Kluczowe wnioski z artykułu:
- Rumień guzowaty to zaburzenie dermatologiczne, które najczęściej pojawia się w wyniku występowania innych chorób o podłożu infekcyjnym lub autoimmunologicznym.
- Może towarzyszyć infekcjom bakteryjnym, wirusowym, pasożytniczym oraz grzybiczym.
- Mimo że objawy pojawiają się najczęściej na przedniej stronie podudzi, pojedyncze zmiany mogą występować także na ramionach, szyi, twarzy, udach oraz pośladkach.
- Leczenie rumienia guzowatego uzależnione jest od etiologii choroby.
Co to jest rumień guzowaty? Jakie są jego przyczyny?
Rumieniem guzowatym nazywamy zmiany zapalne występujące w tkance podskórnej, które mają postać małych guzków. Najczęściej charakterystyczna wysypka skórna występuje w okolicach przedniej części goleni. Skąd bierze się rumień guzowaty? Przyczyny dolegliwości nie są do końca rozpoznane. Przeważnie objawy towarzyszą innym chorobom infekcyjnym oraz autoimmunologicznym. Niekiedy symptomy pojawiają się również w wyniku przyjmowania leków. W codziennej praktyce lekarskiej nie brakuje jednak przypadków o nieznanej etiologii.
Wśród częstych przyczyn występowania rumienia wymienia się m.in.:
- zakażenia bakteryjne,
- zakażenie paciorkowcem typu A,
- infekcje wirusowe (zarażenie cytomegalowirusem lub wirusem Epsteina-Barra),
- infekcje grzybicze i pasożytnicze,
- sarkoidozę,
- choroby tkanki łącznej (np. toczeń rumieniowaty oraz zapalenie wielomięśniowe),
- stosowanie leków, szczególnie przyjmowanie antybiotyków oraz doustnych leków hormonalnych.
Objawy mogą pojawić się także w przypadku stanów zapalnych jelit, w tym w przebiegu wrzodziejącego zapalenia jelita grubego. Często towarzyszom przy tym chorobie Leśniowskiego-Crohna. Jaki związek ma rumień guzowaty a nowotwór? Problemy dermatologiczne mogą występować w przypadku nowotworów złośliwych. W przeszłości występowanie rumienia guzowatego było łączone z gruźlicą. Zmiany najczęściej pojawiają się u kobiet. Bywają diagnozowane u dzieci, jednak znacznie rzadziej niż u osób dorosłych.
Objawy rumienia guzowatego – jak rozpoznać tę chorobę skóry?
Jak rozpoznać rumień guzowaty? Objawy obejmują głównie zmiany skórne, mające postać słabo odgraniczonych, czerwonych, ucieplonych guzów w tkance podskórnej, których rozmiary wynoszą od 1 do 10 cm (przeważnie ok. 5 cm). Wielu pacjentów zastanawia się, czy rumień guzowaty swędzi. Grudki bardzo często stają się przyczyną świądu, dodatkowo mogą być bolesne w czasie dotykania. Rumień pojawia się przeważnie na podudziach. Pojedyncze guzy mogą występować jednak także na ramionach, udach, kolanach, pośladkach, szyi oraz twarzy. Rzadziej obserwowane są w okolicy bioder. Przebieg choroby ma charakter gwałtowny.
Objawom skórnym mogą towarzyszyć również symptomy uogólnione, które najczęściej powiązane są z jednostką chorobową, stanowiącą przyczynę wystąpienia rumienia. Pacjenci mogą skarżyć się na występowanie gorączki, obniżenie samopoczucia, bóle głowy, wymioty oraz biegunki. Wśród symptomów można wspomnieć przy tym kaszel oraz bóle stawów.
Jak przebiega leczenie rumienia guzowatego?
Odpowiedzmy teraz na pytanie, czy rumień guzowaty jest uleczalny. Jak pozbyć się rumienia guzowatego? Leczenie zależeć będzie przede wszystkim od choroby podstawowej. W pierwszej kolejności lekarz zajmie się diagnostyką zmian skórnych. Terapia będzie obejmować jednocześnie łagodzenie symptomów dermatologicznych. Jak zmniejszyć widoczność rumienia guzowatego? Co stosować, aby uniknąć dalszych powikłań? Lekarze zalecają przeważnie przyjmowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych oraz glikokortykosteroidów.
