, to niesamowity produkt spożywczy, który wciąż bardzo rzadko gości na europejskich talerzach. To egzotyczny owoc o charakterystycznym smaku, który stale zyskuje na popularności wśród dietetyków ora...

Układ pokarmowy

Bulgotanie w brzuchu i przelewanie w jelitach – objawy, przyczyny, leczenie
Bulgotanie, przelewanie się, dziwne, głośne burczenie i przewracanie w brzuchu to nie tylko kłopotliwe i krępujące, ale również niepokojące objawy. Mogą wystąpić zarówno w dzień, jak i w nocy. Zazwyczaj stanowią całkowicie niegroźny ...

Serce i układ krążenia

Dieta na obniżenie cholesterolu - 10 produktów, które pomagają zbić cholesterol
Obecność zbyt wysokiego poziomu cholesterolu LDL we krwi jest zjawiskiem cywilizacyjnym. Z hipercholesterolemią zmaga się coraz większa część społeczeństwa, a do rozwoju problemu przyczyniają się czynniki zewnętrzne, jak nisko odżywcza dieta oraz mało...

Informacje dla pacjenta

Czym jest hydroksyzyna (hydroxyzinum) na uspokojenie? Dawkowanie i przeciwwskazania
Gdy leki dostępne bez recepty oraz naturalne specyfiki przestają być skuteczne, zazwyczaj poszukiwane są nowe rozwiązania problemu związanego ze stresem. Jeśli mowa o preparatach na uspokojenie to jednym z popularniejszych, wydawanych z przepi...

Serce i układ krążenia

Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia...

Przeziębienie i grypa

Grypa typu A – objawy, przebieg, leczenie i możliwe powikłania
Grypa należy do najczęściej występujących chorób wirusowych układu oddechowego. Szczególne wyzwanie epidemiologiczne stanowi przy tym grypa typu A, wywołująca infekcje u ludzi oraz innych gatunków ssaków i ptaków....

Układ rozrodczy i moczowy

Ulubione pozycje seksualne kobiet - 10 pozycji seksualnych, które dają niezapomniane doznania
Seks odgrywa bardzo ważną rolę w życiu zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Umacnia związek, pozwala lepiej poznać swoje ciało i zaspokoić skrywane pragnienia....

Leksykon leków

Leki przeciwbólowe – paracetamol, ibuprofen, naproksen – działanie, dawkowanie, przeciwwskazania
Jak działają leki przeciwbólowe? Czy wybór między paracetamolem, ibuprofenem a naproksenem ma znaczenie dla Twojego zdrowia? Które leki przeciwbólowe nie rozrzedzają krwi? Poznaj najważniejsze informacje, które....

Układ nerwowy

Zaburzenia lękowe: diagnoza, leki i terapia CBT w atakach paniki
Zaburzenia lękowe to powszechny problem dotykający milionów ludzi na całym świecie, często utrudniający codzienne funkcjonowanie. Dowiedz się, jak rozpoznać objawy, jakie leki przeciwlękowe mogą pomóc oraz dlaczego terapia poznawczo...

Układ rozrodczy i moczowy

Inkontynencja: przyczyny, rodzaje i skuteczne leczenie nietrzymania moczu (NTM)
Inkontynencja, czyli nietrzymanie moczu i kału, dotyczy coraz większej liczby ludzi. To problem, o którym trzeba mówić głośno, ponieważ znacznie obniża on jakość życia milionów osób oraz negatywnie wpływa na ich zdrowi...

Serce i układ krążenia

Jak obniżyć kortyzolu? Diagnostyka i naturalne metody leczenia hiperkortyzolemii
Czym jest kortyzol i jaką rolę pełni w organizmie, jakie są przyczyny i konsekwencje podwyższonego poziomu kortyzolu? Jak rozpoznać pierwsze sygnały zaburzeń poziomu kortyzolu? Sprawdź jak skutecznie zwalczyć objawy wysokiego kortyzolu......

Kosmetyki i uroda

Jak zlikwidować zmarszczki pod oczami? Metody odmładzania okolic oczu
Skóra wokół oczu jest niezwykle delikatna i podatna na pojawianie się zmarszczek. Choć ich występowanie jest naturalnym procesem starzenia się, wiele osób szuka skuteczny...

