Przepuklina kręgosłupa to schorzenie dotykające osoby w różnym wieku, powodujące szereg objawów, których nasilenie może być znaczne. W tym artykule wskazano najpowszechniejsze symptomy przepukliny oraz przyczyny jej występowania. Omówiono też postępowanie terapeutyczne, które może być zarówno zachowawcze, jak i inwazyjne.
Kluczowe wnioski z artykułu:
- Dyskopatia i przepuklina kręgosłupa to poważne schorzenia, które mogą prowadzić do przewlekłego bólu i ograniczenia ruchomości.
- Objawy mogą być mniej lub bardziej nasilone, w zależności od stopnia zaawansowania przepukliny.
- Leczenie przepukliny może być operacyjne, farmakologiczne, a także fizjoterapeutyczne.
- Ogromną rolę profilaktyczną odgrywają ćwiczenia fizyczne, unikanie urazów i troska o prawidłową wagę.
Zachęcamy również do zapoznania się z artykułem „Przepuklina pępkowa u dorosłych i dzieci: przyczyny, objawy i leczenie”
Czym jest dyskopatia i jak dochodzi do przepukliny kręgosłupa?
Dyskopatia to degeneracyjne zmiany w krążkach międzykręgowych, które prowadzą do ich osłabienia oraz uszkodzenia. Przepuklina kręgosłupa pojawia się wtedy, gdy osłabiony krążek międzykręgowy pęka, natomiast jego jądro miażdżyste przemieszcza się na zewnątrz, uciskając na nerwy rdzeniowe. Proces ten może mieć wiele różnych przyczyn. Mówi się również o pewnych czynnikach predysponujących do jego wystąpienia. Dyskopatia to dosyć powszechne schorzenie, występujące zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn w różnym wieku. Z tego właśnie względu tak wiele osób poszukuje odpowiedzi na pytanie o to, jak żyć z przepukliną kręgosłupa.
Przepuklina kręgosłupa – przyczyny i charakterystyka
Przepuklina odcinka lędźwiowego kręgosłupa często prowadzi do ucisku na korzenie nerwowe, co może powodować ból promieniujący do nóg, znany jako rwa kulszowa. Objawy mogą obejmować ostry ból, drętwienie, mrowienie oraz osłabienie mięśni w kończynach dolnych. W skrajnych przypadkach dochodzi do zaburzeń funkcji pęcherza i jelit; wówczas pojawić się może na przykład nietrzymanie moczu. Nagły atak rwy kulszowej nierzadko doprowadza też do tego, że osoba na niego cierpiąca nie jest w stanie przemieszczać się bez dolegliwości bólowych. Przyczyny mogą obejmować urazy, przeciążenia czy niehigieniczny tryb życia.
Przepuklina odcinka lędźwiowego – korzonki, rwa kulszowa
Przepuklina odcinka lędźwiowego kręgosłupa jest częstą przyczyną rwy kulszowej bądź bólu korzonków. Drugie z wymienionych określeń bywa często używane przez osoby starsze. I chociaż w przebiegu przepukliny odcinka lędźwiowego mogą występować zarówno okresy zaostrzeń, jak i ustępowania objawów, w żadnym razie nie należy swojego stanu bagatelizować, zwłaszcza jeśli ma tendencję do nawrotów. Im później wdroży się odpowiednie postępowanie terapeutyczne, tym dłużej może trwać proces leczniczy.
Dyskopatia piersiowa, czyli przepuklina kręgosłupa piersiowego
Dyskopatia piersiowa, czyli przepuklina kręgosłupa piersiowego, jest mniej powszechna niż przepuklina dysku lędźwiowego bądź przepuklina na szyi, ale może powodować ból w klatce piersiowej i plecach oraz uczucie sztywności. Jej objawy bywają mylone z problemami sercowymi lub płucnymi, dlatego niezwykle ważna jest dokładna diagnoza. Przepuklina piersiowa może również prowadzić do problemów z oddychaniem oraz do ograniczenia ruchomości. W wielu przypadkach konieczna okazuje się zatem nie tylko konsultacja ortopedyczna, ale i kardiologiczna. Jest to o tyle kluczowe, że niektóre stany chorobowe mogą z przepukliną współwystępować.
