Płukanie zatok – kiedy i jak je wykonywać? Czy to bolesne?

Płukanie zatok – kiedy i jak je wykonywać? Czy to bolesne? - zdjęcie
Zapalenie zatok przynosowych to powszechnie występująca dolegliwość, która rozwija się w następstwie infekcji błon śluzowych nosa oraz alergii. Niekiedy związana jest z nieprawidłową budową anatomiczną. Jednym ze sprawdzonych sposobów leczenia pozostaje płukanie zatok. W dzisiejszym artykule podpowiemy, jak przeprowadzić samodzielną irygację w warunkach domowych.
 

Kluczowe wnioski z artykułu:

  • Irygacja stanowi skuteczną metodę leczenia w czasie występowania stanów zapalnych błon śluzowych nosa i zatok.
  • Oczyszczanie zatok jest w pełni bezpieczne i bezbolesne, dzięki czemu może być przeprowadzone w warunkach domowych.
  • Podczas oczyszczania zatok można skorzystać z izotonicznych i hipertonicznych roztworów soli fizjologicznej oraz wody utlenionej.
  • W przypadku nasilenia objawów warto zdecydować się na płukanie zatok metodą Proetza w gabinecie lekarskim.

Na czym polega płukanie zatok?

Płukanie jam nosowych oraz zatok przynosowych solą fizjologiczną stanowi jedną z podstawowych metod leczenia stanów zapalnych i alergicznego nieżytu nosa. Zabieg polega na wprowadzaniu do przewodu nosowego odpowiednio dobranego płynu o właściwościach oczyszczających i nawilżających. Płyn wtłaczany jest synchronicznie przez jeden otwór nosowy i jednocześnie odsysany przez drugi. Procedurę można przeprowadzić zarówno w warunkach domowych, jak i w gabinecie lekarskim.

Do płukania zatok można wykorzystać:

  • izotoniczną wodę morską,
  • hipertoniczne roztwory soli fizjologicznej,
  • wodę utlenioną.

Irygacja zatok izotoniczną wodą morską do nosa najczęściej stosowana jest w przypadku infekcji o charakterze alergicznym. Roztwór skutecznie usuwa alergeny oraz substancje drażniące, ułatwiając wydmuchiwanie zalegającej wydzieliny. W przypadku stanów zapalnych przydatny może okazać się także hipertoniczny roztwór soli fizjologicznej. Płukanie zatok pozwala na natychmiastowe oczyszczenie błon śluzowych oraz usunięcie mediatorów stanu zapalnego. Roztwór zmniejsza przy tym obrzęk śluzówki oraz usprawnia transport śluzowo-rzęskowy.

Odpowiedzmy teraz na pytanie, jak zrobić roztwór do płukania zatok w domu. W tym celu możesz wykorzystać wodę utlenioną, która rozrzedzi zalegającą wydzielinę. Dodaj kilka kropli wody utlenionej o 3% stężeniu do letniej wody. Tak przygotowany roztwór pomoże w łagodzeniu objawów zapalenia zatok.

Kiedy zaleca się wykonanie oczyszczania zatok?

Irygacja przyniesie ulgę w przypadku występowania infekcji o podłożu wirusowym i bakteryjnym. Choroby układu oddechowego sprzyjają powstawaniu zalegającej w ujściach zatok wydzieliny. Płukanie nosa i zatok sprawdzi się również w przypadku alergicznego nieżytu nosa oraz pomocniczo w przypadku przewlekłych stanów zapalnych, które mogą pojawiać się wskutek nieprawidłowej budowy anatomicznej. Pomocniczo warto sięgnąć jednocześnie po leki na katar dostępne bez recepty.

Jak prawidłowo przeprowadzić irygację zatok w domu?

