MCH – podwyższone, obniżone, zakres norm. Co oznacza i czy musisz się obawiać?

MCH podwyższone - zdjęcie

Badanie krwi to jedno z podstawowych narzędzi diagnostycznych w medycynie. W ramach morfologii krwi analizowane są różne parametry, które pomagają w ocenie stanu zdrowia pacjenta. Jednym z tych parametrów jest MCH, czyli średnia masa hemoglobiny w erytrocycie. W tym artykule przyjrzymy się, co oznacza MCH, jakie są jego normy, co może wpłynąć na jego podwyższenie lub obniżenie oraz jakie kroki należy podjąć, gdy wyniki odbiegają od normy.

Kluczowe wnioski z artykułu

  • MCH to parametr określający średnią masę hemoglobiny w erytrocycie, czyli czerwonym ciałku krwi.
  • Normy MCH mogą się różnić w zależności od wieku oraz płci, ale zazwyczaj mieszczą się w przedziale 27–33 pg.
  • Podwyższone MCH może wskazywać na niedokrwistość megaloblastyczną lub inne, niekiedy poważne problemy zdrowotne.
  • Obniżone MCH często jest objawem niedokrwistości mikrocytarnej, na przykład z niedoboru żelaza.

MCH – co to jest i jaką rolę pełni w badaniu krwi?

Średnia masa hemoglobiny w erytrocycie, określana właśnie mianem MCH, jest wskaźnikiem, który informuje o ilości hemoglobiny w pojedynczej czerwonej krwince. Hemoglobina jest natomiast białkiem odpowiedzialnym za transport tlenu z płuc do tkanek i narządów oraz za przenoszenie dwutlenku węgla z tkanek do płuc. MCH jest obliczane na podstawie stosunku całkowitej ilości hemoglobiny do liczby erytrocytów. Bywa mylone z innym wskaźnikiem: MCHC, w morfologii krwi opisującym średnie stężenie hemoglobiny w krwince czerwonej.

Normy MCH – jakie są prawidłowe wartości i co na nie wpływa?

Aby móc w odpowiedni sposób interpretować wyniki badań, kluczowa jest wiedza na temat tego, jakie są właściwie normy MCH. Otóż prawidłowe wartości MCH zazwyczaj mieszczą się w przedziale od 27 do 33 pikogramów (pg) na komórkę. Warto jednak zdawać sobie sprawę z tego, iż normy te mogą się jednak różnić w zależności od wieku, płci oraz od metody laboratoryjnej. Poniżej zaprezentowano przykładowe MCH normy:

  • Noworodki: 30–37 pg
  • Dzieci: 25–32 pg
  • Dorośli: 27–33 pg

Na wartości MCH mogą wpływać różne czynniki. Wśród nich szczególne miejsce zajmuje rzecz jasna sposób żywienia. Jeżeli dieta jest uboga w żelazo bądź źródła witaminy B12 i kwasu foliowego, MCH może wyjść poza normą. Nie bez znaczenia są również choroby przewlekłe, takie jak na przykład choroby nerek, wątroby oraz niektóre nowotwory – one również mogą wpłynąć na to, jaki poziom ma hemoglobina. Trzeba też mieć na uwadze niektóre leki, zażywanie pewnych substancji może bowiem podwyższać lub obniżać poziom MCH. Zawsze należy więc mówić lekarzowi o wszelkich preparatach, które przyjmuje się na stałe, nawet jeśli są to środki dostępne bez recepty.

MCH podwyższone – co może oznaczać za wysoki poziom?

MCH powyżej normy może wskazywać na kilka potencjalnych problemów zdrowotnych, które mogą być mniej lub bardziej groźne. Bez wykonania dodatkowych badań ustalenie przyczyny może być trudne. Poniżej wymieniono i scharakteryzowano kilka stanów, które mogą odpowiadać za wysokie MCH.

Morfologia MCH podwyższone – najczęstsze przyczyny:

  • Niedokrwistość megaloblastyczna – spowodowana niedoborem witaminy B12 lub kwasu foliowego, prowadzi do produkcji dużych, nieprawidłowych erytrocytów z dużą ilością hemoglobiny.
  • Choroby wątroby – zaburzenia funkcji wątroby mogą wpływać na metabolizm hemoglobiny. Mowa tu zarówno o przejściowych, jak i przewlekłych problemach z tym narządem.
  • Niedoczynność tarczycy – niedostateczna produkcja hormonów tarczycy może prowadzić do obniżonego tempa metabolicznego i wpływać na produkcję erytrocytów. Dzieje się tak przykładowo w przypadku autoimmunologicznego zapalenia tarczycy, zwanego Hashimoto.