Przepuklina kręgosłupa szyjnego – przyczyny i objawy
Przepuklina krążka międzykręgowego w odcinku szyjnym ulega uszkodzeniu i przemieszcza się, uciskając na nerwy. To właśnie z tego względu wywoływane przez przepuklinę kręgosłupa objawy są tak uciążliwe i trudne do zniesienia. Mogą obejmować one ból promieniujący do ramion i rąk, osłabienie mięśni, drętwienie kończyn oraz zawroty głowy. W przeciwieństwie do przepukliny pachwinowej, przepuklina kręgosłupa nie prowadzi bezpośrednio do ograniczenia sprawności seksualnej, chyba że dolegliwości bólowe są na tyle silne, by osłabić libido.
Warto zaznaczyć, że pierwsze objawy przepukliny kręgosłupa mogą nie być aż tak wyraźne, a przez to początkowo łatwo je przeoczyć. Ważna jest więc samoobserwacja organizmu. Jeśli dyskretne mrowienie czy łagodny ból pojawiają się coraz częściej i ulegają nasileniu, nie pozostaje nic innego, jak udać się do lekarza, gdzie przeprowadzona zostanie diagnostyka przepukliny kręgosłupa.
Jeżeli chodzi zaś o przyczyny, zarówno przepuklina kręgosłupa 10mm, jak i inne jej rodzaje, mogą powstawać na skutek przebytych urazów czy przeciążeń. Jakby tego było mało, przepuklina na plecach może być efektem naturalnych procesów degeneracyjnych, które zachodzą z wiekiem w organizmie każdego człowieka i nie oszczędzają także układu ruchu. Trzeba zatem dążyć do minimalizowania ryzyka urazów i upadków, ale jednocześnie zdawać sobie sprawę z faktu, że na niektóre przyczyny przepukliny nie ma się większego wpływu.
Przepuklina kręgosłupa lędźwiowego – objawy i profilaktyka
Objawy przepukliny kręgosłupa lędźwiowego mogą obejmować ból w dolnej części pleców, promieniujący do nóg, osłabienie mięśni, drętwienie oraz zaburzenia czucia. Profilaktyka obejmuje regularne ćwiczenia wzmacniające mięśnie pleców i brzucha, unikanie długotrwałego siedzenia oraz dbanie o prawidłową postawę.
Profilaktyka przepukliny kręgosłupa lędźwiowego powinna obejmować:
- Regularne ćwiczenia wzmacniające mięśnie pleców i brzucha.
- Unikanie długotrwałego siedzenia i dbanie o prawidłową postawę.
- Stosowanie technik podnoszenia ciężarów, które minimalizują obciążenie kręgosłupa.
- Utrzymanie zdrowej wagi, aby zmniejszyć nacisk na kręgosłup.
- Regularne przerwy i rozciąganie podczas długotrwałego siedzenia.
Nieleczona przepuklina kręgosłupa lędźwiowego. Czy z przepukliną kręgosłupa można pracować?
Nieleczona przepuklina kręgosłupa lędźwiowego może prowadzić do przewlekłego bólu kręgosłupa, osłabienia mięśni, a nawet trwałego uszkodzenia nerwów. Dlatego też w przypadku osób, których dotyka przepuklina kręgosłupa lędźwiowego bądź też przepuklina kręgosłupa szyjnego C5-C6, leczenie powinno zostać wdrożone jak najszybciej. W przeciwnym razie należy liczyć się z konsekwencjami w postaci mniej bądź bardziej uciążliwych powikłań. U pacjentów, którzy leczą przepuklinę kręgosłupa, objawy mogą stać się mniej dokuczliwe, a nawet całkowicie ustąpić.
