Kluczowe wnioski z artykułu
- Sezonowe zakażenie grypą może prowadzić do szeregu poważnych powikłań neurologicznych, kardiologicznych oraz oddechowych.
- Do najczęściej występujących powikłań pogrypowych należą pierwotne i wtórne infekcje dolnych dróg oddechowych.
- Na wystąpienie powikłań szczególnie narażone są kobiety w ciąży, dzieci, seniorzy oraz osoby przewlekle chore.
- Sezonowe szczepienia znacznie zmniejszają ryzyko zachorowania oraz chronią przed wystąpieniem poważnych powikłań pochorobowych.
Powikłania po grypie – skąd się biorą?
Przez wielu pacjentów oraz lekarzy grypa traktowana jest jako łagodna choroba zakaźna. Każdego roku jednak staje się przyczyną licznych powikłań, do których może dojść w wyniku nadkażeń bakteryjnych oraz patogennego działania wirusa na tkanki narządów. Za ciężki przebieg choroby odpowiedzialne bywają także komórki odpornościowe, które niszczą tkanki objęte stanem zapalnym.
Na powikłania po grypie szczególnie narażone są kobiety w ciąży, dzieci poniżej 5. roku życia, osoby starsze oraz pacjenci cierpiący na otyłość i inne choroby przewlekłe. Warto jednak pamiętać o tym, że każdego roku powikłania pojawiają się również u zdrowych osób, które nie należą do grupy ryzyka. Jak odróżnić grypę od przeziębienia? W przypadku grypy objawy pojawiają się gwałtownie i zaostrzają się w ciągu kilku godzin. Wśród charakterystycznych symptomów można wymienić wysoką gorączkę, dreszcze oraz bóle mięśniowo-stawowe.
Po jakim czasie występują powikłania po grypie?
Kiedy pojawiają się powikłania po grypie? Po jakim czasie występują pierwsze niepokojące objawy? Czas występowania symptomów zależy przede wszystkim od ich charakteru. Powikłania po grypie neurologiczne mogą wystąpić w ciągu pierwszych 24 godzin infekcji. Należą do nich m.in. zaburzenia świadomości, drgawki oraz omdlenia. Kiedy pojawiają się inne powikłania po grypie? Zapalenie mięśni występuje najczęściej w ciągu kilku pierwszych dni choroby. Nadkażenia bakteryjne natomiast mogą rozwinąć się nawet 2 tygodnie po ustąpieniu objawów.
Najczęstsze powikłania po grypie – układ oddechowy
Ostre zapalenie oskrzeli
Powikłania po grypie dotyczą najczęściej układu oddechowego. Należy do nich m.in. ostre zapalenie oskrzeli. W czasie rozwoju grypy wirusy stopniowo atakują nie tylko górne, ale także dolne drogi oddechowe, stając się przyczyną uciążliwych objawów. Zalecane jest przyjmowanie leków na przeziębienie o właściwościach wykrztuśnych, które pomogą usunąć zalegającą wydzielinę.
Zapalenie płuc
Powikłania po grypie u dziecka i osób dorosłych mogą obejmować również ostre zapalenie płuc, do którego dochodzi w przypadku zajęcia dolnych odcinków układu oddechowego przez wirusy.
Wtórne bakteryjne zapalenie płuc
Poważnym zagrożeniem jest wtórne bakteryjne zapalenie płuc, które rozwija się najczęściej w ciągu 4-14 dni po ustąpieniu objawów infekcji wirusowej. Jak rozpoznać powikłania po grypie? Kaszel z odkrztuszaniem, duszności oraz nawrót gorączki mogą wskazywać na bakteryjne zapalenie płuc.
Zaostrzenie astmy
Grypa może być odpowiedzialna za zaostrzenie istniejących chorób układu oddechowego, w tym astmy u 14-45% chorujących dzieci oraz u 10-36% dorosłych. Infekcja może dodatkowo prowadzić do zaostrzenia przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP).
Powikłania po grypie – układ krążenia
Niewydolność krążenia
Szczególne zagrożenie stanowią również powikłania sercowe po grypie. Zakażenie wirusem zwiększa ryzyko wystąpienia niewydolności krążenia, a pogrypowe zapalenie płuc może sprzyjać zawałom mięśnia sercowego. Odpowiednio dobrane leki przeciwwirusowe zmniejszają ryzyko wystąpienia powikłań. Największą skuteczność wykazują one jednak wyłącznie w ciągu pierwszych 48h od pojawiania się symptomów.
