Choroby wieku dziecięcego

Jesteś rodzicem niemowlaka? A może Twoje dziecko uczęszcza już do przedszkola albo szkoły? Poznaj częste choroby dziecięce, objawy, które powinny skłonić Cię do umówienia wizyty lekarskiej, a także profilaktykę dla uniknięcia infekcji. Szybka diagnoza to szybko zastosowane, skuteczne leczenie chorób dziecięcych chroniące przed powikłaniami.

Choroby wieku dziecięcego i badania – poradnik

Wiedza na temat chorób wieku dziecięcego oraz koniecznych do wykonywania regularnie badań jest kluczowa dla każdego młodego rodzica. Niestety, nie istnieją sposoby całkowitego wyeliminowania chorób z życia dziecka, ale z pewnością jesteśmy w stanie wiele zrobić, aby złagodzić ich przebieg. W niektórych przypadkach, jak ma to miejsce z chorobami zakaźnymi takimi jak polio czy krztusiec, szczepienia profilaktyczne skutecznie chronią przed zachorowaniem i dlatego przestrzeganie kalendarza szczepień jest tak istotne.

Układ odpornościowy dziecka nie funkcjonuje tak, jak u osoby dorosłej. Proces kształtowania się dziecięcej odporności trwa przez wiele lat, zwykle aż do około 12. roku życia, choć badania pokazują, że pełną dojrzałość osiąga ona nawet jeszcze później. Jako rodzic musisz wiedzieć, że choroby wieku dziecięcego są nieuniknionym elementem rozwoju, a stała kontrola zdrowia dziecka pozwoli przejść przez nie bez powikłań.

Pamiętaj, że nawet niewielka gorączka i przeziębienie mogą znacząco osłabić samopoczucie dziecka. Im jest ono młodsze, tym bardziej bezradne w obliczu choroby czy zdezorientowane jej objawami. Nawet wtedy, gdy konsultacja z lekarzem nie jest konieczna, z pewnością niezbędne okaże się zrozumienie, wsparcie i cierpliwość okazywane dziecku.

Na Wapteka.pl znajdziesz wszystkie niezbędne informacje, które pomogą Ci zadbać o zdrowie Twojego dziecka.

Badania i bilanse dziecka – badania profilaktyczne dzieci

Monitorowanie zdrowia dziecka od pierwszych chwil po narodzinach to bardzo istotny element inwestowania w jego przyszłe dobre samopoczucie. Szybkie wykrycie wszelkich nieprawidłowości jak najszybciej zwiększa szanse na ich całkowite wyeliminowanie. Najbardziej intensywnym okresem pod względem badań profilaktycznych jest pierwszy rok życia dziecka. W tym czasie regularnie dokonywany jest bilans zdrowia malucha. Jeśli to konieczne, pediatra nakazuje suplementację witaminami i minerałami. Zazwyczaj jest to witamina D i kwasy DHA, których w naszej szerokości geograficznej i diecie szczególnie brakuje.

Badania profilaktyczne są bezinwazyjne, zalicza się do nich USG bioderek, badanie słuchu, badania osłuchowe klatki piersiowej, ogólne badania motoryki małej i dużej, badanie ciemiączka i stopień jego zarośnięcia. W późniejszych latach raz do roku lekarz prowadzący dziecko dokonuje całościowej oceny jego zdrowia, w tym fizycznych i psychicznych umiejętności.

Przed każdym szczepieniem dziecko również powinno być poddane rutynowym badaniom wykluczającym infekcję, wykluczającą podanie szczepionki.

Szczepienia dzieci – kalendarz szczepień obowiązkowych dla dzieci

Kalendarz szczepień opisuje szczepienia obowiązkowe i nieobowiązkowe, dzięki którym eliminowane są choroby zakaźne prowadzące do ciężkich powikłań, a niekiedy nawet zgonu.

Szczepienia obowiązkowe obejmują WZB B, gruźlicę, rotawirusy, pneumokoki, świnkę, różyczkę, krztusiec, bakterie powodujące m.in. zapalenie opon mózgowych i polio. Oprócz tego wskazane jest także szczepić dziecko przeciwko WZW A, meningokokom, ospie wietrznej.

Szczepienia obowiązkowe są realizowane bezpłatnie w ramach NFZ, natomiast za szczepienia zalecane konieczne jest zapłacenie z własnych funduszy.

Choroby zakaźne wieku dziecięcego – rodzaje, objawy, leczenie

Do najczęściej występujących chorób zakaźnych wieku dziecięcego zalicza się anginę, infekcje wywołane pneumokokami, ospę wietrzną, odrę, różyczkę, mononukleozę oraz zakażenia rotawirusami. Jeśli dziecko było szczepione przeciwko wirusom powodującym wspomniane choroby, przejdzie je stosunkowo łagodnie, bez komplikacji zagrażających jego zdrowiu w przyszłości.

