Jak łagodzić objawy infekcyjnego zapalenia spojówek? Domowe sposoby na piekące i czerwone oczy

Infekcyjne zapalenie spojówek to częsty problem zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym. Wdrożenie odpowiedniego postępowania już przy pierwszych objawach choroby pozwoli na złagodzenie nieprzyjemnych dolegliwości i szybkie wyleczenie. Jak rozpoznać przyczynę infekcyjnego zapalenia spojówek? Jakie domowe sposoby i leki bez recepty będą pomocne przy pierwszych objawach zapalenia spojówek?

Infekcyjne zapalenie spojówek – najczęstsze przyczyny

Zapalenie spojówek to najczęściej występujący rodzaj schorzenia narządu wzroku. Objawy bywają na tyle uciążliwe, że pacjenci szukają pomocy nie tylko u okulistów, ale również u lekarzy rodzinnych. Za przyczynę infekcyjnych zmian zapalnych odpowiadają głównie wirusy. Tutaj wśród czołowych czynników zakaźnych wyróżnia się adenowirusy, które wywołują niemal 80% wirusowych stanów zapalnych spojówki. Problem bardzo często dotyczy dzieci, a zakażenie spojówek etiologii wirusowej w tej grupie wiekowej współwystępuje razem z sezonowymi schorzeniami dróg oddechowych. Charakteryzuje się ono bardzo wysokim stopniem zakaźności. Infekcja tego typu szybko rozprzestrzenia się szczególnie w żłobkach, przedszkolach i szkołach, gdzie dzieci mają ze sobą bezpośredni kontakt. Oczywiście wirusowe zapalenie spojówek może dotyczyć również osób dorosłych. Inne patogeny wirusowe wywołujące tego typu infekcje to herpeswirusy, enterowirusy z rodziny Picornaviridae lub wirusy gorączek krwotocznych.

Wirusowe zapalenie spojówek zawsze różnicuje się z zakażeniem o etiologii bakteryjnej. Wśród patogenów odpowiedzialnych za ten rodzaj zakażenia wyróżnia się Staphylococcus aureus, Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae i Moraxella catarrhalis. Zakażenia S. aureus (Gronkowcem złocistym) są znacznie częstsze u dorosłych, natomiast zakażenia S. pneumoniae i H. influenzae – u dzieci. Bakteryjne zapalenie spojówek to problem zdrowotny, który znacznie częściej dotyczy małych pacjentów. Zwykle bezpośrednim powodem zakażenia jest bark odpowiedniej higieny, tj. dotykanie oczu brudnymi rękami. Wśród czynników predysponujących do bakteryjnego zapalenia spojówek wyróżnia się noszenie soczewek kontaktowych, zespół suchego oka, urazy czy też infekcje wirusowe. Większą skłonność do tego typu zakażeń mają również osoby chorujące na cukrzycę i z osłabioną odpornością, a także sięgające po narkotyki. Chociaż bakteryjne stany zapalne spojówek występują rzadziej niż zakażenia o etiologii wirusowej, ich leczenie w wielu przypadkach wymaga zastosowania antybiotykoterapii, a objawy infekcji są znacznie mniej przyjemne, chociażby przez sporą ilość ropnej wydzieliny, która zwłaszcza rano skleja brzegi powiek.

Bakteryjne czy wirusowe zapalenie spojówek – objawy różnicujące

Infekcyjne zapalenie spojówek można różnicować na podstawie charakterystycznych dla danego typu zakażenia objawów. Postawienie właściwej diagnozy jest bardzo istotne dla wdrożenia odpowiedniego leczenia. Bakteryjne zapalenie spojówek u dzieci i dorosłych w cięższych przypadkach wymaga zastosowania antybiotykoterapii miejscowej. Natomiast tego typu leczenie nie będzie skuteczne w przypadku wirusowej infekcji oka.

Wspólną cechą zakażenia wirusowego i bakteryjnego jest umiejscowienie objawów stanu zapalnego najpierw w jednym oku, a dopiero po paru dniach również w drugim.