Metody irygacji można podzielić ze względu na stosowane ciśnienie oraz objętość wtłaczanego płynu. Jeśli planujesz samodzielne przeprowadzanie zabiegu, możesz zdecydować się na skorzystanie z wody morskiej w sprayu lub irygatora. Do metod wykorzystujących niskie ciśnienie zaliczamy zabiegi przeprowadzane z wykorzystaniem dzbanka neti oraz podawanie roztworu przez strzykawki. Wygodnym sposobem jest korzystanie z gotowych zestawów do płukania zatok, składających się z elastycznej butelki oraz odpowiednio sporządzonego roztworu.

Jak oczyścić zatoki przy pomocy roztworu soli fizjologicznej? Irygację należy przeprowadzać nad umywalką lub wanną. Gruszkę wypełnioną roztworem przykładamy do wybranej dziurki, głowę natomiast przechylamy w kierunku przeciwnego ramienia, co pozwoli na usunięcie płynu przez drugi otwór nosowy. Następnie należy zmienić stronę. Pamiętaj o tym, aby wypluć roztwór, który przedostanie się do jamy ustnej. Po zabiegu dokładnie wydmuchaj nos. Jeśli planujesz skorzystać z gotowych zestawów do irygacji, przestrzegaj zaleceń producenta.

Skuteczność płukania zatok – co mówią badania?

Irygacja nosa i zatok stanowi jedną z najchętniej wybieranych metod leczenia. Oczyszczanie zatok przynosi natychmiastową ulgę, umożliwiając szybkie rozrzedzenie i usunięcie wydzieliny. Co więcej, odpowiednio przygotowany roztwór wykazuje działanie antyseptyczne i antybakteryjne, zmniejszając ryzyko dalszego rozwoju infekcji. Gotowe roztwory do płukania zatok wzbogacone są często dodatkowymi składnikami aktywnymi o właściwościach łagodzących i regenerujących.

Czy płukanie zatok jest bezpieczne dla każdego?

Płukanie zatok zarówno w domu, jak i irygacja w gabinecie lekarskim jest w pełni bezpieczna i bezbolesna. Warto jednak pamiętać o tym, że nieprawidłowo przeprowadzone oczyszczanie zatok przy pomocy dużych objętości płynu może prowadzić do zapalenia ucha środkowego. Irygacje można przeprowadzać nawet kilka razy na dobę. Zabieg sprawdzi się przy tym w codziennym życiu, pozwalając na zachowanie higieny nosa.

Gdy domowe zabiegi nie wystarczają, czyli kiedy udać się na oczyszczanie zatok u lekarza?

Oczyszczanie zatok można przeprowadzić także w gabinecie lekarskim. Na wizytę u laryngologa warto zdecydować się w przypadku problemów z samodzielną irygacją oraz w czasie szczególnego nasilenia objawów. Jak oczyścić zatoki z flegmy? Najlepszym rozwiązaniem może okazać się stosowane przez lekarzy płukanie zatok metodą Proetza. W czasie zabiegu pacjent leży na wznak, z lekko przechyloną na bok głową. Lekarz wprowadza roztwór chlorku soli przez jedną dziurkę przy pomocy dyszy. Płyn jest jednocześnie odsysany przez drugą dziurkę. Zabieg jest bezbolesny, jednak może towarzyszyć mu uczucie rozpierania wnętrza czaszki.

Jeśli domowe sposoby nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, warto sięgnąć po wielkoskładnikowe leki na zatoki, które pomogą w udrożnieniu przewodów nosowych oraz zmniejszą inne objawy, w tym ból głowy i uczucie rozpierania twarzy.