Największy okres nasilenia występowania chorób to czas wejścia do grupy rówieśniczej, czyli przedszkole i szkoła podstawowa. W tym czasie dziecko buduje swoją odporność również między innymi przez kontakt z bakteriami i wirusami, przeciwko którym wykształca przeciwciała.

W zależności od choroby, leczenie będzie obejmowało podawanie odpowiednich leków lub po prostu wypoczynek. Za każdym jednak razem konieczne jest konsultowanie się z lekarzem pediatrą celem postawienia odpowiedniej diagnozy i sprawdzenia, czy pozornie niewinne przeziębienie nie jest czymś poważniejszym. Wiele z chorób wieku dziecięcego stanowi również zagrożenie dla dorosłych, których układ odpornościowy już nie działa tak sprawnie w przypadku tych konkretnych patogenów. Stąd choroba przyniesiona przez dziecko z przedszkola czy szkoły nierzadko przenoszona jest również na pozostałych członków rodziny.

Najczęściej występujące choroby zakaźne w wieku dziecięcym

Choroby zakaźne dzieci są wywoływane przez drobnoustroje przenoszone głównie drogą kropelkową. Kilkulatki łatwo zarażają się patogenami, zwłaszcza pomiędzy rówieśnikami w szkołach czy przedszkolach. Najczęściej występujące choroby zakaźne w wieku dziecięcym to przede wszystkim odra, różyczka, ospa wietrzna, świnka, krztusiec, wirusowe zapalenie gardła, a także szkarlatyna. Wśród tego typu chorób można wymienić również rumień zakaźny oraz koronawirus u dzieci.

Niektóre choroby zakaźne u dzieci takie jak odra wywoływana przez potencjalnie niebezpieczne wirusy, są dziś bardzo rzadko spotykane. Wszystko dzięki wczesnemu szczepieniu dzieci, które dzięki niemu są odporne na działanie patogenów, nie chorują i nie zarażają innych. Nigdy nie zaniedbuj szczepień, zwłaszcza obowiązkowych – to dzięki nim zwalcza się groźne dla zdrowia epidemie chorób zakaźnych.

Ospa wietrzna albo zapalenie gardła to choroby, przez które przechodzi większość dzieci. Można przy nich zaobserwować wysoką gorączkę, osłabienie, a przy ospie czy różyczce także charakterystyczną wysypkę skórną. Przy odpowiednim leczeniu są one niegroźne, jednak kiedy wystąpią, konieczna będzie wizyta u lekarza, który przepisze choremu dziecku antybiotyk.

Choroby dróg oddechowych u dzieci – astma, zapalenie oskrzeli, przeziębienie oraz ich najczęstsze objawy

Choroby wieku dziecięcego szczególnie często dotyczą dróg oddechowych. Ból i zaczerwienienie gardła, katar utrudniający oddychanie, a także gorączka i osłabione samopoczucie to najczęstsze objawy infekcji dróg oddechowych. Mogą wywoływać je bakterie, a także, co częstsze, wirusy, w tym często występujący w okresie jesienno-zimowym wirus RSV u dzieci.

Do częstych chorób dróg oddechowych u najmłodszych zalicza się zapalenie oskrzeli i zapalenie płuc. Ich przebieg jest dość podobny, choć w przypadku zapalenia płuc można zaobserwować wyższą gorączkę i bardziej uporczywy napadowy charakter kaszlu. Jeśli chorobie towarzyszą duszności, można podejrzewać, że to zapalenie płuc. Co ważne, zapalenie oskrzeli bez odpowiedniego leczenia może do niego doprowadzić.

Warto wiedzieć, że choroby układu oddechowego u dzieci mogą wynikać z reakcji alergicznych organizmu, w tym między innymi katar i zatkane zatoki mogą być efektem kontaktu z alergenami takimi jak pyłki roślin. Dolegliwości alergiczne zwykle łatwo rozróżnić od innych infekcji, ponieważ nie towarzyszy im podwyższona temperatura ciała.

Pod wpływem kontaktu z drażniącym alergenem u dziecka może rozwinąć się astma oskrzelowa – przewlekła choroba dróg oddechowych o różnym podłożu, w tym także genetycznym. Towarzyszy jej niekontrolowany skurcz oskrzeli, który utrudnia oddychanie, powoduje charakterystyczny świszczący oddech i napady kaszlu. Astma u dzieci wymaga kontroli lekarskiej i odpowiedniego leczenia, by sprawdzać czynność płuc, dobrać skuteczne środki doraźne i łagodzić przebieg choroby, która, nieleczona, może prowadzić do spadku wydolności całego układu oddechowego.

