Kardamon to znana od wieków przyprawa, doceniana nie tylko za walory smakowe, ale i właściwości prozdrowotne. Dzięki temu kardamon znajduje zastosowanie zarówno jako dodatek do potraw, jak i środek zwalczający rozmaite dolegliwości.
Kardamon – czym jest i jak wygląda?
Kardamon to roślina wywodząca się z południa Indii, gdzie rośnie dziko w gęstych lasach tropikalnych. Obecnie kardamon jest też uprawiany w innych regionach Azji, w tym w Chinach, na Sri Lance i Półwyspie Indochińskim, oraz w Ameryce Środkowej, gdzie panują sprzyjające jego wzrostowi warunki klimatyczne. Najbardziej wartościowym gatunkiem jest kardamon malabarski, z którego upraw pozyskiwana jest najwyższej jakości przyprawa kardamon. Inne, mniej wartościowe odmiany tej rośliny to kardamon majsurski, nepalski czy jawajski. W odróżnieniu od kardamonu malabarskiego zawierają one mniej substancji odpowiadających za charakterystyczny, korzenny aromat rośliny.
Kardamon zwykle osiąga od 2 do nawet 5 metrów wysokości. Jest zbudowany z dużego, bulwiastego, podziemnego kłącza oraz znajdujących się na łodygach wydłużonych liści, które mają około 70 cm długości i 8 cm szerokości. Kwiaty kardamonu o kielichowatym kształcie i niebiesko-białym kolorze zbierają się w gronach. Gdy przekwitają, powstają z nich torebki z trzema komorami, w których ukryte są drobne nasiona – to właśnie one są wykorzystywane jako przyprawa. Zbiory kardamonu odbywają się od października do grudnia, a następnie jego strąki poddaje się suszeniu w taki sposób, by nie uszkodzić owoców. Kardamon jest dostępny pod kilkoma postaciami:
- w formie mielonej,
- w całych strąkach,
- w formie wyłuskanych ziaren,
- jako dodatek do gotowych produktów, jak herbaty czy kaszki.
Jakie wartości odżywcze można znaleźć w kardamonie?
Kardamon jest źródłem cennych substancji odżywczych, witamin oraz minerałów. Jedna, ważąca około 2 g łyżeczka mielonego kardamonu ma 6,22 kcal. Pozostałe wartości odżywcze kardamonu to:
Wartości odżywcze |
Zawartość w 1 łyżeczce (2 g) |
Białko |
0,22 g |
Tłuszcz |
0,13 g |
Węglowodany |
1,37 g |
Błonnik |
0,56 g |
Witamina C |
0,43 mg |
Witamina B6 |
0,01 mg |
Niacyna (witamina
B3) |
0,02 mg |
Wapń |
7,66 mg |
Żelazo |
0,28 mg |
Magnez |
4,58 mg |
Fosfor |
3,56 mg |
Potas |
22,4 mg |
Cynk |
0,15 mg |
Czy kardamon ma zastosowania lecznicze?
Kardamon jest powszechnie wykorzystywany w medycynie naturalnej. Ze względu na jego prozdrowotne właściwości, jest polecanym dodatkiem do codziennej diety. Kardamon jest uznawany za remedium między innymi na problemy trawienne i dolegliwości żołądkowo-jelitowe – w tym celu stosowano go już w starożytnych Chinach. Kardamon pomaga zwalczyć nudności, zgagę, wzdęcia czy gazy, a za sprawą działania rozkurczowego – okazuje się przydatny także przy nieżycie żołądka. W przypadku problemów z trawieniem najlepiej sięgnąć po mielony kardamon lub olejek kardamonowy.
Kardamon wspiera również organizm w walce z przeziębieniem i grypą. Kardamon wykazuje właściwości przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne, a ponadto działa rozgrzewająco. Dzięki zawartości olejków eterycznych sprawdza się w też w leczeniu infekcji dróg oddechowych – przynosi ulgę w kaszlu i katarze oraz udrażnia zatkany nos. Przy przeziębieniu i grypie szczególnie polecana jest czarna herbata z dodatkiem kardamonu, którą można także pić w chłodne dni, natomiast do łagodzenia kaszlu i kataru najlepsze są inhalacje z olejkiem kardamonowe.
Kardamon to również ceniony naturalny środek na problemy z erekcją i potencję – w Indiach jest nawet uznawany za jeden ze skuteczniejszych afrodyzjaków. W czym tkwi tajemnica jego działania? Podobnie jak inne ostre przyprawy, kardamon poprawia ukrwienie narządów płciowych, czego efektem jest mocniejsza i dłuższa erekcja.
Z kolei starożytni Egipcjanie stosowali kardamon jako środek wspomagający utrzymanie higieny jamy ustnej – w Indiach do dziś jego nasiona są używane jako guma do żucia. Kardamon szybko i na długo pozwala zwalczyć nieświeży oddech – jest to zasługa zawartych w roślinie octanu terpinylu oraz cyneolu, które mają silne właściwości antybakteryjne. Kardamon jest więc zalecany osobom borykającym się z halitozą oraz innych schorzeniami, których konsekwencją jest nieświeży oddech. Dla wsparcia higieny jamy ustnej warto też sięgnąć po nić dentystyczną z kardamonem.
Kardamon a odchudzanie
Kardamon jest również często polecany osobom odchudzającym się – dodawany do różnych potraw czy herbaty może przyspieszać utratę zbędnych kilogramów. Wszystko za sprawą olejków eterycznych obecnych w nasionach kardamonu. Pobudzają one wydzielanie soków trawiennych, dzięki czemu przemiana materii odbywa się sprawniej i szybciej. Regulacja procesów metabolicznych sprzyja też oczyszczaniu organizmu z toksyn i innych produktów ubocznych.
Inne popularne zastosowania kardamonu
Kardamon jest wykorzystywany nie tylko w medycynie naturalnej, ale także w przemyśle kosmetycznym. Olejek kardamonowy jest używany między innymi do aromaterapii – jest bowiem uważany za skuteczny środek odprężający i pobudzający. Olejek kardamonowy może ponadto stanowić:
- składnik perfum,
- składnik olejków do masażu,
- składnik kosmetyków o działaniu ujędrniającym i wyszczuplającym,
- dodatek do kąpieli terapeutycznych.
Kardamon – przeciwwskazania. Kto nie powinien spożywać kardamonu?
Kardamon bez wątpienia jest jedną z najbardziej wartościowych przypraw. Istnieją jednak pewne okoliczności, w których przestrzega się przed jego stosowaniem. Wśród przeciwwskazań do spożywania kardamonu wymienia się:
- zdiagnozowaną alergię na kardamon lub inne przyprawy korzenne;
- zapalenie błony śluzowej żołądka lub wrzody żołądka;
- ciążą oraz karmienie piersią.
Dobroczynne właściwości kardamonu i jego korzystny wpływ na zdrowie znane były już w starożytności. Obecnie wykorzystywany jest on jako naturalny środek na problemy trawienne, przeziębienie i grypę, kłopoty z potencją czy wspomagający odchudzanie. Wspaniałe walory smakowe kardamonu sprawiają jednak, że on jest chętnie stosowany również w kuchni, gdzie jest cenionym dodatkiem do dań azjatyckich, a zwłaszcza indyjskich.
Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.