Jak utrzymać zdrową psychikę w pracy i życiu prywatnym? Rola psychosomatyki w medycznym podejściu do work-life balance

W dzisiejszych czasach pytanie „jak utrzymać zdrową psychikę” zadaje sobie coraz więcej osób. Niezależnie od tego, czy jesteśmy na początku swojej kariery, czy mamy już za sobą wiele lat doświadczeń zawodowych, dbałość o zdrowie psychiczne w pracy i życiu prywatnym staje się kluczowym elementem naszego dobrostanu. W tym artykule przyjrzymy się wpływowi stresu zawodowego na zdrowie psychiczne i fizyczne. Zrozumiemy, dlaczego work-life balance jest tak istotny, oraz odkryjemy, jak psychosomatyka pomaga nam zrozumieć sygnały wysyłane przez nasz organizm.

Kluczowe wnioski z artykułu:

• Chroniczny stres przyczynia się do powstawania chorób takich jak nadciśnienie, depresja czy stany lękowe.
• Nadmierne napięcie powoduje objawy psychosomatyczne.
• Techniki relaksacyjne, zbilansowana dieta oraz aktywność fizyczna pomogą dbać o work-life balance.

Jak stres zawodowy wpływa na zdrowie psychiczne i fizyczne po godzinach pracy?

Czy tego chcemy czy nie, stres zawodowy jest nieodłącznym elementem współczesnego życia. Wynika to z różnorodnych czynników, ale wydaje się, że kluczowe są: wysokie wymagania, napięte terminy, presja ze strony przełożonych oraz kolegów. Mogą one prowadzić do chronicznego napięcia emocjonalnego, które z kolei ma bezpośredni wpływ na nasze zdrowie psychiczne oraz fizyczne. Długotrwałe narażenie na stres może prowadzić do problemów takich jak bezsenność, nadciśnienie, osłabienie układu odpornościowego, a nawet depresja czy stany lękowe. Kiedy zdrowie psychiczne w pracy jest zagrożone, zaczynamy odczuwać skutki także poza godzinami pracy. Mogą to być problemy z koncentracją, drażliwość, zmniejszona motywacja do wykonywania codziennych obowiązków, a także trudności w relacjach z bliskimi. W takich momentach nasz organizm wysyła sygnały alarmowe, które często ignorujemy, doprowadzając do pogorszenia stanu zdrowia fizycznego i psychicznego. Nic więc dziwnego w tym, że coraz więcej osób pragnie poznać odpowiedź na pytanie o to, jak radzić sobie ze stresem w pracy. Jeżeli nie pozna się takich sposobów, z dużym prawdopodobieństwem, prędzej niż później zaczną się pojawiać dokuczliwe symptomy ze strony ciała bądź psychiki. Zdecydowanie łatwiej jest zaś zapobiegać niepożądanym objawom niż je później zwalczać.

Dlaczego równowaga między pracą a życiem osobistym jest tak ważna?

Równowaga pomiędzy pracą a życiem osobistym, czyli tak zwany work-life balance, jest kluczowym elementem zdrowego stylu życia. Brak tej równowagi może natomiast prowadzić do wypalenia zawodowego, obniżenia jakości życia oraz do mniej lub bardziej znaczącego pogorszenia zdrowia psychicznego i fizycznego. 

Jak utrzymać zdrową psychikę w tak wymagającym środowisku? Odpowiedzią na to pytanie jest umiejętność zarządzania swoim czasem oraz swoimi priorytetami. Work-life balance pozwala na regenerację sił, spędzanie czasu z rodziną i przyjaciółmi, rozwijanie pasji i zainteresowań, co w efekcie prowadzi do zwiększenia satysfakcji z życia. Osoby, które potrafią zachować równowagę między pracą a życiem osobistym, są również bardziej produktywne, kreatywne oraz mniej podatne na stres. Wszyscy, dla których ważna jest zdrowa psychika oraz ciało, powinni zapoznać się z metodami, dzięki którym możliwe będzie wypracowanie owego work-life balance. Oczywiście nie od razu uda się skutecznie wdrożyć wszystkich metod, ale praktyka czyni mistrza w każdej dziedzinie, także w tej.

Psychosomatyka, czyli kiedy mózg wykorzystuje ciało do powiedzenia „stop”

Psychosomatyka to pojęcie, które może wydawać się nieco enigmatyczne, zwłaszcza osobom, które zapoznają się z nim po raz pierwszy. Tymczasem okazuje się, że jest to dziedzina medycyny, która bada zależności pomiędzy stanem psychicznym a fizycznym organizmu. Kiedy nasz mózg jest przeciążony stresem, wykorzystuje ciało do wysyłania sygnałów alarmowych. Mogą to być na przykład bóle głowy, bóle brzucha, napięcie mięśniowe czy problemy z kondycją skóry i włosów. Nadmierny stres może też doprowadzić do tego, że obniżony zostanie poziom witaminy D bądź magnezu. Te objawy to sposób, w jaki nasz organizm mówi nam, że coś jest nie tak. 