Problemy skórne i dermatologiczne w dzieciństwie

Choroby skóry u dzieci są częste i zwykle niegroźne, a w wielu przypadku ustępują one wraz z wiekiem. Jeśli obserwujesz zmiany skórne u swojego dziecka, warto jednak poświęcić im nieco uwagi, żeby w razie potrzeby jak najszybciej zdiagnozować na przykład atopowe zapalenie skóry. Kilkulatki, u których pojawiają się alergie skórne, mogą wymagać zastosowania odpowiednich leków, by złagodzić zmiany. Mogą one potrzebować także specjalnych, delikatnych kosmetyków myjących czy nawet odpowiednich detergentów używanych do prania tkanin mających kontakt ze skórą.

Atopowe zapalenie skóry dzieci określane również jako AZS, wyprysk atopowy czy egzema to przewlekła choroba skóry z częstymi nawrotami. Nie sposób się nią zarazić – najczęściej jest wynikiem reakcji alergicznych na kosmetyki, określone pokarmy czy inne czynniki w bezpośrednim otoczeniu. Charakterystyczne dla tej dolegliwości są zmiany skórne, zaczerwienienie, rogowacenie naskórka, jego nadmierne łuszczenie się, przesuszenie i swędzenie.

Zdrowie dzieci, u których zaobserwowano alergiczne reakcje skórne, może wymagać ostrożnego doboru kosmetyków i detergentów. Na uwagę zasługuje również dieta dziecka, w której zwykle metodą wykluczeń szuka się działających drażniąco alergenów. Wiele dzieci wyrasta z atopowego zapalenia skóry, choć niektórym pacjentom towarzyszy ono przez całe życie. Przy odpowiedniej pielęgnacji skóry można jednak unikać objawów tej dolegliwości i skutecznie przyspieszać regenerację osłabionego naskórka.

Choroby układu pokarmowego i trawiennego u dzieci

Obserwujesz zmiany skórne, bóle brzucha, biegunki i osłabione samopoczucie dziecka po posiłku? Takie objawy mogą wskazywać na alergie, ale także i nietolerancje pokarmowe, czyli niedobór enzymów niezbędnych do trawienia cukrów zawartych w niektórych składnikach spożywczych. Najczęściej spotyka się nietolerancję laktozy oraz fruktozy, a w celu ich potwierdzenia niezbędne jest wykonanie odpowiednich testów. Czasem w celu szybkiego ustalenia, które składniki działają drażniąco, zaleca się metodę wykluczenia polegającą na wykluczaniu poszczególnych produktów i obserwacji reakcji dziecka. To proste i skuteczne, jednak niedające pełnej pewności, czy w danym przypadku ma się do czynienia z nietolerancją, czy może z reakcją alergiczną.

Choroby wieku dziecięcego w przypadku układu pokarmowego często zaczynają się od biegunek, które mogą mieć podłoże bakteryjne lub wirusowe. Jeśli biegunka przebiega łagodnie i nie trwa zbyt długo, warto pamiętać przede wszystkim o podawaniu dziecku odpowiednich ilości płynów, by uniknąć odwodnienia organizmu. Jeżeli jednak objawy biegunki nie ustępują samoistnie, towarzyszy jej wysoka gorączka albo wymioty, nie warto zwlekać z umówieniem konsultacji lekarskiej.

Choroby neurologiczne i psychologiczne w okresie dzieciństwa

W pierwszych latach życia dziecka zwraca się dużą uwagę na właściwy rozwój układu neurologicznego. To bardzo ważne, żeby jak najwcześniej wykrywać wszelkie nieprawidłowości, bo im wcześniej zastosowana terapia, tym zwykle lepsze jej efekty.

ADHD, czyli nadpobudliwość psychoruchowa albo spektrum autyzmu to nie choroby – są to zaburzenia neurologiczne mające duży wpływ na rozwój dziecka. Jeśli zostaną one wcześnie zauważone, dziecko otrzyma niezbędne wsparcie na ważnych etapach rozwoju i będzie w stanie lepiej funkcjonować w przyszłości. Jakie objawy warto skonsultować ze specjalistą? Przede wszystkim trudności w przekroczeniu kolejnych kroków rozwoju, w tym na przykład pod kątem nauki mowy. W razie jakichkolwiek wątpliwości porozmawiaj z pediatrą, a będzie on w stanie ocenić tempo rozwoju Twojego dziecka, a w razie potrzeby skierować Cię do odpowiednich specjalistów.