Źródła:

  • Eliza Brożek-Mądry, Zuzanna Steć, Zofia Burska, Wojciech Wadowski, Antoni Krzeski, Jak płukać jamy nosa?, Pol Otorhino Rev, Vol. 11, Nr 2/2022, DOI: 10.5604/01.3001.0015.8972.
  • Jerzy Manasterski, Magdalena Czajczyńska, Leczenie przewlekłego zapalenia zatok przynosowych, Hygeia Public Health, vol. 56, nr 1/2021.
  • Piotr Brzózka, Płukanie zatok - jak i czym płukać zatoki w domu?, https://www.medme.pl/artykuly/plukanie-zatok-jak-i-czym-plukac-zatoki-w-domu,69597.html (dostęp 09.07.2024).
  • Katarzyna Stańska, Anna Tuszyńska, Martyna Waniewska-Łęczycka, Antoni Krzeski, Skuteczność płukania jam nosa w terapii zapaleń zatok przynosowych, https://magazynorl.pl/wp-content/uploads/2021/06/2016_wydspec_grudzien.pdf (dostęp 09.07.2024).
  • Piotr Wardas, Jarosław Markowski, Agnieszka Piotrowska-Seweryn, Przegląd aktualnych wytycznych w zakresie diagnostyki i leczenia zapaleń zatok przynosowych z praktycznym komentarzem, Forum Medycyny Rodzinnej, vol. 8, nr 4/2014.

Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.

Przeziębienie i grypa

Grypa typu A – objawy, przebieg, leczenie i możliwe powikłania
Grypa należy do najczęściej występujących chorób wirusowych układu oddechowego. Szczególne wyzwanie epidemiologiczne stanowi przy tym grypa typu A, wywołująca infekcje u ludzi oraz innych gatunków ssaków i ptaków....

Serce i układ krążenia

Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia...

Układ rozrodczy i moczowy

Ulubione pozycje seksualne kobiet - 10 pozycji seksualnych, które dają niezapomniane doznania
Seks odgrywa bardzo ważną rolę w życiu zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Umacnia związek, pozwala lepiej poznać swoje ciało i zaspokoić skrywane pragnienia....

Serce i układ krążenia

Dieta na obniżenie cholesterolu - 10 produktów, które pomagają zbić cholesterol
Obecność zbyt wysokiego poziomu cholesterolu LDL we krwi jest zjawiskiem cywilizacyjnym. Z hipercholesterolemią zmaga się coraz większa część społeczeństwa, a do rozwoju problemu przyczyniają się czynniki zewnętrzne, jak nisko odżywcza dieta oraz mało...

Układ pokarmowy

Bulgotanie w brzuchu i przelewanie w jelitach – objawy, przyczyny, leczenie
Bulgotanie, przelewanie się, dziwne, głośne burczenie i przewracanie w brzuchu to nie tylko kłopotliwe i krępujące, ale również niepokojące objawy. Mogą wystąpić zarówno w dzień, jak i w nocy. Zazwyczaj stanowią całkowicie niegroźny ...

Odporność, wzmocnienie organizmu

Eozynofilia: o czym świadczą podwyższone eozynofile? Objawy, przyczyny, normy
Badanie krwi to jedno z podstawowych metod diagnostycznych wielu chorób. Za jego pomocą możliwe jest oznaczenie wielu parametrów, w tym eozynofilów. To jeden z rodzajów białych krwinek, które pełnią istotną funkcję w układzie odpornościowym człowieka, ...

Informacje dla pacjenta

Wysoki puls – przyczyny, objawy jak prawidłowo zmierzyć?
Puls, inaczej tętno, określa ilość uderzeń serca na minutę, czyli częstotliwość bicia serca. Jego wartość jest dla człowieka zdrowego ściśle określana i nie powinna być ani za niska, ani zbyt wysoka. Każde odchylenie od normy wymaga ...

Informacje dla pacjenta

Monocyty – o czym świadczą podwyższone monocyty?
Monocyty to komórki, które wchodzą w skład białych krwinek (leukocytów). Krążą one we krwi i w razie potrzeby wydostają się z naczyń krwionośnych do tkanek otaczających dane naczynie. W trakcie tego procesu przeistaczają się w makrofa...