Nie jesteś pewien, jaka jest przyczyna Twoich dolegliwości? Już dziś dowiedz się, czym jest rumień alergiczny i jak go rozpoznać!
Związek między rumieniem guzowatym a sarkoidozą
Na co jeszcze może wskazywać rumień guzowaty? Sarkoidoza jest jedną z wielonarządowych chorób ogólnoustrojowych, które mogą prowadzić do wystąpienia objawów skórnych. Bardzo często rumień staje się jednym ze zwiastunów nadchodzącej choroby. Szacuje się, że guzy mogą pojawiać się nawet u 25% pacjentów. Sarkoidoza rozwija się m.in. w płucach, węzłach chłonnych oraz w gałkach ocznych. Rumień guzkowaty stanowi natomiast typowy obraz sarkoidozy skórnej u populacji europejskiej.
Czy możliwe jest całkowite wyleczenie rumienia guzowatego?
Czy rumień guzowaty jest niebezpieczny? Same dolegliwości dermatologiczne nie stanowią bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia i życia pacjenta. Warto pamiętać jednak o tym, że wysypka pojawia się najczęściej jako objaw poważniejszych chorób ogólnoustrojowych. Dlatego tak ważna staje się odpowiednia diagnostyka, która pozwoli na trwałe wyleczenie. Rumień guzkowaty ma przy tym charakter samoograniczający się i najczęściej wymaga leczenia miejscowego. Lekarze zalecają przeważnie stosowanie maści z glikokortykosteroidami oraz środki zawierające heparynoidy. Ulgę mogą przynieść także zimne, wilgotne okłady stosowane na skórę. Preparaty nie wyeliminują jednak przyczyny dolegliwości. Mogą jedynie zmniejszyć ilość i wielkość guzków oraz ograniczyć stany zapalne.
Podstawę terapii będzie stanowić leczenie choroby podstawowej.
Całkowite wyleczenie zależeć będzie tym samym od rodzaju choroby wywołującej zmiany skórne. Jeśli etiologia rumienia nie jest rozpoznana, konieczne będzie stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych oraz doustnych glikokortykosteroidów.
Czy rumień guzowaty jest groźny dla zdrowia? Ocena ryzyka i możliwe powikłania
Warto pamiętać o tym, że rumień sam w sobie nie wiąże się z zagrożeniem zdrowia i życia. Do czego może prowadzić nieleczony rumień guzowaty? Powikłania uzależnione są od etiologii choroby. Same guzki znikają stopniowo w ciągu 2-6 tygodni. Nie pozostawiają blizn, martwicy oraz nie ulegają rozmiękczeniu. W przypadku wystąpienia objawów należy niezwłocznie rozpocząć diagnostykę u lekarza. Nieleczone schorzenia mogą prowadzić bowiem do wielu komplikacji oraz dalszego pogarszania się stanu zdrowia.
Źródła:
- Anna Dubaniewicz, Sarkoidoza – choroba o wielu twarzach, Forum Medycyny Rodzinnej, tom 3, nr 1/200.
- Bogna Grygiel-Górniak, Mariusz Puszczewicz, Diagnostyka różnicowa rumienia guzowatego, https://podyplomie.pl/medycyna/21927,diagnostyka-roznicowa-rumienia-guzowatego (dostęp 08.08.2024).
- Magdalena Potempa-Jeziorowska, Katarzyna Sedlaczek, Paweł Jonczyk, Marek Kucharzewski, Rumień guzowaty – jeden objaw, wiele przyczyn?, Pediatr Med Rodz, vol. 14, nr 4/2018.
- Rumień guzowaty - objawy, powikłania, leczenie, https://www.medme.pl/choroby/rumien-guzowaty,382.html (dostęp 08.08.2024).
- Magdalena Wiercińska, Rumień guzowaty, https://www.mp.pl/pacjent/reumatologia/choroby/140715,rumien-guzowaty (dostęp 08.08.2024).
Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.