Schorzeniem neurologicznym jest również padaczka u dzieci nazywana też epilepsją. Przejawia się ona przez napady padaczkowe, które u różnych pacjentów mogą mieć różny przebieg. Najczęściej jest to napad niemożliwych do kontrolowania drgawek, któremu może towarzyszyć utrata przytomności. Jeśli zaobserwujesz takie objawy u swojego dziecka, przede wszystkim ułóż je w bezpiecznej pozycji. Wystąpienie napadu padaczkowego jest zaleceniem do pilnej konsultacji z lekarzem.

Rozwój fizyczny dziecka – etapy rozwoju

Z początku noworodek i niemowlę nie jest w stanie się przemieszczać, nie oznacza to jednak, że nie wykonuje intensywnej fizycznej pracy. Pozornie niezborne ruchy rączkami i nóżkami są niczym innym, jak ćwiczeniami umożliwiającymi poznanie swojego organizmu i wzmacniającymi mięśnie. W drugim miesiącu życia dziecko powinno powoli zacząć podnosić główkę w pozycji leżącej na brzuchu. Po upływie kilku tygodni powinno zacząć nauczyć się świadomie chwytać przedmioty (np. powieszone nad łóżeczkiem). Mniej więcej około 8. miesiąca życia dziecko jest w stanie samodzielnie usiąść, to również czas przemieszczania się ruchem pełzającym lub już na czworakach. Zazwyczaj w drugi rok swojego życia dziecko wchodzi już na własnych nogach: jednak niektóre maluchy potrzebują dodatkowych kilku tygodni, aby samodzielnie stawiać kroki.

Rozwój psychiczny – kiedy się kształtuje i co na niego wpływa?

Rozwój psychiczny dzieci i niemowląt to złożona kwestia, która determinowana jest przez czynniki środowiskowe, ale także uwarunkowania genetyczne. Istnieje wiele teorii na temat tego, jak prawidłowo powinno się rozwijać dziecko. Jedną z najbardziej popularnych są tzw. skoki rozwojowe niemowląt. Część rodziców potwierdza, że faktycznie we wspomnianych przez twórców teorii okresach u dzieci nastąpił gwałtowny wzrost umiejętności motorycznych i kognitywnych, ale nie jest to potwierdzone badaniami.

Pewnym jest jednak, że istnieją przedziały miesięczne, w których prawidłowo rozwijające się dziecko powinno rozwinąć poszczególne zdolności. Górne i dolne granice są jednak dość umowne: przekroczenie przez dziecko terminu o tydzień czy dwa nie powinno wzbudzać w rodzicach większego niepokoju. Zawsze jednak, jeśli nie mamy pewności co do tego, czy zdolności motoryczne i behawioralne naszego dziecka są w porządku, powinniśmy zasięgnąć opinii pediatry, fizjoterapeuty i/lub logopedy.

Z pewnością na rozwój psychiczny dziecka pozytywnie wpływa uregulowany tryb życia, zaangażowanie opiekunów, spędzanie wartościowego czasu z maluchem, odpowiednia dieta i dostęp do aktywności dostosowanych do jego poziomu fizycznego i umysłowego. Nie do przecenienia jest poczucie bezpieczeństwa i stabilność emocjonalna obojga rodziców. Warto pamiętać, że już od pierwszych tygodni życia w małym człowieku kształtują się wzorce przywiązania, które będzie nieść ze sobą przez całe życie. Dlatego nie bez znaczenia jest zadbanie o jak najlepsze warunki do rozwoju psychicznego już w pierwszych latach.

Dieta, profilaktyka, badania i opieka zdrowotna nad dziećmi

Zawsze lepsze jest zapobieganie chorobom dziecięcym, niż ich leczenie. Pod tym kątem warto zwrócić uwagę na cały styl życia – zdrową i zbilansowaną dietę dziecka, odpowiednią ilość snu czy aktywności fizycznej. Niezwykle ważne są również szczepienia dziecięce, które już od najmłodszych lat uodparniają organizm dziecka na potencjalnie groźne patogeny.

Pamiętaj, że profilaktyka chorób dziecięcych w dużej mierze opiera się na regularnych badaniach. W pierwszych miesiącach życia są one wykonywane szczególnie często, by z czasem ograniczyć się do bilansów przy okazji szczepień. Nigdy ich nie zaniedbuj. To okazja, żeby pediatra przyjrzał się Twojemu dziecku, a także, by rozwiał on wszelkie Twoje wątpliwości na temat jego zdrowia czy rozwoju.