Kluczowe wnioski z artykułu:
- Różeniec górski wykazuje wszechstronne działanie na organizm. Oddziałuje zarówno na ciało, jak i umysł. Skutecznie łagodzi napięcia i stany lękowe, a także pomaga w walce z bezsennością i nadwagą.
- Pierwsze efekty ze stosowania różeńca można dostrzec nawet po 30 minutach, jednak regularna suplementacja pozwala na zauważenie znaczących zmian po upływie 4 tygodni.
- Kuracja z wykorzystaniem różeńca nie powinna przekraczać 8 tygodni. Po tym czasie zalecana jest przerwa od przyjmowania preparatów z różeńcem.
Różeniec górski (Rhodiola rosea) – występowanie i historia zastosowań w medycynie
Różeniec górski (łac. Rhodiola rosea) jest niezwykle rzadko spotykaną rośliną o bardzo unikalnych i cennych właściwościach, dlatego bywa określany także jako złoty korzeń. Jego mała dostępność spowodowana jest przez preferencję do wzrostu na wyłącznie dużych wysokościach. Różeniec rośnie na górzystych i arktycznych terenach Ameryki Północnej, Azji oraz Europy (głównie Europa Zachodnia, Skandynawii, Wyspy Brytyjskie, Alpy). Występuje również w Polsce, jednak jest tylko spotykany na terenie parków narodowych w Tatrach, Sudetach i Karpatach.
Wzrost popularności różeńca wynika bezpośrednio z rozpowszechnienia informacji o jego działaniu, jednak ludzkość znała jego działanie już w dalekiej przeszłości. Zgodnie z wiedzą tradycyjnego ziołolecznictwa, rekomendowane było spożywanie rośliny na surowo. Górski korzeń był żuty przez Lapończyków, aby odzyskali swój wigor i siłę na kontynuowanie dalszych podróży. Różeńcowi było przypisywane działanie umożliwiające zachowanie sprawności i wydolności organizmu, nawet podczas niesprzyjających warunków pogodowych. Dodatkowo zalecano spożywanie korzenia rośliny, aby pokonać ból głowy, ukoić zszargane nerwy. Rhodiola na koncentrację to także świetne rozwiązanie, które było już wówczas praktykowane.
Rozwój nauki docenił działanie różeńca, dlatego nadal znajduje zastosowanie we współczesnej medycynie. Ponadto nieustannie jest przedmiotem badań naukowców, co z pewnością pozwoli odkryć kolejne właściwości rośliny.
Składniki bioaktywne różeńca górskiego
Właściwości różeńca górskiego wynikają bezpośrednio z jego składników aktywnych biologicznie. Doskonale wpływają na pracę całego organizmu ludzkiego. Jest on potrzebny tak jak witaminy i minerały. W składzie różeńca wyróżnione zostały stosunkowe spore ilości składników aktywnych. Najwięcej korzyści wynika z obecności związków polifenolowych, m.in. fenylopropanoidy, flawonoidy, proantocyjanidyny i taniny. Różeniec górski – ekstrakt pozwala na dostarczenie do organizmu związków wykazujących działanie wspomagające i wzmacniające organizm.
Polifenole, fitosterole, flawonoidy, fenylopropanoidy – co czyni go wyjątkowym?
Czynne związki polifenolowe, tzw. polifenole, mają udowodnione działanie przeciwstresowe i przeciwdepresyjne, dlatego preparaty na depresję lub preparaty na stres często mają ten składnik. Jednocześnie polifenole pozytywnie oddziałują na serce. Wykazują właściwości przeciwnowotworowe, immunostymulujące, przeciwutleniające. Ponadto pozwalają na zwiększenie zdolności intelektualnych i podwyższają wydolność organizmu. Związki czynne zawarte w różeńcu są doskonałą profilaktyką dla chorób o podłożu stresogennym.
Adaptogeny – jak różeniec górski pomaga w walce ze stresem?
Naturalne metody walki ze stresem wskazują przyjmowanie preparatów ziołowych. Analizując działanie różeńca w kontekście stresu i adaptogenów, należy nadmienić o grupie, do której zaliczana jest ta roślina. Różeniec górski działa doskonale na obniżenie poziomu odczuwalnych stresów, ponieważ ma substancje zaliczające się do adaptogenów. Umożliwia to obecny salidrozyd w składzie różeńca. Czym są adaptogeny? Roślina jest adaptogenem, jeżeli pozwala na:
- podniesienie odporności organizmu na czynniki stresogenne,
- ustabilizowanie parametrów życiowych podczas sytuacji stresowych.
Adaptogeny i ich wpływ na zdrowie i funkcjonowanie człowieka jest ogromny. Jednocześnie należy nadmienić, że adaptogeny nie wywołują w organizmie nadmiernych i obciążających reakcji. Kontakt z tą substancją nie powoduje nadmiernego zużycia energii. Przyjmowanie preparatów z różeńcem jest zatem bezpieczne. Adaptogeny na stres są naturalnym wsparciem dla zdrowia psychicznego człowieka.