Zapalenie mięśnia sercowego
Zapalenie mięśnia sercowego należy do rzadko występujących powikłań grypy. W razie wystąpienia niepokojących objawów, do których należą duszności, arytmia oraz ból w klatce piersiowej, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.
Zapalenie osierdzia
Co jeszcze obejmują powikłania po grypie? Serce pozostaje szczególnie narażone na toczące się procesy zapalne, które mogą powodować zapalenie osierdzia, stające się przyczyną niewydolności serca oraz uszkodzenia mięśnia sercowego.
Zapalenie mięśni obwodowych
Jakie są najczęściej występujące powikłania po grypie? Ból nóg oraz inne dolegliwości mięśniowe przeważnie ustępują samoistne. Poważnym problemem staje się jednak uszkodzenie mięśni obwodowych, które może prowadzić do rabdomiolizy z ostrą niewydolnością nerek.
Powikłania po grypie – układ nerwowy
Zapalenie opon mózgowych
Powikłania po nieleczonej grypie mogą obejmować także zapalenie opon mózgowych, które stanowi bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia. W przypadku wystąpienia niepokojących objawów konieczne będzie wezwanie pogotowia.
Zespół Guillaina–Barrégo
Co jeszcze mogą obejmować powikłania po grypie? Objawy neurologiczne, takie jak osłabienie mięśni, kłucie i pieczenie w obrębie kończyn oraz utrata zdolności chodzenia, może wskazywać na zespół Guillaina–Barrégo, który rozwija się przeważnie w ciągu 1-6 tygodni po infekcji.
Encefalopatia
Poważnym zagrożeniem jest również encefalopatia, pojawiająca się głównie u dzieci w okresie od kilku dni do kilku tygodni po wystąpieniu grypy.
Znaczenie szczepień przeciwko grypie w zapobieganiu powikłaniom
Jak zapobiec powikłaniom po grypie? Najlepszym sposobem profilaktyki są szczepienia przeciwko grypie, które znacznie zmniejszają ryzyko wystąpienia infekcji oraz chronią przed najpoważniejszymi konsekwencjami choroby.
Wiele osób bagatelizuje powikłania po grypie. Ból pleców oraz inne dolegliwości mięśniowo-stawowe stanowią powszechnie występujące zagrożenia, które przeważnie ustępują samoistnie lub po zastosowaniu odpowiednich leków na grypę. Warto pamiętać jednak o tym, jak poważne zagrożenie stanowią powikłania po grypie. Stawy oraz narządy narażone są na nieodwracalne uszkodzenia w wyniku działania patogenów.
Źródła:
- Zofia Bilińska, Zapalenie mięśnia sercowego: przyczyny, objawy i leczenie, https://www.mp.pl/pacjent/choroby-ukladu-krazenia/choroby/87627,zapalenie-miesnia-sercowego (dostęp 09.07.2024).
- Lidia B. Brydak, Grypa chorobą rodziny, Family Medicine & Primary Care Review, vol. 13, nr 2/2011.
- Lidia B. Brydak, Można i należy walczyć z grypą, Family Medicine & Primary Care Review, vol. 14, nr 2/2012.
- Piotr Brzózka, Przeziębienie a grypa - jakie są różnice? Leczenie i objawy, https://www.medme.pl/artykuly/przeziebienie-a-grypa-jakie-sa-roznice-objawy-i-leczenie,98340.html (dostęp 09.07.2024).
- Grypa (wirus grypy) - przyczyny, objawy, leczenie, powikłania, https://www.medme.pl/choroby/grypa,140.html (dostęp 09.07.2024).
- Teresa Jackowska, Edyta Zawłocka, Małgorzata Czajkowska, Czy grypa to łagodna infekcja? Opis przypadku. Profilaktyka grypy u dzieci w sezonie 2017-2018, Post N Med., vol. 30, nr 9/2017.
- Filip Mejza, Zapalenie oskrzeli: przyczyny, objawy i leczenie, https://www.mp.pl/pacjent/pulmonologia/choroby/68742,zapalenie-oskrzeli-przyczyny-objawy-i-leczenie (dostęp 09.07.2024).
- Monika Ostrowska, Ostra zapalna poliradikuloneuropatia demielinizacyjna (zespół Guillaina i Barrégo), https://www.mp.pl/pacjent/neurologia/choroby/151482,zespol-guillaina-i-barrego (dostęp 09.07.2024).
- Tadeusz Przybyłowski, Powikłania grypy, Medycyna po dyplomie, vol. 20, nr 11/2011, https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/010/836/original/Strony_od_MpD_2011_11-9.pdf?1468580432 (dostęp 09.07.2024).
Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.