Jeżeli chodzi o pracę zawodową, wiele zależy od stopnia zaawansowania schorzenia. Generalnie praca z przepukliną kręgosłupa może być trudna, zwłaszcza jeśli wymaga długotrwałego siedzenia, podnoszenia ciężarów lub wiąże się z innymi obciążeniami kręgosłupa. W takich przypadkach konieczna może być zmiana charakteru pracy lub dostosowanie jej warunków do możliwości pacjenta, którego problemem jest właśnie przepuklina pleców.
Metody leczenia dyskopatii – czy można wyleczyć przepuklinę kręgosłupa bez operacji?
Leczenie dyskopatii i przepukliny kręgosłupa może obejmować zarówno metody nieinwazyjne, jak i operacyjne. Jeśli zatem występuje przepuklina kręgosłupa, jak wygląda konkretne postępowanie? Otóż wiele przypadków można skutecznie leczyć bez operacji, stosując ćwiczenia na przepuklinę kręgosłupa, a więc fizjoterapię i rehabilitację. Pomocne mogą okazać się również leki przeciwbólowe oraz techniki manualne.
Jeżeli występuje przepuklina na kręgosłupie, jak leczyć, jeśli metody nieinwazyjne nie pomagają? Otóż w niektórych przypadkach konieczna może być operacja, zwłaszcza jeśli objawy są nasilone i nie reagują na leczenie zachowawcze, nawet po jego uprzednich modyfikacjach. Decyzja o operacji zawsze musi być jednak poprzedzona rzetelnym procesem diagnostycznym, który powinien obejmować zarówno wykonanie badań obrazowych, jak i zebranie wywiadu. Jeśli podjęta zostanie decyzja, że przepuklina dyskowa ma być leczona operacyjnie, nadal przydatne mogą okazać się inne metody, które ułatwią rekonwalescencję po zabiegu.
Przepuklina kręgosłupa – rola ćwiczeń, rehabilitacji i fizykoterapii
Ćwiczenia, rehabilitacja i fizykoterapia odgrywają kluczową rolę w leczeniu przepukliny kręgosłupa. Niezwykle istotna jest też rehabilitacja po przepuklinie kręgosłupa. Ważna jest systematyczność, ponieważ tylko regularne ćwiczenia wzmacniające mięśnie pleców i brzucha mogą pomóc w stabilizacji kręgosłupa i zmniejszeniu bólu. Rehabilitacja i fizykoterapia mogą również przyczynić się do poprawy ruchomości, zmniejszenia stanu zapalnego oraz przywrócenia tych funkcji kręgosłupa, które przepuklina jądra miażdżystego zaburza. To zatem bardzo skuteczne metody pozwalające na bezoperacyjne leczenie przepukliny, ale wymagające od pacjenta wytrwałości i samozaparcia. Pierwsze efekty mogą pojawić się już po dwóch, trzech sesjach fizykoterapii, ale na te optymalne trzeba będzie prawdopodobnie poczekać zdecydowanie dłużej. Aby proces terapeutyczny mógł przebiegać bez zakłóceń, wskazana jest więc cierpliwość oraz zaufanie do swojego fizjoterapeuty.
Źródła:
- M. Bednarek, L. Bolt, Przepuklina lędźwiowa, „Przegląd Lekarski” 2012.
- W. Kułak, B. Okurowska–Zawada, Etapy współpracy lekarza rehabilitacji i neurologa w terapii pacjentów z przepukliną, „Neurologia Dziecięca” 2011.
- E. Czaja, M. Kózka, A. Burda, Jakość życia pacjentów z dyskopatią odcinka lędźwiowo–krzyżowego kręgosłupa, „Pielęgniarstwo Neurologiczne i Neurochirurgiczne” 2012.
- J. Rosińczuk, K. Owsikowska, A. Kołtuniuk, Analiza przyczyn dyskopatii lędźwiowej w grupie osób leczonych neurochirurgicznie z jej powodu, „Pielęgniarstwo Neurochirurgiczne” 2015.
Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.