Bakteryjne zapalenie spojówek

Bakteryjne zapalenie spojówek objawy charakterystyczne dla infekcji o charakterze ostrym, trwającej od 5 do 7 dni:

• Ropna wydzielina, która powoduje sklejanie brzegów powiek, co jest widoczne zwłaszcza po przebudzeniu,
• Łzawienie, występujące na początku infekcji,
• Przekrwienie spojówek, tj. czerwone oczy,
• Obrzęk powiek, co daje wrażenie ich opadania,
• W przypadku zakażeń wywołanych przez niektóre patogeny na powierzchni spojówki mogą tworzyć się błony, co jest w stanie dostrzec okulista podczas badania.

W przebiegu przewlekłego bakteryjnego zapalenia spojówek symptomy zakażenia są mniej nasilone, a charakterystycznym objawem są łuseczki pojawiające się na rzęsach i brzegach powiek. Jest to wysuszona ropna wydzielina.

Wirusowe zapalenie spojówek

Wirusowe zapalenie spojówek objawy charakterystyczne:

• Wodno-śluzowa wydzielina z worka spojówkowego
• Silny obrzęk spojówek
• Czerwone oczy
• Pieczenie
• Światłowstręt
• Grudki w spojówce powiekowej
• Powiększenie przyusznych węzłów chłonnych.

Warto wspomnieć, że w przebiegu wirusowego zapalenia spojówek, współwystępującego z infekcją dróg oddechowych mogą pojawić się również katar, ból gardła, kaszel, a nawet gorączka.

Wirusowe zapalenie spojówek – ile trwa? Zwykle objawy utrzymują się około 7 dni, podobnie jak w przypadku zakażenia bakteryjnego. Jakie symptomy są natomiast pomocne w różnicowaniu etiologii zakażenia? Na pewno jest to charakter wydzieliny i powiększenie przyusznych węzłów chłonnych, które nie występuje w przebiegu zakażenia bakteryjnego.

Infekcyjne zapalenie spojówek – domowe sposoby

Ostre infekcyjne zapalenie spojówek ma charakter samoograniczający się i jeśli w trakcie trwania infekcji nie dojdzie do powikłań, objawy ustąpią z czasem. Postępowanie terapeutyczne natomiast polega na łagodzeniu symptomów stanu zapalnego.  W przypadku zakażenia bakteryjnego, jak i wirusowego kładzenie się nacisk na zwiększoną higienę i pielęgnację narządu wzroku. Również stosowanie okładów będzie uzupełnieniem leczenia podstawowego.

Dla złagodzenia obrzęku powiek warto stosować zimny kompres na oczy. Aby nie podrażnić skóry na powiekach, najlepiej przykładać go po owinięciu w delikatny materiał. Do przecierania oczu w czasie infekcji sprawdzą się sterylne chusteczki do przemywania oczu. Wspomagają one łagodzenie objawów zakażenia oraz pozwolą usunąć wydzielinę zgromadzoną na powiekach. Pomocne jest również przemywanie oczu solą fizjologiczną, wykorzystując do tego celu również gaziki lub płatek kosmetyczny. Odpowiednia higiena oczu podczas infekcji jest niezwykle ważna, zapobiegnie nadkażeniom i rozprzestrzenianiu się infekcji. Dla zachowania właściwej higieny w trakcje zapalenia spojówek najlepiej nie dotykać oczu rękoma. Należy również zrezygnować z makijażu oraz zakładania soczewek kontaktowych. Po ustąpieniu objawów najlepiej sięgnąć po nową parę. Dla złagodzenia objawów zapalenia spojówek sprawdzą się również krople nawilżające do oczu, powszechnie znane jako sztuczne łzy. Ich regularna aplikacja pozwoli załagodzić dolegliwości związane z zapaleniem spojówek. Najlepiej wybierać preparaty bez konserwantów, aby uniknąć dodatkowego podrażnienia.

Domowe sposoby na zapalenie spojówek o podłożu bakteryjnym i wirusowym obejmują również stosowanie ziołowych naparów. Sprawdzi się przemywanie oczu rumiankiem lub naparem ze świetlika. Płatek kosmetyczny nasączony ciepłą herbatą zadziała łagodząco i pozwoli usunąć zaschniętą ropną wydzielinę z rzęs i brzegów powiek. Same zioła działają również przeciwzapalnie i antyseptycznie.