Informacje dla pacjenta

Czym jest hydroksyzyna (hydroxyzinum) na uspokojenie? Dawkowanie i przeciwwskazania
Gdy leki dostępne bez recepty oraz naturalne specyfiki przestają być skuteczne, zazwyczaj poszukiwane są nowe rozwiązania problemu związanego ze stresem. Jeśli mowa o preparatach na uspokojenie to jednym z popularniejszych, wydawanych z przepi...

Kosmetyki i uroda

Niacynamid – czy Twoja skóra go pokocha? Działanie i polecane kosmetyki
Niacynamid, znany również jako witamina B3, zdobywa coraz większą popularność w świecie pielęgnacji skóry. Ten wszechstronny składnik jest ceniony za swoje działanie na r&oa...

Dieta i odchudzanie

Dieta w SIBO i IMO – jak radzić sobie z zespołem rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego?
SIBO oraz IMO to coraz częściej diagnozowane schorzenia, które mogą powodować szereg uciążliwych i nie zawsze specyficznych objawów. W poniższym artykule przedstawiamy najczęstsze symptomy, przyczyny oraz czynniki ryzyka rozwoju SIBO i IM...

Sport i fitness

Przepuklina kręgosłupa – objawy, diagnostyka i metody leczenia przepukliny
Przepuklina kręgosłupa to schorzenie dotykające osoby w różnym wieku, powodujące szereg objawów, których nasilenie może być znaczne. W tym artykule wskazano najpowszechniejsze symptomy przepukliny oraz przyczyny jej występowania....

Ciąża i dziecko

Witaminy prenatalne – ranking TOP 10 najlepszych preparatów dla kobiet w ciąży w 2025 roku
Poznaj ranking najlepszych witamin prenatalnych 2025 roku. Dowiedz się, jakie składniki są kluczowe dla zdrowia mamy i dziecka, oraz jak wybrać odpowiednie suplementy na każdy trymestr ciąży. Szczegółowy przewodnik po suplementacji w ciąży....

Dieta i odchudzanie

Dieta okienkowa (Intermittent Fasting) – jak obliczyć deficyt kaloryczny i wybrać odpowiedni rodzaj IF?
Intermittent Fasting: naukowe podejście do okresowego postu. Dowiedz się, jak bezpiecznie wdrożyć dietę okienkową i obliczyć indywidualny deficyt kaloryczny....

Przeziębienie i grypa

Jak zbić gorączkę u dorosłego? Najlepsze domowe i farmakologiczne sposoby
Jak skutecznie i bezpiecznie zbić gorączkę? Kompletny przewodnik z domowymi i farmakologicznymi metodami leczenia podwyższonej temperatury u dorosłych....

Kosmetyki i uroda

Maść z witaminą A na twarz – efekty, które Cię zaskoczą!
Jednym z najbardziej popularnych produktów kosmetycznych oferowanych w aptekach, jak i drogeriach jest maść z witaminą A. Popularność tę zyskała ze względu na swoje wszechstronne zastosowanie i korzystne działanie. Maść ta sprawdzi ...

Choroby zakaźne i pasożytnicze

Odrobaczanie dziecka – jak to zrobić? Po czym poznać, że dziecko ma pasożyty?
Pasożyty jelitowe to problem, który może dotyczyć każdego dziecka, niezależnie od wieku. Zastanawiasz się, jak rozpoznać objawy zakażenia i skutecznie odrobaczyć dziecko?...

Choroby skóry

Czerwone pieprzyki na ciele – czy jest się czym niepokoić?
Czerwone pieprzyki na ciele, choć zazwyczaj niegroźne, budzą niepokój u wielu osób. Czy ich obecność na skórze wymaga konsultacji z lekarzem? W tym artykule omówim...

Dlaczego my?
why-us-img

Odbiór osobisty w aptece

why-us-img

Profesjonalna obsługa

why-us-img

Szybka wysyłka

why-us-img

Legalnie działająca apteka

why-us-img

Płatność online lub za pobraniem