Kluczowe wnioski z artykułu:
- Optymalne ciśnienie tętnicze to 120/80 mmHg, jednak dopuszcza się jego wzrost do 139/89 mmHg.
- Nadciśnienie tętnicze to choroba przewlekła, która może dotyczyć pacjentów w każdym wieku i wymagać stałego przyjmowania leków zaleconych przez kardiologa.
- Niedociśnienie może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia, powodując omdlenia, dlatego zawsze wymaga rozpoznania przyczyny.
Jakie jest prawidłowe ciśnienie oraz puls?
Ciśnienie tętnicze i puls to dwa podstawowe parametry życiowe, które sprawdzane są podczas rutynowej wizyty u lekarza. Pacjenci mogą jednak sprawdzać je również w domowych warunkach, co pozwala wykryć ewentualne nieprawidłowości. Optymalne ciśnienie krwi oznacza, że siła napierania krwi na naczynia krwionośne jest odpowiednia zarówno w czasie skurczu, jak i rozkurczu serca. Za prawidłową wartość uznaje się 120/80 mmHg, jednak o właściwym ciśnieniu mówimy, jeśli nie przekracza ono 139/89 mmHg. Jeśli chodzi o puls, to literatura wskazuje na wartości w granicach od 60 do 100 uderzeń serca na minutę. Norma ta nie dotyczy jednak niemowląt, u których prawidłowy puls jest wyższy.
Jakie czynniki wpływają na ciśnienie krwi?
Prawidłowe ciśnienie krwi oznacza, że układ krążenia funkcjonuje właściwie. Warto jednak mieć świadomość, na jego pracę wpływa wiele czynników, w tym:
- czynniki genetyczne,
- sposób odżywiania,
- przyjmowanie dużych ilości alkoholu,
- palenie papierosów,
- przewlekły stres,
- aktywność fizyczna.
Z powodu czynników genetycznych wysokie ciśnienie może pojawić się już w młodym wieku. Natomiast w wielu przypadkach kluczowe jest prowadzenie zdrowego trybu życia, którego brak manifestuje się między innymi ze strony układu krążenia. Niektóre leki mogą wpływać na obniżenie ciśnienia, dlatego pacjenci, u których przeważnie występuje niskie ciśnienie, nie powinni ich przyjmować – pamiętaj, aby swój przypadek przedyskutować z lekarzem.
Prawidłowe ciśnienie krwi – tabela wiekowa
Wraz z wiekiem zmieniają się normy, jeśli chodzi o ciśnienie krwi. Tabela wiekowa prezentuje wartości maksymalne dla danego przedziału:
| Wiek | Ciśnienie maksymalne |
| 1-5 lat | 110/79 |
| 6-13 lat | 115/80 |
| 14-19 lat | 120/81 |
| 20-40 lat | 135/86 |
| 40-60 lat | 142/89 |
| powyżej 60 lat | 147/91 |
W przypadku wyników ponad powyższe normy lekarz może rozpoznać nadciśnienie.
Jakie jest prawidłowe ciśnienie u dzieci?
Ciśnienie tętnicze u dzieci jest niższe niż u osób dorosłych. I tutaj jednak parametry nie są jednolite we wszystkich grupach wiekowych. U noworodków norma wynosi 60-90/30-60 mmHg, natomiast u niemowląt jest to wartość 90/60 mmHg. Dzieci między 1-6 rokiem życia powinny mieć ciśnienie na poziomie 84/60 mmHg, tymczasem dzieci w wieku szkolnym na poziomie 100/60 mmHg. U młodzieży, a więc dzieci pomiędzy 12. a 18. rokiem życia, prawidłowa wartość to 110/70 mmHg. Podane wyniki są uśrednione, dlatego nie powinno się ich traktować jako normę. W razie jakichkolwiek wątpliwości powinno się omówić je z lekarzem. Prawidłowa wartość ciśnienia krwi u dzieci zależy w dużej mierze od wagi i wieku. Dane sprawdza pielęgniarka podczas bilansu, nanosząc wyniki na siatkę centylową.
Jakie jest prawidłowe ciśnienie krwi w ciąży?
