Kluczowe wnioski z artykułu:
- Nieprawidłowa tolerancja glukozy (IGT) jest sygnałem ostrzegawczym przed pełnoobjawową cukrzycą.
- Stan IGT jest pośrednim stadium między zdrowiem a cukrzycą, wymagającym pilnej modyfikacji stylu życia.
- Test OGTT jest kluczowym narzędziem do diagnozowania nieprawidłowej tolerancji glukozy.
- Leczenie IGT opiera się na zmianie stylu życia i diecie niskoglikemicznej, co może zapobiec rozwojowi cukrzycy.
Nieprawidłowa tolerancja glukozy – co to oznacza dla Twojego zdrowia?
Nieprawidłowa tolerancja glukozy (IGT) jest stanem, w którym organizm ma trudności z przetwarzaniem glukozy w sposób efektywny. Jest to sygnał ostrzegawczy przed pełnoobjawową cukrzycą, którego w żadnym razie nie należy bagatelizować. Wskazuje on bowiem na potrzebę wdrożenia pilnych zmian w stylu życia oraz w codziennej diecie. Osoby z IGT mają podwyższony poziom glukozy we krwi, co znacząco zwiększa ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2 oraz innych powikłań zdrowotnych, takich jak choroby sercowo-naczyniowe.
IGT (Impaired Glucose Tolerance) – sygnał ostrzegawczy przed pełnoobjawową cukrzycą
Stan IGT bywa określany jako stan przedcukrzycowy ICD-10. Oznacza to, że po spożyciu pokarmów bogatych w węglowodany poziom cukru we krwi spada zbyt wolno lub zbyt gwałtownie. W tym drugim przypadku najpierw dochodzi do szybkiego wzrostu poziomu glukozy, natomiast później pojawia się obniżona glukoza. Innymi słowy, organizm ma poważny problem z prawidłowym jej metabolizowaniem, a taki stan w żadnym razie nie powinien być lekceważony.
Uśpiona tolerancja glukozy – stan IGT: pośrednie stadium między zdrowiem a cukrzycą
Upośledzona tolerancja glukozy oznacza, że poziom glukozy we krwi jest wyższy niż normalnie, ale jeszcze nie na tyle wysoki, aby móc zdiagnozować pełnoobjawową cukrzycę typu 2. Nieprawidłowa tolerancja glukozy ICD-10 to sygnał, że organizm zaczyna mieć problemy z regulacją poziomu cukru we krwi, co może prowadzić do cukrzycy typu 2, jeśli nie zostaną podjęte odpowiednie działania. Stan IGT jest zatem pośrednim stadium między zdrowiem a chorobą cukrzycową.
Przyczyny nieprawidłowej tolerancji glukozy. Dlaczego organizm przestaje tolerować glukozę?
Przyczyny nieprawidłowej tolerancji glukozy są wielorakie i obejmują między innymi predyspozycje genetyczne. Jeżeli w rodzinie zostały zdiagnozowane IGT/cukrzyca, należy liczyć się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia podobnych zaburzeń. Najważniejszym powodem rozwoju upośledzonej tolerancji glukozy są jednak czynniki środowiskowe. Obejmują one przede wszystkim nieodpowiednio zbilansowaną dietę, bogatą w cukry proste i tłuszcze nasycone. Nietolerancja węglowodanów wiąże się też z siedzącym trybem życia. Aktywność fizyczna pomaga natomiast regulować właściwy poziom cukru we krwi. Źle zbilansowana dieta i unikanie sportu ma bezpośredni wpływ na przyrost masy ciała, prowadząc do nadwagi lub otyłości. To zaś znacząco zmniejsza wrażliwość trzustki na insulinę, prowadząc do stanu określanego jako insulinooporność. Ta z kolei jest ściśle powiązana ze stanem, jakim jest nieprawidłowa glikemia na czczo ICD-10. Za jedną z przyczyn nietolerancji cukru uważa się też chroniczny stres. Wpływa on bowiem niekorzystnie na pracę hormonów, które mogą zaburzać regulację glukozy.
Test OGTT – jak diagnozować nieprawidłową tolerancję glukozy?
Test OGTT, znany także jako krzywa cukrowa, jest kluczowym narzędziem do diagnozowania nieprawidłowej tolerancji glukozy. Warto go wykonać, jeżeli glikemia na czczo jest za wysoka. Prawidłowy poziom cukru we krwi powinien oscylować pomiędzy 70 a 99 mg/dL. Jeśli glukoza na czczo wynosi od 100 do 126 mg/dL, można mówić o nietolerancji glukozy. OGTT polega na podaniu pacjentowi roztworu glukozy i pomiarze poziomu cukru we krwi po 2 godzinach. Na szczęście nie można mieć na ten roztwór uczulenia, ale niektórym robi się niedobrze po jej wypiciu. Wynik testu pozwala ocenić, jak efektywnie organizm radzi sobie z przetwarzaniem glukozy. Wyniki powyżej 140 mg/dl, ale poniżej 200 mg/dl wskazują na IGT. Jeśli przekraczają 200 mg/dl, można natomiast podejrzewać cukrzycę typu 2.
Czy nietolerancja glukozy daje jakieś objawy?