Obniżone MCH – co oznacza i jakie mogą być przyczyny?

Obniżone MCH (czyli MCH poniżej normy) często jest wynikiem niedokrwistości mikrocytarnej. Przyczyny mogą obejmować:

  • Niedobór żelaza – najczęstszy powód obniżonego MCH, prowadzący do produkcji małych erytrocytów z niewystarczającą ilością hemoglobiny. Za nieodpowiedni poziom żelaza na ogół odpowiada niewłaściwa podaż tego składnika w diecie.
  • Talasemia – dziedziczna choroba krwi, która wpływa na produkcję hemoglobiny, prowadząc często do znaczącego obniżenia MCH. Jeżeli występuje podejrzenie jej występowania, należy przeprowadzić dogłębny wywiad rodzinny.
  • Choroby przewlekłe – przewlekłe stany zapalne lub choroby takie jak niewydolność nerek mogą wpływać na poziom hemoglobiny. Dlatego też warto wykonywać regularne badania, aby ewentualne stany chorobowe wykrywać możliwie jak najwcześniej. Osoby ze zdiagnozowanymi schorzeniami muszą zaś kontrolować stan swojego zdrowia częściej, aby uniknąć niebezpiecznych powikłań.

Co może zafałszować wynik MCH?

Warto zdawać sobie sprawę nie tylko z tego, co powoduje za wysoki lub za niski poziom MCH, ale również i z tego, że wynik MCH może być zafałszowany. Jak to się dzieje? Otóż jak się okazuje, mogą odpowiadać za to rozmaite czynniki. Jedną z dość banalnych przyczyn zafałszowania wyniku może być po prostu nieprawidłowe pobranie próbki. Może dojść do tego na przykład wtedy, gdy opaska uciskowa podczas pobierania krwi trzymana jest zbyt długo. Zwykle jest to związane z niedoświadczeniem osoby pobierającej krew bądź ze znacznym zdenerwowaniem pacjenta. O takowe najczęściej łatwo zaś u dzieci, które nie lubią pobierania krwi i postrzegają tę czynność jako niezwykle stresującą. Kolejną potencjalną przyczyną fałszywego wyniku jest hemoliza, czyli sytuacja, kiedy erytrocyty zostają uszkodzone podczas pobierania próbki krwi. Problematyczne mogą okazać się również niektóre leki, zwłaszcza te, które mają jakiś wpływ na proces krzepnięcia krwi.

Aby wykluczyć to, że wynik został zafałszowany, najczęściej zleca się ponowne oznaczenie tego konkretnego parametru. Jeżeli w kolejnym badaniu poziom MCH będzie w normie, istnieje duże prawdopodobieństwo, że wcześniej miało się do czynienia z nieprawidłowym pobraniem próbki. Jeśli natomiast wynik kolejnego badania wykaże podobne odchylenia, przyczyny takiego stanu rzeczy należy upatrywać gdzie indziej.

Jak dbać o zdrowie, gdy MCH jest poza normą? Zalecenia i porady

MCH za wysokie może przemawiać za tym, iż warto zdecydować się na dalszą diagnostykę. Ewentualnym wstępem do niej powinna być rzecz jasna konsultacja z lekarzem, najlepiej tym, który zlecił wykonanie tego konkretnego badania krwi. W praktyce bardzo często jest to specjalista medycyny rodzinnej bądź internista. Doświadczony specjalista będzie wiedział, co oznacza MCH w badaniu krwi podwyższone bądź też obniżone. Dzięki konsultacji możliwe będzie wstępne ustalenie przyczyny nieprawidłowych wyników. Nierzadko udaje się to ustalić już na podstawie wywiadu, z którego może na przykład wyniknąć, że pacjent zażywa leki odpowiedzialne za podwyższenie bądź obniżenie MCH.