Prawidłowe ciśnienie krwi w ciąży jest identyczne jak dla zdrowych osób dorosłych i wynosi 140/90 mmHg. Wartości ponad normę stanowią zagrożenie zarówno dla ciężarnej, jak i dla rozwijającego się płodu. Dlatego też podczas każdej wizyty kontrolnej u lekarza ginekologa położna mierzy ciśnienie. Jeśli którykolwiek z parametrów przyjmie wartość wyższą, niż przyjmuje norma, pacjentka kierowana jest na dodatkowe badania. Należy pamiętać, że w ciąży zabronione jest stosowanie leków na własną rękę – nawet niepozorne zioła na nadciśnienie mogą okazać się niebezpieczne.
Jakie jest prawidłowe ciśnienie u cukrzyków i osób z chorobami nerek?
Choroby nerek i cukrzyca mogą wpływać na ciśnienie krwi. W obu przypadkach często wynosi ono więcej niż wartość optymalna, mimo to pacjenci muszą pilnować, aby nie doszło do nagłego pogorszenia. U cukrzyków jako maksymalne ciśnienie przyjmuje się 130/85 mmHg, a nadciśnienie powinno zostać zdiagnozowane możliwie jak najszybciej, gdyż nieleczone może doprowadzić do przerostu komory serca bądź uszkodzenia nerek. Tabletki na nadciśnienie powinny być dobrane tak, aby nie wpływały na poziom cukru we krwi. Tymczasem dla pacjentów z chorobami nerek norma ciśnienia krwi wynosi 140/90 mmHg, a więc jest taka sama, jak u osób zdrowych. Trzeba jednak pamiętać, że ciśnienie optymalne najczęściej utrzymuje się na nieco wyższym poziomie, dlatego konieczne jest regularne mierzenie ciśnienia, aby nie doszło do przekroczenia wartości granicznych.
Jakie jest prawidłowe ciśnienie u seniorów?
Wraz z wiekiem normy ciśnienia ulegają zmianom. Przyjmuje się, że seniorzy, którzy ukończyli 60. rok życia i nie mają chorób współistniejących, mogą czuć się bezpiecznie z ciśnieniem na poziomie 150/90 mmHg. Dobrze jednak dążyć do utrzymania go w granicy 140/90 mmHg, która jest właściwa dla seniorów z chorobami towarzyszącymi. Wyższą normę przewidziano dla pacjentów powyżej 80. roku życia – tutaj bez względu na występowanie dodatkowych chorób wynosi ona 150/90 mmHg. Co istotne, dla osób ze zdiagnozowanym nadciśnieniem normy są inne i wynoszą:
- 120-129/70-79 mmHg dla osób do 65. roku życia,
- 130-139/70-79 mmHg dla osób po 65. roku życia,
- 130-149/70-79 mmHg dla osób powyżej 80. roku życia.
Objawy niskiego ciśnienia, których nie wolno lekceważyć
Podstawowym objawem niskiego ciśnienia są zawroty głowy, które mogą zwiastować nagłe omdlenie. Inne objawy to:
- szumy w uszach,
- mroczki przed oczami,
- zaburzenia rytmu serca,
- nocne poty,
- bladość,
- nudności,
- zimne dłonie i stopy.
O niskim ciśnieniu mówimy wtedy, gdy jego wartość spada poniżej 90/60 mmHg. W przypadku nawracających omdleń i złego samopoczucia warto zgłosić się do lekarza, który ustali na podstawie wywiadu medycznego i badań, jakie powinno być ciśnienie i jak dążyć do wskazanej normy. Bardzo istotne jest wyeliminowanie przyczyny nieprawidłowych wyników, co prowadzi do poprawy samopoczucia. Niskie ciśnienie może być zwiastunem niektórych chorób, lecz pojawia się także jako skutek uboczny u pacjentów stosujących leki na inne schorzenia. Często diagnozowane jest u kobiet ciężarnych, pacjentów z zaburzeniami hormonalnymi, odwodnionych czy tych, którzy w krótkim czasie utracili sporą ilość krwi. Jednorazowy incydent nie jest niebezpieczny, ale stale utrzymujące się niskie ciśnienie powinno skłonić do wizyty u specjalisty.
Źródła:
- Ciśnienie prawidłowe wysokie, lek. Magdalena Wiercińska, https://www.mp.pl/pacjent/objawy/58800,cisnienie-prawidlowe-wysokie (dostęp na 9.07.2024).
- Pomiar ciśnienia tętniczego krwi, A. Majda, https://ruj.uj.edu.pl/server/api/core/bitstreams/4ddca5de-405a-4562-a276-4b3f18639c63/content (dostęp na 9.07.2024).
Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.