Aby nie dopuścić do infekcyjnego zapalenia spojówek, należy pamiętać o zachowaniu zasad higieny. Mowa tutaj przede wszystkim o regularnym myciu rąk czy też unikaniu niepotrzebnego dotykania oczu. Osoby noszące soczewki kontaktowe powinny zmieniać je zgodnie z zaleceniami producenta i stosować antybakteryjne płyny do ich pielęgnacji, a pacjenci zmagający się z zespołem suchego oka regularnie aplikować krople nawilżające. Sztuczne łzy są ważne również, gdy oko narażone jest na działanie czynników osłabiających film łzowy, stanowiący barierę ochronną, tj. przebywanie w klimatyzowanych lub ogrzewanych pomieszczeniach, intensywne nasłonecznienie, wiatr, eksploatowanie narządu wzroku spędzając długie godziny przed ekranem komputera, telewizora czy smartfonu. Właściwy skład filmu łzowego to skuteczna ochrona przed patogenami odpowiedzialnymi za rozwój wirusowego i bakteryjnego zapalenia spojówek.

Preparaty bez recepty łagodzące objawy zapalenia spojówek

Postawienie właściwej diagnozy zapalenia spojówek, warunkuje jego odpowiednie leczenia i sukces terapeutyczny. Dlatego w pierwszej kolejności należy różnicować, czy mamy do czynienia z infekcją o podłożu bakteryjnym czy wirusowym. Jak pokazują badania maści czy krople do oczu z antybiotykiem, w przypadku bakteryjnego zapalenia spojówek, skracają czas trwania objawów o kilka dni. Ze względu na rosnącą antybiotykooporność, również w przypadku leczenia chorób oczu, nie zaleca się stosowania kropli z antybiotykiem w przypadku łagodnych objawów ostrego infekcyjnego zapalenia spojówek. W praktyce wygląda to zwykle inaczej. Lekarze decydują się na przepisanie antybiotyku dziecku i dorosłemu, na co duży wpływ ma presja pacjenta lub jego opiekunów w przypadku małoletnich.

Warto przed każdorazowym podaniem leków zastosować płukanie worka spojówkowego z wykorzystaniem 0,9% roztworu chlorku sodu, w celu oczyszczenia z wydzieliny. Zwiększy to efektywność prowadzonego leczenia.

Co na zapalenie spojówek można zastosować oprócz kropli z antybiotykiem?

Warto sięgać po wspomniane wcześniej preparaty nawilżające do oczu, które poprawiają skład filmu łzowego, a tym samym wspomagają właściwości obronne i wiele innych fizjologicznych funkcji oka. W ich składzie warto szukać hialuronianu sodu. Ponadto nie powinny one zawierać konserwantów.

Czy są dostępne krople na zapalenie spojówek bez recepty?

Skuteczność w łagodzeniu objawów zapalenia spojówki wykazują krople oczne zawierające chlorheksydynę. Związek ten działa przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo i wydaje się potencjalną alternatywą dla antybiotyków. Dodatkowo może być bezpiecznie stosowany miejscowo. Jak podają specjaliści preparaty oparte na środkach antyseptycznych, mogą stanowić pierwszy wybór w większości przypadków ostrego infekcyjnego zapalenia spojówek. Krople do oczu zawierające w swoim składzie 0,02% chlorheksydyny, a dodatkowo witaminę E TPGS, zwiększającą jej skuteczność działania, są dostępne bez recepty.

Gdy mimo wdrożenia odpowiedniego postępowania, objawy zapalenia spojówek nasilają się, koniecznie należy udać się do okulisty. Zmiany zapalne spojówki mogą wymagać specjalistycznego leczenia, a zwlekanie z wizytą, szczególnie w przypadku dzieci, wydłuży proces zdrowienia. Niemniej jednak przy pierwszych objawach ostrego infekcyjnego zapalenia spojówek warto posiłkować się domowymi sposobami i sięgać po krople do oczu na zapalenie spojówek bez recepty.

*Artykuł sponsorowany