Być może konieczne okaże się wdrożenie kuracji farmakologicznej, której celem będzie wyrównanie poziomu MCH, ale nierzadko lekarz zaleci też stosowanie odpowiedniej diety. Powinna być ona bogata w produkty, które zawierają dużo żelaza, witaminy B12 oraz kwasu foliowego, czyli między innymi podroby, jajka czy świeże warzywa. Jeżeli żelazo oraz witaminy i minerały nie mogą być dostarczone wyłącznie dzięki zbilansowanej diecie, lekarz może zalecić stosowanie określonych suplementów. W przypadku znaczących niedoborów konieczne jest zwykle poszerzenie diagnostyki, ponieważ mogą one potencjalnie wskazywać na jakieś poważne choroby.

Aby doprowadzić do wyrównania poziomu MCH we krwi, należy również unikać nadmiernego napięcia emocjonalnego. Nie każdy zdaje sobie z tego sprawę, ale stres, zwłaszcza ten chroniczny, może wpływać na wyniki badań laboratoryjnych krwi. Kluczem do sukcesu jest więc oddzielanie życia zawodowego od prywatnego, stosowanie technik relaksacyjnych oraz zgłaszanie się po specjalistyczną pomoc, jeśli takowa jest niezbędna.

Gdy MCH jest poza normą, niezwykle ważne jest wykonywanie regularnych badań krwi, zgodnie z zaleceniami lekarza prowadzącego. Im wcześniej wykryte zostaną ewentualne nieprawidłowości, tym lepiej. Nie bez powodu mówi się przecież, że profilaktyka jest o wiele skuteczniejsza niż leczenie.

Źródła:

  • Aneta Wrzyszcz, Urszula Rychlik, Nieprawidłowości morfologiczne erytrocytów i płytek krwi – wybrane zagadnienia, „Diagnostyka Laboratoryjna” 2021, tom 57, nr 4.
  • Andrzej Szczeklik (red.), Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna 2005.
  • Izabela Florczak, Anemia. Dieta przy niedokrwistości – kluczowe zasady, https://dietetycy.org.pl/dieta-przy-niedokrwistosci/ [dostęp: 17.10.2024].
  • Katarzyna Kmiecik, Niedobór kwasu foliowego i witaminy B12 w patogenezie niedokrwistości, „Badania i Rozwój Młodych Naukowców w Polsce”, Nauki medyczne i nauki o zdrowiu – część I, maj 2018.
  • Piotr Frydrychowski, Ewa Kumiega, Hemoliza – przyczyny i konsekwencje, „Weterynaria w Praktyce”, nr 03/2021.

Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.

Serce i układ krążenia Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia...
Zdrowy tryb życia Czosnek niedźwiedzi – stosowanie, właściwości, uprawa. Co musisz wiedzieć o czosnku niedźwiedzim?
Każdy z nas wie, jak cenne właściwości lecznicze posiada czosnek pospolity. Nie wszyscy jednak wiedzą, że pod względem zawartości pewnych substancji przewyższa go czosnek niedźwiedzi. Jeszcze do niedawna traktowany był jako ciekawostka prz...
Informacje dla pacjenta Monocyty – o czym świadczą podwyższone monocyty?
Monocyty to komórki, które wchodzą w skład białych krwinek (leukocytów). Krążą one we krwi i w razie potrzeby wydostają się z naczyń krwionośnych do tkanek otaczających dane naczynie. W trakcie tego procesu przeistaczają się w makrofa...
Informacje dla pacjenta Rzeżucha – wartości odżywcze i właściwości lecznicze. Jak uprawiać rzeżuchę w domu?
Rzeżucha wielu osobom kojarzy się wyłącznie ze świętami wielkanocnymi. Okazuje się jednak, że ta niepozorna roślina jest bogatym źródłem witamin i minerałów, dlatego warto włączać ją do diety przez cały rok.Rzeżucha – czym jest?...
Odporność, wzmocnienie organizmu Eozynofilia: o czym świadczą podwyższone eozynofile? Objawy, przyczyny, normy
Badanie krwi to jedno z podstawowych metod diagnostycznych wielu chorób. Za jego pomocą możliwe jest oznaczenie wielu parametrów, w tym eozynofilów. To jeden z rodzajów białych krwinek, które pełnią istotną funkcję w...
Informacje dla pacjenta Czym jest hydroksyzyna (hydroxyzinum) na uspokojenie? Dawkowanie i przeciwwskazania
Gdy leki dostępne bez recepty oraz naturalne specyfiki przestają być skuteczne, zazwyczaj poszukiwane są nowe rozwiązania problemu związanego ze stresem. Jeśli mowa o <span...
Sport i fitness Kreatyna – działanie, rodzaje, właściwości i efekty suplementu dla sportowców
Kreatyna to związek azotowy, który znajduje się przede wszystkim w mięśniach człowieka. Co ciekawe, nazwa pochodzi od greckiego słowa "keras", które oznacza mięso. To właśnie ono jest najważniejszym źródłem kreatyny w naszej diecie...
Informacje dla pacjenta Witamina B12: jakie są jej właściwości? Skutki niedoboru i nadmiaru witaminy B12
Witamina B12 utrzymuje w dobrej kondycji układ krwionośny, nerwowy czy pokarmowy. Jej niedobór stanowi częsty problem, jednak właściwa suplementacja i dieta bogata w produkty pochodzen...
Układ pokarmowy Bulgotanie w brzuchu i przelewanie w jelitach – objawy, przyczyny, leczenie
Bulgotanie, przelewanie się, dziwne, głośne burczenie i przewracanie w brzuchu to nie tylko kłopotliwe i krępujące, ale również niepokojące objawy. Mogą wystąpić zarówno w dzień, jak i w nocy. Zazwyczaj stanowią całkowicie niegroźny ...