Wiele osób może zastanawiać się nad tym, jakie nietolerancja cukrów objawy wywołuje. Otóż okazuje się, że nietolerancja glukozy na czczo może przebiegać – i często przebiega – bezobjawowo bądź skąpoobjawowo. To właśnie czyni ją trudną do wykrycia bez odpowiednich badań. Niektóre osoby mogą jednak doświadczać objawów takich jak:
- zwiększone pragnienie i suchość w ustach,
- częste oddawanie moczu,
- zmęczenie i osłabienie,
- rozmyte widzenie,
- powolne gojenie się ran,
- senność,
- zaburzenia koncentracji,
- nadmierny przyrost masy ciała.
Zamiast zastanawiać się nad tym, jakie nieprawidłowa glikemia na czczo objawy powoduje, lepiej udać się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej w celu przeprowadzenia odpowiedniej diagnostyki, zwłaszcza jeśli występują czynniki ryzyka.
Leczenie nieprawidłowej tolerancji glukozy
Jeżeli występuje nieprawidłowa tolerancja glukozy, leczenie może okazać się niezbędne. Opiera się ono zwykle na odpowiednio zbilansowanej diecie i zmianie stylu życia. Dieta przy nietolerancji glukozy może być mniej lub bardziej restrykcyjna, w zależności od tego, jakie nietolerancja cukru objawy wywołuje i jakie są wyniki badań. Czasem koniecznością staje się wdrożenie leczenia farmakologicznego, zwykle metforminą. Po konsultacji z lekarzem lub farmaceutą można włączyć też herbatki ziołowe, przykładowo na bazie morwy.
Modyfikacja stylu życia – klucz do zapobiegania cukrzycy
Nietolerancja glukozy na czczo, podobnie jak nieprawidłowa krzywa insulinowa i glukozowa po obciążeniu, wymaga modyfikacji stylu życia. Osoby borykające się z nietolerancją glukozy muszą nie tylko zmienić swój sposób żywienia, ale też być aktywne fizyczne. Kluczem do sukcesu jest uprawianie sportu przynajmniej przez 150 minut tygodniowo. Polecane są między innymi szybkie marsze, pływanie oraz cardio. Warto też popracować nad stresem, na przykład dzięki technikom relaksacyjnym.
Dieta niskoglikemiczna jako fundament leczenia
Dieta niskoglikemiczna jest fundamentem leczenia IGT. Produkty o niskim indeksie glikemicznym powodują wolniejsze i bardziej kontrolowane uwalnianie cukru do krwi, co pomaga w utrzymaniu stabilnego poziomu glukozy. Jeśli problemem jest nietolerancja glukozy, co jeść, aby poprawić swoje wyniki? Przede wszystkim zaleca się spożywanie żywności o niskim indeksie i ładunku glikemicznym. Wśród przykładowych produktów, które powinny znaleźć się w diecie osoby z nieprawidłową glikemią, należy wymienić: wyroby z mąki pełnoziarnistej, warzywa, owoce o niskiej zawartości cukru, chude sery oraz nierafinowane oleje roślinne. Przestrzeganie diety powinno sprawić, że poziom cukru we krwi wróci z czasem do normy.
Czy nietolerancja glukozy wymaga specjalnej diety?
Nieprawidłowa tolerancja glukozy bezsprzecznie wymaga specjalnej diety, która wspomoże regulację poziomu cukru we krwi. Jeśli problemem jest nietolerancja glukozy, co jeść, aby poprawić swój stan zdrowia? Otóż okazuje się, że przykładowa dieta przy nietolerancji glukozy, tak samo jak dieta w insulinooporności, powinna być bogata w błonnik, białko i zdrowe tłuszcze, a uboga w cukry proste i tłuszcze nasycone. Dieta o niskim IG może zostać opracowana przez dietetyka klinicznego. To doskonała opcja dla osób, które mają trudności z samodzielnym prawidłowym komponowaniem posiłków.
Dlaczego nie można ignorować sygnałów ostrzegawczych?
Ignorowanie sygnałów ostrzegawczych takich jak nieprawidłowa glikemia ICD-10 może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, w tym rozwoju cukrzycy typu 2. W glukozie, która chronicznie jest zbyt wysoka, należy też upatrywać przyczyny powikłań takich jak neuropatia, retinopatia, choroby nerek i serca. Wczesna diagnoza i podjęcie odpowiednich działań mogą zapobiec rozwojowi choroby i znacząco poprawić jakość życia. Jeśli niewłaściwa tolerancja glukozy zostanie zlekceważona, prędzej czy później jakość codziennego funkcjonowania ulegnie pogorszeniu. Osoby z niewyrównaną, źle leczoną cukrzycą muszą również liczyć się z ryzykiem wcześniejszego zgonu.
Źródła:
- Piwońska-Solska B., Ocena ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2 u chorych z rozpoznaną w latach 1998-2000 nieprawidłową tolerancją glukozy lub nieprawidłową glikemią na czczo – badanie prospektywne, http://dl.bm.cm-uj.krakow.pl:8080/Content/934/DOKTORAT%20-21.05.2009_last.pdf
- Plewka K., Nietolerancja glukozy – przyczyny, objawy, leczenie, dieta, https://wylecz.to/hormony/nietolerancja-glukozy-przyczyny-objawy-leczenie-dieta/
- Polskie Stowarzyszenie Diabetyków, Stan przedcukrzycowy – czy możemy zapobiec rozwojowi cukrzycy typu 2?, https://diabetyk.org.pl/stan-przedcukrzycowy-czy-mozemy-zapobiec-rozwojowi-cukrzycy-typu-2/
- Gajewski P., Szczeklik A. (red.), Interna Szczeklika 2019, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2019
- Gajewska D., Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2022. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, „Current Topics in Diabetes”, 2022, 2(1), s. 1–134.
Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.