Różeniec górski na poprawę nastroju i koncentracji
Zawarte w różeńcu rozawiny i salidrozyd pozwalają na spowolnienie aktywności enzymu odpowiedzialnego za rozkład neuroprzekaźników monoaminowych, czyli serotoniny, dopaminy, histaminy, epinefryny i norepinefryny. W rezultacie możliwy jest wzrost ich stężenia w mózgu, co pozwala na poprawę samopoczucia i koncentracji. Równolegle działanie różeńca umożliwia zwiększenie przenikalności neurotransmiterów z krwi do mózgu. Dzięki temu możliwe jest usprawnienie planowania, analizowania, kalkulowania i uczenia się.
Zwiększenie serotoniny, wpływ na nastrój i zdolności poznawcze
Rhodiola rosea umożliwia wzrost serotoniny, co przekłada się na ulepszenie rytmu okołodobowego. W pierwszej kolejności pozwala to na podwyższenie jakości snu, co przynosi odczuwalne rezultaty już następnego dnia. Wzrost serotoniny oddziałuje również na lepszą odporność organizmu na czynniki i bodźce zewnętrze. Ograniczenie dopływu tych czynników jest kluczowe w kontekście koncentracji i lepszego nastroju.
Korzyści zdrowotne różeńca górskiego
Różeniec górski zioła wykazują działanie wielotorowe na zdrowie człowieka. Przede wszystkim odpowiada za stymulowanie układu odpornościowego, co pozwala na zapewnienie większej ochrony dla organizmu. Różeniec górski nierzadko współtworzy najlepsze suplementy na stres ze względu na jego działanie poprawiające nastrój i samopoczucie. Regularne przyjmowanie preparatów umożliwia obniżenie poziomu cukru we krwi, ale także wyciszyć uczucie niepokoju i nerwowość. Dodatkowo różeniec pozytywnie wpływa na procesy myślowe i jakość snu. W kontekście długofalowego zdrowia różeniec pozwala na zapewnienie organizmowi właściwości antyoksydacyjnej o porównywalnej wartości do spiruliny i wierzbownicy drobnokwiatowej. U różeńca została także dostrzeżona aktywność anaboliczna. Zatem różeniec górski – po jakim czasie działa? Pierwsze dostrzegalne oznaki jego działania następują już po 30 minutach po spożyciu, a działanie rośliny utrzymuje się przez 4-6h po spożyciu.
Odporność, regeneracja, poprawa wydolności fizycznej i mentalnej
Przyjmowanie ekstraktu z tej rośliny jest także istotne w walce z nadwagą, otyłością. Różeniec górski odchudzanie znacząco przyśpiesza i wspomaga. Szczególnie w połączeniu z aktywnością fizyczną. Pozwala na zwiększenie wydolności fizycznej organizmu, dlatego możliwe jest wykonywanie intensywniejszych i dłuższych treningów, tym samym zwiększając ilość spalonych kalorii. Jednocześnie wpływa na poprawę samopoczucia, dlatego łatwiej jest znaleźć chęć i motywację do pilnowania regularności w aktywności fizycznej oraz ułatwia utrzymanie zdrowej diety ze względu na ustabilizowany poziom kortyzolu. Należy wspomnieć również, że regeneracja po treningu przebiega szybciej u osób przyjmujących preparaty z różeńcem.
Różeniec górski a stres oksydacyjny i stany zapalne
W składzie różeńca górskiego znajdują się antyoksydanty, które zabezpieczają organizm przed niszczącym działaniem wolnych rodników. Równolegle to sposób na skuteczne spowolnienie starzenia komórek i zapobieganie chorobom neurodegeneracyjnym. Pozwalają na zwiększenie odporności organizmu, co chroni przed zachorowaniem na choroby sezonowe. Utrzymujący się stres oksydacyjny może doprowadzać do rozwoju wielu chorób, ze względu na stopniowe osłabianie organizmu. U takich osób dostrzega się zwiększoną podatność na choroby serca, cukrzycę i choroby nowotworowe, które rozwijają się z nieleczonych stanów zapalnych.
Aktywność antyoksydacyjna i przeciwwirusowa. Zmniejszanie stanów zapalnych
W temacie antyoksydantów i stresu oksydacyjnego należy podkreślić, że różeniec górski jest doskonałym środkiem na stany zapalne w organizmie. Odbywa się to ze względu na właściwości przeciwzapalne rośliny. Regularne stosowany ekstrakt z różańca umożliwia obniżenie stężenia związków odpowiedzialnych za rozwój stanów prozapalnych. Jest to forma naturalnego wsparcia, która pozwala zapobiec rozwojowi chorób uznawanych za cywilizacyjne.
Dla kogo polecany jest różeniec górski?