Mięśnie i kości Ból stopy: możliwe przyczyny. Jak pozbyć się bólu stóp?
Ból stopy może mieć wiele przyczyn, zaczynając od urazu, na poważnych chorobach ogólnoustrojowych kończąc. Potrafi mocno utrudnić codzienne funkcjonowanie, dlatego warto nie zwl...
Informacje dla pacjenta Ostropest plamisty – jakie ma właściwości i kiedy stosować?
Cenne właściwości lecznicze ostropestu znane były już w średniowieczu. Później, podobnie jak inne zioła, popadł w niełaskę, ponieważ ludzie zachłysnęli się nowoczesną medycyną, oferują...
Układ oddechowy Zapalenie płuc: rodzaje, objawy, diagnoza. Jak leczyć powikłania po zapaleniu płuc?
Zapalenie płuc jest szczególnie groźne w przypadku osób w podeszłym wieku oraz dzieci – nieleczone może doprowadzić do niebezpiecznych powikłań (czasem nawet zagrażających życiu chorego)....
Układ pokarmowy Podagrycznik - właściwości, skutki uboczne. Na co pomaga?
Stosowanie ziół może przynosić wiele korzyści zdrowotnych. Jedną z niezwykle dobroczynnych roślin jest podagrycznik pospolity - ziele stosowane od setek lat w zwalczaniu dny moczanowej oraz wielu innych rozmaitych dolegliwości i schorzeń....
Choroby i dolegliwości Ból z lewej strony brzucha. Co jest po lewej stronie brzucha na dole?
Bóle brzucha stanowią częstą dolegliwość zarówno u dorosłych, jak i dzieci. W zależności od tego, w której jego części jest zlokalizowany, może świadczyć o innych pr...
Serce i układ krążenia MCHC w morfologii krwi: badanie, normy i interpretacja wyników
MCHC w morfologii krwi to wskaźnik oznaczający stężenie hemoglobiny w krwinkach czerwonych. Choć nie jest to samodzielny parametr stanowiący podstawę do diagnozy, zbyt wysokie lub zbyt n...
Informacje dla pacjenta Wysoki puls – przyczyny, objawy jak prawidłowo zmierzyć?
Puls, inaczej tętno, określa ilość uderzeń serca na minutę, czyli częstotliwość bicia serca. Jego wartość jest dla człowieka zdrowego ściśle określana i nie powinna być ani za niska, ani zbyt...
Choroby i dolegliwości Zakrzepica żył głębokich: objawy, przyczyny, leczenie
Zakrzepica żył głębokich jest bardzo poważną chorobą, która w krótkim czasie może doprowadzić do niebezpiecznych dla życia komplikacji. Ponieważ objawy mogą w początkowej fazie ...
Układ rozrodczy i moczowy Zapalenie pęcherza moczowego – przyczyny, objawy, leczenie
Zapalenie pęcherza moczowego to przykra, ale powszechna dolegliwość. Schorzenie może pojawić się zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn w każdym wieku. Niepokojącymi symptomami, mogącymi świadczyć o zapaleniu pęcher...

Dlaczego my?
why-us-img

Odbiór osobisty w aptece

why-us-img

Profesjonalna obsługa

why-us-img

Szybka wysyłka

why-us-img

Legalnie działająca apteka

why-us-img

Płatność online lub za pobraniem