Zrozumienie tego, jak działa ludzka psychika, pozwala na zdecydowanie lepsze zarządzanie stresem i dbanie o zdrowie psychiczne. Ignorowanie tych sygnałów może natomiast prowadzić do poważniejszych problemów zdrowotnych, dlatego tak ważne jest, aby zwracać uwagę na to, co mówi nam nasze ciało. Wiedza na temat tego, co niszczy zdrowie psychiczne, pozwoli uniknąć niepożądanych objawów. Należy pracować nad takimi nawykami, które sprawią, że umysł stanie się wyciszony, a ciało uspokojone.

Work-life balance, czyli jak zachować równowagę w towarzystwie stresu?

Zachowanie work-life balance w towarzystwie stresu, zwłaszcza tego chronicznego, wymaga świadomego podejścia do zarządzania czasem oraz właśnie stresem. Kluczowe jest ustanowienie granic między pracą a życiem osobistym. Jedną z praktyk, które mogą okazać się szczególnie pomocne, jest planowanie dnia. Warto byłoby przy tym wyznaczyć oraz uwzględnić priorytety, unikając rzecz jasna nadmiernego obciążenia obowiązkami. Oprócz tego dobrze byłoby zwrócić swoją uwagę na różnego rodzaju techniki relaksacyjne. Wydaje się, że mogą być to techniki oddechowe bądź ćwiczenia rozciągające. 

W uspokojeniu ciała po stresującym dniu pracy mogą też pomóc medytacja, joga oraz po prostu głębokie oddychanie na świeżym powietrzu. Nie do przecenienia jest też aktywność fizyczna. 

Wydaje się, że kluczem do sukcesu są systematyczne ćwiczenia fizyczne. Nie tylko pomogą one w redukowaniu stresu, ale również usprawniają ciało. Znalezienie czasu na odpoczynek też jest ważne, więc nie warto ćwiczyć intensywnie i bez wytchnienia. Należy dostosować formę relaksu do swoich osobistych upodobań i preferencji. W utrzymaniu work-life balance kluczową rolę odgrywa też wsparcie społeczne. Dobrze byłoby więc troszczyć się o regularne kontakty z rodziną i przyjaciółmi. Kontakty z ludźmi pomagają zaś w produkcji endorfin. Czasami wsparciem mogą okazać się doraźnie stosowane leki na uspokojenie, ale ewentualne ich przyjmowanie warto ustalić z lekarzem.

Jakie praktyki pomagają utrzymać zdrową psychikę w życiu prywatnym i zawodowym?

Dbanie o zdrową psychikę to proces, który wymaga zaangażowania i regularności. Oto kilka praktyk, które mogą pomóc:

1. Świadome oddzielanie pracy od życia osobistego. Jeżeli chcemy wiedzieć, jak poprawić work-life balance, musimy wystrzegać się pracoholizmu. Nauka wyłączania się z trybu pracy po godzinach oraz unikanie przynoszenia problemów zawodowych do domu są kluczowe!
2. Dbanie o zdrowy styl życia. Zbilansowana dieta, regularny sen i aktywność fizyczna mają ogromny wpływ na nasze zdrowie psychiczne. Jeżeli samodzielne skomponowanie zdrowego jadłospisu jest zbyt trudne, dobrze byłoby rozważyć skorzystanie z pomocy doświadczonego dietetyka klinicznego bądź psychodietetyka.
3. Rozwijanie pasji i zainteresowań. Znalezienie czasu na hobby i aktywności, które sprawiają nam przyjemność i pozwalają na oderwanie się od codziennych obowiązków. Jeżeli nie wiemy, co jest naszą pasją, warto podjąć działania, które pomogą nam się tego dowiedzieć.
4. Techniki relaksacyjne. Techniki radzenia sobie ze stresem i napięciem takie jak medytacja, uważne oddychanie czy mindfulness skutecznie i stosunkowo szybko pomagają w redukcji stresu i poprawie swojego samopoczucia. Warto wybrać taką technikę, która odpowiada nam najbardziej i dbać przy tym o systematyczność. W przeciwnym razie efekty mogą nie być w pełni satysfakcjonujące.
5. Wsparcie specjalistów. W razie potrzeby warto skorzystać z pomocy ekspertów, którzy pomogą nam zrozumieć, co wpływa na zdrowie psychiczne i jak sobie z tym radzić. Specjalistami w dziedzinie tego, jak działa ludzka psychika, są psychologowie, psychoterapeuci czy psychiatrzy. Być może konieczne okaże się wykonanie badań, które mogą wykazać podwyższony poziom kortyzolu czy obniżony poziom magnezu. Obydwa wymienione czynniki niekorzystnie wpływać na stan zdrowia psychicznego. W zależności od ustalenia przyczyny, możliwe będzie odpowiednie postępowanie.