Oregano kojarzy nam się przede wszystkim z przyprawą kuchenną. Okazuje się jednak, że oregano oraz pozyskiwany z niego olejek wykazują też liczne właściwości prozdrowotne, dzięki czemu od lat są stosowane w medycynie naturalnej.
Czym jest oregano i co zawiera?
Oregano to popularna, powszechnie używana nazwa lebiodki pospolitej. Właściwości tej rośliny zostały docenione już przez starożytnych Greków i Rzymian – ci pierwsi sięgali po nią w celu łagodzenia bólów mięśni, drudzy zaś wykorzystywali jako środek na ukąszenia skorpionów i pająków. Mieszankę oregano z oliwą z oliwek stosowano także jako skuteczny sposób na reumatyzm, zwichnięcia, a nawet porost włosów. Olejek z oregano był również używany na wzmocnienie odporności.
Co znajduje się w zielu oregano? Zawiera ono:
- do 1,2% olejku eterycznego bogatego w fenolu – karwakol i tymol;
- octan geranylu;
- seskwiterpeny;
- garbniki – około 4%;
- flawonoidy – w tym pochodne luteoliny, diosmetyny i apigeniny, fitosterole, związki żywicowe, substancje gorczycowe oraz sole mineralne.
Oregano – wartości odżywcze
Obecnie oregano częściej jest wykorzystywane w kuchni niż w medycynie. Współczesne badania wskazują jednak, że oregano jest źródłem cennych substancji odżywczych, witamin i minerałów, dzięki czemu wykazuje wiele właściwości leczniczych. Jakie wartości odżywcze ma oregano?
Wartości odżywcze |
Zawartość w 1 łyżeczce oregano – około 1 g |
Wartość energetyczna |
3 kcal |
Białko |
0,09 g |
Węglowodany |
0,69 g |
Tłuszcz |
0,04 g |
Błonnik |
0,4 g |
Witamina C |
0,023 mg |
Tiamina (witamina B1) |
0,002mg |
Ryboflawina (witamina B2) |
0,005 mg |
Niacyna (witamina B3) |
0,046 mg |
Witamina B6 |
0,010 mg |
Kwas foliowy (witamina B9) |
2 µg |
Witamina A |
17 IU |
Witamina E |
0,18 mg |
Witamina K |
6,2 µg |
Wapń |
16 mg |
Żelazo |
1,37 mg |
Magnez |
3 mg |
Fosfor |
1 mg |
Potas |
13 mg |
Cynk |
0,03 mg |
Kwasy tłuszczowe nasycone |
0,016 g |
Kwasy tłuszczowe jednonienasycone |
0,007 g |
Kwasy tłuszczowe wielonienasycone |
0,014 g |
Oregano – właściwości zdrowotne
Wśród właściwości prozdrowotnych oregano wymieniamy przede wszystkim:
- wsparcie funkcjonowania układu pokarmowego poprzez większe wydzielanie śliny, soku żołądkowego i żółci, co usprawnia proces trawienia i przyswajania pożywienia;
- wiązanie szkodliwych produktów przemiany materii;
- większe wydzielanie śluzu przez błony śluzowe górnych dróg oddechowych;
- regulowanie pracy gruczołów potowych i nerek, co przyczynia się do zwiększenia ilości moczu;
- działanie rozkurczowe na mięśnie gładkie oskrzeli, mięśnie gładkie jelit, drogi żółciowe, moczowody oraz macicę;
- działanie przeciwbiegunkowe i bakteriobójcze.
Oregano – zastosowanie
W celach leczniczych wykorzystywane są górne, gęsto ulistnione części zakwitających pędów oregano, które zbiera się od czerwca do września. Następnie oregano jest suszone w warunkach naturalnych, w ciemnym i suchym miejscu albo w suszarce do żywności w temperaturze do 35 stopni Celsjusza.
Oregano jest często stosowane jako łagodny środek moczopędny. Może być ponadto używane do leczenia różnych schorzeń i dolegliwości, takich jak:
- niedoczynność wątroby i dróg żółciowych,
- problemy z trawieniem,
- zapalenie żołądka,
- dyspepsja i atonia jelit,
- wzdęcia i gromadzenie się gazów,
- nieżyt górnych dróg oddechowych, kaszel i trudności z oddychaniem.
Oregano może być też stosowane zewnętrznie – w tym przypadku ziele lebiodki pospolitej najczęściej jest wykorzystywane jako:
- składnik płukanek wspomagających leczenie stanów zapalnych jamy ustnej i gardła,
- dodatek do kąpieli niwelujących świąd skóry,
- środek wspierający leczenie trudno gojących się ran,
- do obmywania ciała obłożnie chorych, zapobiegając tworzeniu się odleżyn.
Olejek z oregano – właściwości i zastosowanie
Oprócz suszonego ziela oregano, w celach leczniczych stosuje się także olejek z oregano, który:
- zwalcza bakterie, wirusy i grzyby,
- wzmacnia układ odpornościowy – jest polecany zwłaszcza w okresach zwiększonej podatności i zachorowalności na przeziębienie, grypę czy zapalenie zatok,
- ma właściwości przeciwzapalne i przeciwbólowe,
- eliminuje wolne rodniki, poprawiając między innymi kondycję i wygląd cery,
- działa ochronnie na wątrobę.
Warto jednak wiedzieć, że olejek z oregano występuje w kilku odmianach, które różnią się od siebie substancją aktywną. To z kolei powoduje, że poszczególne rodzaje olejków z oregano mogą wykazywać nieco odmienne właściwości.
Co równie ważne, istnieją pewne przeciwwskazania do stosowania olejku z oregano – nie powinny używać go przede wszystkim kobiety w ciąży i karmiące piersią oraz dzieci. W przypadku spożywania olejku z oregano w nadmiarze może też dojść do wystąpienia reakcji alergicznej lub podrażnienia układu pokarmowego. Informacje dotyczące dawkowania zawsze znajdziemy na opakowaniu danego preparatu – zwykle jest to 3-5 kropli olejku od 2 do 3 razy na dobę. Olejek z oregano można, a niekiedy nawet zaleca się, rozcieńczać w wodzie.
Oregano w kuchni. Do czego warto dodawać oregano?
Oregano to popularna, chętnie stosowana w kuchni przyprawa. Najczęściej oregano wykorzystuje się do pizzy, ale można dodawać je również do pieczywa drożdżowego, marynowanych warzyw, czarnej fasoli, cukinii, bakłażana, pieczonego mięsa oraz ryb. Oregano wzbogaci też smak potraw na bazie sera i jajek, gulaszów oraz zup. Oregano doskonale komponuje się także z oliwą z oliwek oraz innymi przyprawami: czosnkiem, tymiankiem czy pietruszką.
Oregano, czyli lebiodka pospolita, większości z nas znane jest po prostu jako przyprawa. Roślina ta jest jednak świetnym źródłem wielu cennych substancji, witamin i minerałów, którym zawdzięcza liczne prozdrowotne właściwości.
Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.