Sport i fitness

Odżywki białkowe – czy warto? Ranking najlepszych produktów na rynku. Ile gramów białka dziennie jeść na przyrost masy i redukcję?
Odżywki białkowe cieszą się ogromną popularnością, ale czy są niezbędne dla budowy mięśni i redukcji tkanki tłuszczowej? Dowiedz się, jak wybrać najlepsze produkty, obliczyć zapotrzebowanie na białko i wprowadzić je do codziennej diety ...

Kosmetyki i uroda

Najlepszy kolagen na skórę, stawy i włosy – ranking najlepiej przyswajalnych form kolagenów
Kolagen nazywany jest eliksirem młodości i zdrowia. Niestety z wiekiem jego naturalna produkcja w organizmie człowieka spada, przez co skóra traci jędrność i elastyczność oraz pojawia się ból stawów....

Choroby autoimmunologiczne

Reumatyzm – leczenie i profilaktyka w bólach reumatycznych. Fizjoterapia chorób zwyrodnieniowych stawów
Choroby reumatyczne to nie tylko problem osób starszych – coraz częściej dotykają również młodszych pacjentów, wpływając na jakość ich życia i sprawność fizyczną. B&o...

Dieta i odchudzanie

Zdrowe odżywianie dla dzieci: Jak urozmaicić dietę dziecka, aby dostarczyć mu wszystkich niezbędnych składników?
W zdrowym ciele zdrowy duch, a dieta to klucz do prawidłowego rozwoju dziecka. Dowiedz się, jak urozmaicać dietę i jak układać jadłospis dla dziecka, aby wspierać jego zdrowie i kształtować zdrowe nawyki na całe życie....

Leksykon leków

Leki przeciwbólowe – paracetamol, ibuprofen, naproksen – działanie, dawkowanie, przeciwwskazania
Jak działają leki przeciwbólowe? Czy wybór między paracetamolem, ibuprofenem a naproksenem ma znaczenie dla Twojego zdrowia? Które leki przeciwbólowe nie rozrzedzają krwi? Poznaj najważniejsze informacje, które....

Układ nerwowy

Zaburzenia lękowe: diagnoza, leki i terapia CBT w atakach paniki
Zaburzenia lękowe to powszechny problem dotykający milionów ludzi na całym świecie, często utrudniający codzienne funkcjonowanie. Dowiedz się, jak rozpoznać objawy, jakie leki przeciwlękowe mogą pomóc oraz dlaczego terapia poznawczo...

Układ rozrodczy i moczowy

Inkontynencja: przyczyny, rodzaje i skuteczne leczenie nietrzymania moczu (NTM)
Inkontynencja, czyli nietrzymanie moczu i kału, dotyczy coraz większej liczby ludzi. To problem, o którym trzeba mówić głośno, ponieważ znacznie obniża on jakość życia milionów osób oraz negatywnie wpływa na ich zdrowi...

Serce i układ krążenia

Jak obniżyć kortyzolu? Diagnostyka i naturalne metody leczenia hiperkortyzolemii
Czym jest kortyzol i jaką rolę pełni w organizmie, jakie są przyczyny i konsekwencje podwyższonego poziomu kortyzolu? Jak rozpoznać pierwsze sygnały zaburzeń poziomu kortyzolu? Sprawdź jak skutecznie zwalczyć objawy wysokiego kortyzolu......

Kosmetyki i uroda

Jak zlikwidować zmarszczki pod oczami? Metody odmładzania okolic oczu
Skóra wokół oczu jest niezwykle delikatna i podatna na pojawianie się zmarszczek. Choć ich występowanie jest naturalnym procesem starzenia się, wiele osób szuka skuteczny...

Sport i fitness

Odżywki białkowe – czy warto? Ranking najlepszych produktów na rynku. Ile gramów białka dziennie jeść na przyrost masy i redukcję?
Odżywki białkowe cieszą się ogromną popularnością, ale czy są niezbędne dla budowy mięśni i redukcji tkanki tłuszczowej? Dowiedz się, jak wybrać najlepsze produkty, obliczyć zapotrzebowanie na białko i wprowadzić je do codziennej diety ...

Dlaczego my?
why-us-img

Odbiór osobisty w aptece

why-us-img

Profesjonalna obsługa

why-us-img

Szybka wysyłka

why-us-img

Legalnie działająca apteka

why-us-img

Płatność online lub za pobraniem