Czego dowiesz się z artykułu?
- Jakie grzyby można spotkać w Polsce i jak je zbierać?
- Czy grzyby są zdrowe? Jakie są najzdrowsze grzyby i ich właściwości lecznicze?
- Czym wyróżniają się rydze?
- Jakie wartości odżywcze zawierają prawdziwki?
- Jakie witaminy i minerały znajdziesz w podgrzybkach?
- Jak odróżnić grzyby jadalne od trujących?
- Jak pozbyć się bakterii, pasożytów i wirusów dzięki kurkom?
Więcej o właściwościach i rodzajach grzybów jadalnych można też znaleźć w artykule „Grzyby źródłem ergotioneiny”.
Jakie grzyby jadalne można spotkać w polskich lasach?
Pojęcie „grzyby jadalne” obejmuje gatunki grzybów, które poprawnie przyrządzone nie wpływają negatywnie na zdrowie człowieka. Co więcej, wiele z nich zawiera korzystne dla organizmu witaminy i minerały. Grzyby w polskiej kuchni cieszą się dużym powodzeniem. Przyrządzanie grzybów przynosi tyle samo satysfakcji, co ich zbieranie. Grzybobranie jest jedną z najprzyjemniejszych form jesiennych aktywności. Spacer po lesie, z dala od zgiełku miasta, obcowanie z przyrodą… to wszystko ma swój niepowtarzalny urok.
Jakie grzyby jadalne można znaleźć w polskim lesie? W Polsce najczęściej spotykane są podgrzybki, zwłaszcza podgrzybek brunatny, kurki, opieńki, maślaki, koźlarze, rydze, piaskowce, gąski, a także prawdziwki, w tym borowik szlachetny – prawdziwa gratka dla grzybiarza. Każdy z tych gatunków grzybów występuje w różnych odmianach.
Jak prawidłowo zbierać grzyby jadalne? Czy grzyby są zdrowe?
Jeszcze nie tak dawno panowało przekonanie, że grzyby jadalne są obojętne dla organizmu człowieka. Zbierano je lub kupowano za względu na ich smak. Obecnie wiadomo już, że wiele grzybów pozytywnie wpływa na zdrowie. Zawierają witaminę A, B, C i D, a także minerały takie jak wapń, fosfor, potas, cynk, żelazo czy jod. Są także źródłem błonnika i łatwo przyswajalnego białka. Witaminy i minerały są ważne dla poprawnego działania organizmu i należy regularnie je uzupełniać. Grzyby jadalne mają niewiele kalorii, jednak należy pamiętać, że ich nadmierne spożywanie może prowadzić do problemów układu pokarmowego. Warto też zwrócić uwagę na warunki ich przechowywania, właściwą obróbkę, a także… sposób ich zbierania.
Jak prawidłowo zbierać grzyby? Według jednej z teorii należy odciąć trzonek nożykiem, co może się sprawdzić w przypadku dużych grzybów. Trzeba pamiętać, aby zrobić to jak najniżej, a pozostałość przykryć ziemią. Częściej polecaną metodą jest delikatne wykręcenie trzonka, tak aby go nie uszkodzić. Grzyby należy układać w koszyku, co zapewni im przepływ powietrza i zapobiegnie zgnieceniu.
Po powrocie do domu dobrze jest jak najszybciej oczyścić grzyby wilgotną szmatką lub miękką szczoteczką i przełożyć w odpowiednie miejsce. Najważniejsze, aby zbierać wyłącznie znane gatunki grzybów - takie co do których nie ma się wątpliwości. Dobrze jest mieć też pod ręką atlas grzybów jadalnych.
Najzdrowsze grzyby i ich właściwości lecznicze
Jednym z najzdrowszych grzybów na świecie jest reishi. Ten grzyb, od tysiącleci stosowany w medycynie Dalekiego Wschodu, jest lekiem na wiele dolegliwości. Ze względu na wyjątkowe właściwości jest nieoceniony w walce z wirusami, bakteriami a także nowotworami. Do najzdrowszych grzybów należą też
- shiitake, skutecznie walczące ze stanami zapalnymi i obniżające niekorzystny cholesterol
- maitake, wspomagające organizm z insulinoopornością i łagodzące stres.
- shimeji, chroniące przed astmą i rozwojem komórek nowotworowych.
- czarne trufle, o działaniu przeciwbólowym, wspomagające apetyt i trawienie, a także pomagające w stanach depresyjnych.
Warto też sięgnąć po nasze swojskie boczniaki, kurki czy pieczarki. Ekstrakt boczniaków przyczynia się między innymi do zahamowania rozwoju raka piersi. Kurki to źródło cennych witamin i ogólna ochrona organizmu, z kolei tyrozynaza zawarta w pieczarkach osłania DNA i wyrównuje stężenie glukozy.
Rydze - poznaj jedne z najsmaczniejszych grzybów jadalnych
Rydze to znane i cenione grzyby jadalne o wyjątkowym smaku. Najchętniej spożywa się je duszone w maśle. Rydze mają charakterystyczny wygląd. Mają odcień pomarańczowy dzięki zawartości beta-karotenu i niewielki, wygięty do góry kapelusz. Należy jednak być ostrożnym, by nie pomylić rydza z kilkoma podobnymi grzybami trującymi. Sam rydz też występuje w wielu odmianach.