Przyjmowanie lub picie preparatów zawierających wyciąg z różeńca górskiego jest polecane jako jedna z form dbania o swoje zdrowie psychiczne i fizyczne. Są to rekomendowane zioła na poprawę wydolności całego organizmu. Cały szereg różnorodnych korzyści zachęca do przetestowania jego możliwości. W szczególności powinny to rozważyć osoby, które są narażone na działanie czynników stresujących na co dzień. Równolegle różeniec pozwala usprawnić funkcje poznawcze i koncentrację, dlatego doskonale sprawdza się przy wysiłku umysłowym. Różeniec górski to doskonały sposób na wzmocnienie układu sercowo-naczyniowego. Polecany jest również dla osób zmagających się z depresją, dlatego suplementy poprawiające nastrój bardzo często zawierają wyciąg z tej rośliny. To także doskonały sposób na zwiększenie odporności w okresie nasilonych infekcji sezonowych.
Formy preparatów z różeńca górskiego
Kłącze różeńca górskiego dostępne jest w różnych formach. Począwszy od tabletek zawierających sproszkowaną formę kłącza, przez herbaty aż po krople i nalewki. Wzrost popularności tej rośliny w połączeniu ze zwiększoną ilością badań nad jej działaniem sprawiają, że jest on coraz bardziej dostępny. Preparaty można znaleźć zarówno w aptekach, jak i sklepach z ziołami.
Tabletki, nalewki, herbaty – którą formę wybrać?
Stojąc przed wyborem odpowiedniej formy różeńca do spożywania, warto sugerować się potrzebami organizmu. Najczęściej rekomendowane są tabletki lub różeniec górski krople, które mają określoną ilość substancji czynnych, a zatem łatwiej jest przestrzegać zalecanej dziennej dawki do spożywania. Często polecane są różeniec górski od Solgar i Olim różeniec górski premium. Z kolei inne formy preparatów z różeńca doskonale sprawdzają się w ramach profilaktycznego stosowania, kiedy nie są odczuwane żadne, niepokojące objawy ze strony organizmu. Istotne jest, aby przestrzegać dziennych, dopuszczalnych dawek przedstawionych przez producenta. Herbata z różeńca górskigo to doskonały sposób na rozpoczęcie dnia, w którym mają miejsce ważne i stresujące wydarzenia, np. rozmowy kwalifikacyjne czy egzaminy.
Przeciwwskazania i możliwe skutki uboczne stosowania różeńca górskiego
Adaptogeny posiadają nieocenione działanie, jednak w niektórych przypadkach występują przeciwwskazania do ich stosowania. Odnosi się to również do różeńca górskiego, który nie powinien być przyjmowany w godzinach wieczornych, ponieważ pobudza organizm i utrudnia zasypianie, tym samym obniżając jakość snu.
Kurację z różeńcem górskim należy przerwać, jeżeli wystąpią skutki uboczne po jego spożyciu. Są to stosunkowo rzadkie sytuacje. Sygnały o nietolerancji organizmu objawiają się poprzez:
- bóle głowy połączone z zawrotami,
- nadprodukcja śliny lub jej znaczące ograniczenie,
- kłopoty z zasypianiem,
- nadmierne pobudzenie,
- dolegliwości jelitowo-żołądkowe.
Analizując przeciwwskazania, warto także poruszyć kwestię, jak długo stosować różeniec górski?. Otóż najlepsze rezultaty przynosi kuracja krótkotrwała, której długość oscyluje pomiędzy 2 a 6 tygodniami. W uzasadnionych przypadkach możliwe jest wydłużenie do 8 tygodni. Po tym okresie rekomendowana jest przerwa w przyjmowaniu preparatu
Kto powinien unikać tego adaptogenu?
Różeniec górski przeciwwskazania ma następujące:
- kobiety w ciąży i karmiące piersią,
- przyjmowanie innych środków oddziałujących na ośrodkowy układ nerwowy,
- przyjmowanie leków przeciwdepresyjnych,
- terapia w leczeniu cukrzycy lub nadciśnienia tętniczego,
- stosowanie farmaceutyków przeciwdrgawkowych.
Ponadto stosowanie preparatów zawierających wyciąg z różeńca górskiego powinno być omówione ze specjalistą, jeżeli są przyjmowane jakiekolwiek leki na stałe.
Różeniec górski w badaniach naukowych
Uzasadnienie stosowania różeńca górskiego w medycynie tradycyjnej znajduje swoje potwierdzenie w badaniach naukowych. Wyciąg z różeńca górskiego ma aktywne substancje, które wykazują przeciwzapalne działanie. W rezultacie pozwala on na obniżenie poziom związków pozapalnych, m.in.: interleukiny 6, czynnika martwicy nowotworów alfa, białka C-reaktywnego, czynnika transkrypcyjnego NF-kappaB. Ponadto naukowcy zajmują się wpływem różeńca na obniżanie aktywności enzymów odpowiedzialnych za rozwój stanów zapalnych, tj. cyklooksygenaza-1, fosfolipaza A2.
Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.