Koper włoski - właściwości i zastosowanie

Czym jest koper włoski?

Koper włoski, czyli z łaciny Foeniculum vulgaria, jest byliną zaliczaną do rodziny selerowatych. Pierwotnie występował wyłącznie w rejonie Morza Śródziemnego, dlatego też najwięcej przepisów kulinarnych z wykorzystaniem tej rośliny pochodzi z krajów położonych w południowej części Europy. 

Z czasem koper włoski i jego zastosowanie sprawiły, że zaczęto go uprawiać również w pozostałych rejonach świata. Aktualnie jest dostępny niemal wszędzie, czemu zdecydowanie sprzyjają niskie wymagania uprawowe.

Roślina posiada charakterystyczny, mięsisty korzeń o żółtobiałej barwie, z której wyrastają łodygi o długości nawet 200 centymetrów. Gdy kwitnie, na końcu tych łodyg pojawiają się baldachimy drobnych, ściśle do siebie przylegających żółtych kwiatów. Medyczne właściwości kopru włoskiego dotyczą jego owoców, a za najcenniejsze leczniczo uznaje się gorzkie odmiany rośliny.

Koper włoski — właściwości i zastosowanie

Koper włoski posiada właściwości, które warto znać, jeśli interesuje nas medycyna bazująca na naturalnych składnikach. Jego owoc zawiera olejki eteryczne, w których znajdują się dwa ważne związki chemiczne: fenchon i anetol. Zapewniają one charakterystyczne działanie, jak i są źródłem specyficznego zapachu. Aby otrzymać olejek eteryczny z owoców kopru włoskiego, poddaje się je suszeniu, a następnie ekstrakcji. 

Preparaty na bazie kopru włoskiego dostępne są w różnych formach: kropelek,, drażetek, granulatów i herbat. 

W jakich przypadkach warto zastosować koper włoski?

Najczęściej koper włoski kojarzony jest z dolegliwościami układu pokarmowego, warto jednak wiedzieć, że to nie jedyna przypadłość, w której uśmierzeniu może pomóc. Przeciwwskazaniami do stosowania kopru włoskiego mogą być:

Warto wiedzieć, że koper włoski spowalnia krzepnięcie krwi, dlatego łączenie jego regularnego spożywania z lekami przeciwzakrzepowymi może sprzyjać powstawaniu wybroczyn i siniaków. 

Należy mieć jednak świadomość, że jednorazowe spożycie fenkułu np. jako składnika posiłku czy wypicie herbatki z kopru nie powinno spowodować żadnych skutków ubocznych. 

Jakie działanie wykazuje owoc kopru włoskiego?

Herbatka z kopru włoskiego dla niemowląt i dorosłych —właściwości, działanie i przeciwwskazania

Suszony koper włoski i herbatę z niego warto mieć w domowej apteczce jako doraźną pomoc przy przejedzeniu i delikatnych dolegliwościach gastrycznych. Herbatka z kopru włoskiego przyspiesza metabolizm, ale też zwiększa apetyt i wydzielanie soku żołądkowego. Może być stosowana zarówno przez dorosłych, jak i dzieci, w tym drugim przypadku konieczna jest jednak konsultacja z pediatrą w celu ustalenia liczby możliwych do spożycia w ciągu dnia porcji. 

Herbatka z kopru włoskiego wykazuje także działanie wiatropędne, dlatego jest polecana przy wzdęciach i kłopotach z wypróżnianiem. Wykazano również, że regularne spożywanie dobrej jakości herbatki z kopru sprzyja rozwijaniu odporności na niektóre szczepy bakterii wywołujących choroby, w szczególności układu oddechowego. Koper włoski do picia polecany jest zatem osobom, które chronicznie zapadają na infekcje w rodzaju przeziębienia czy zapalenia zatok. 

Wykorzystanie kopru włoskiego w przemyśle oraz w kuchni

Koper włoski znajduje także zastosowanie w kuchni oraz przemyśle spożywczym. Olejkami eterycznymi pozyskanymi z kopru aromatyzuje się alkohole i wyroby cukiernicze, uzyskując charakterystyczny zapach tzw. lukrecji czy anyżu. Nie wszyscy przepadają za tym aromatem, dlatego bez wątpienia jest to przysmak, który chociaż posiada liczną grupę amatorów, ma również liczne grono anty-sympatyków.

Koper włoski na dolegliwości żołądkowe? Nie tylko!

Zgodnie z wierzeniami tradycyjnej medycyny ludowej, koper włoski może pozytywnie wpływać na libido i jest wiązany z płodnością. Zaleca się także spożywanie go przez młode matki, którym zależy na jak najdłuższym utrzymaniu pokarmu.

Koper włoski a laktacja

Napar z kopru włoskiego wykazuje działanie estrogenne, czyli zwiększające wydzielanie żeńskich hormonów płciowych. Przyjmuje się, że może zwiększać wydzielanie pokarmu przez matki karmiące, jednak zdania w tym względzie są podzielone. Z pewnością herbata z kopru wpływa na smak mleka kobiecego, co w niektórych przypadkach może negatywnie wpływać na chęć ssania piersi przez maluchy, jak stwierdzają doradcy laktacyjni. W pobudzaniu laktacji przede wszystkim najważniejsze jest częste przystawianie malucha do piersi, stosowanie laktatorów, picie odpowiedniej ilości wody oraz dbanie o prawidłową technikę karmienia. Picie herbaty z kopru powinno zostać poprzedzone konsultacją z lekarzem lub doradcą laktacyjnym.

Inne właściwości kopru włoskiego (fenkułu)

Koper włoski zawiera dużą ilość witaminy C, szczególnie w swoim korzeniu. Dlatego wykazuje duże działanie antyoksydacyjne: podobnie jak papryka czy ziemniaki. Olejki eteryczne pochodzące z fenkułu stosowane są w preparatach kosmetycznych jako składnik przeciwzapalny, przyspieszający regenerację naskórka. 

Jak jeść koper włoski?

Jednym z najpopularniejszych sposobów jest spożywanie herbaty z kopru. To jednak zdecydowanie nie wyczerpuje możliwości tej niezwykłej rośliny. Fenkuł najlepiej smakuje w towarzystwie ryb i delikatnych mięs. Może być także dodatkiem do makaronu lub serwowany w towarzystwie pieczonych warzyw jako danie wegetariańskie. Koper włoski można jeść pieczony, blanszowany i smażony: najlepsze inspiracje z jego użyciem znajdziemy w kuchni włoskiej i francuskiej. Fenkuł doskonale smakuje również w formie surowej: jego chrupka konsystencja i subtelny aromat są bardzo ożywcze i pobudzają kubki smakowe do dalszej uczty. 

Reasumując: chociaż w Polsce najczęściej koper włoski kojarzony jest z właściwościami leczniczymi, znajduje także zastosowanie w wielu innych dziedzinach, w szczególności przemyśle spożywczym i kulinarnym oraz kosmetyce. Jeśli do tej pory nie stosowaliśmy tej rośliny w swojej kuchni, warto wypróbować kilka przepisów: zwłaszcza, że fenkuł dostępny jest obecnie przez cały rok.