Rydz mleczaj, zwany prawdziwym, jest grzybem jadalnym i ma kolor pomarańczowy, łososiowy lub czerwonawy o ciemnych pręgach i wywiniętym kapeluszu. Po oderwaniu jego kawałka powinna się pojawić pomarańczowa ciecz o konsystencji mleka, w odróżnieniu do trującego mleczaka wełnianki, którego ciecz jest biała. Z kolei podobna do rydza, niejadalna olszówka nie wydziela mleka, tylko staje się czerwona.
Rydze, oprócz wybornego smaku, są też źródłem witamin B1, B2, C, D, E. W ich skład wchodzi potas, cynk, żelazo, wapń, fluor i mangan. Zawierają łatwo przyswajalne białko i są chętnie włączane w dietę wegetariańską. O wyjątkowości tych grzybów świadczy też fakt, że można je spotkać wyłącznie na terenach wolnych od zanieczyszczeń. Rydze lubią lasy świerkowe, ale też mieszane, w których rosną sosny. W ich wzroście pomaga słońce, a także piaszczysto-trawiaste podłoże.
Czy warto jeść grzyby? Składniki odżywcze w prawdziwkach
Miłośnicy grzybów doceniają ich smak, zarówno jako samodzielne danie, jak i dodatek do wielu potraw. Coraz częściej też zwraca się uwagę na dobroczynny wpływ grzybów na organizm. Na co pomaga jedzenie grzybów?
Wiele z nich, oprócz wymienionych wcześniej składników odżywczych, posiada także ryboflawinę i niacynę. Pierwsza poprawia wzrok i kondycję błony śluzowej, a także naczyń krwionośnych. Druga odpowiada za stan skóry oraz łagodzi stany zapalne jamy ustnej.
Grzyby jadalne opóźniają też procesy starzenia. Jedzenie grzybów korzystnie wpływa na układ nerwowy, koncentrację i ogólne działanie mózgu. Prawdziwki zalecane są osobom chorującym na cukrzycę. Te niskokaloryczne grzyby dostarczają organizmowi fosfor, żelazo, magnez, potas i witaminy z grupy B. Borowiki są też źródłem białka i soli mineralnych.
Co ciekawe, borowiki można jeść również na surowo. Można z nich przygotować między innymi carpaccio, wcześniej upewniając się, że są świeże i dokładnie oczyszczone.
Cenne składniki zawarte w grzybach są bardzo ważne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, dla zdrowia i jego profilaktyki tak jak leki i suplementy.
Czy kapelusz jest najzdrowszą częścią grzyba? Poznaj witaminy i minerały, które dostarczają podgrzybki
Przyjęło się, że kapelusz to najzdrowsza, a nawet jedyna zdrowa część grzyba. Z tego powodu trzonki bywają często wyrzucane. Czy słusznie? Zazwyczaj to właśnie kapelusz zawiera największe ilości składników odżywczych, jednak grzyb powinien być traktowany jako całość.
Owocnia grzyba jadalnego składa się z trzonu i kapelusza. Zaleca się spożywanie obu tych części. Owocnia podgrzybka dostarcza organizmowi błonnik oraz białko, regulując pracę jelit i pomagając w zaparciach. Ponadto, zawiera aminokwasy egzogenne, których organizm nie wytwarza sam. Zawiera też nienasycone kwasy tłuszczowe, fosfor, potas, sód, wapń, żelazo, cynk, mangan, miedź i wiele witamin.
Podgrzybków nie powinny jeść kobiety w ciąży i małe dzieci, z uwagi na ryzyko podrażnienia jelit. Podgrzybek to popularny i lubiany grzyb, nie tylko w Polsce. Najczęściej występuje w lasach iglastych. Kapelusz podgrzybka brunatnego ma odcienie brązu, jest wilgotny i pokryty delikatnym śluzem. Spód składa się z rurek, które po uszkodzeniu sinieją.
Jak rozpoznać, czy grzyb jest jadalny czy trujący – poznaj kanię
Jak odróżnić grzyb jadalny od trującego – to odwieczny problem, z którym czasami zmagają się nawet wytrawni grzybiarze. Wiele gatunków grzybów jest do siebie podobnych i łatwo o pomyłkę. Najważniejsze, aby zbierać wyłącznie znane sobie grzyby. Warto też posiłkować się podręcznym atlasem, np. w telefonie. W razie wątpliwości należy koniecznie poprosić o pomoc osobę kompetentną. W odróżnieniu od siebie grzybów znaczenie może mieć każdy szczegół. Nie tylko wygląd i kolor, ale też zapach, a nawet miejsca, w których rosną.
W przypadku znanej i lubianej kani także łatwo o pomyłkę. Kania jest podobna do jednego z najbardziej trujących grzybów - muchomora sromotnikowego. Jak odróżnić te dwa gatunki? Przede wszystkim wyglądem kapelusza, który u kani jest płaski ze wzgórkiem pośrodku. Jest też delikatnie chropowaty i posiada brunatne plamki, a także beżowe blaszki pod spodem. Sromotnik ma kapelusz gładki o zielonkawej barwie i białych blaszkach. Kania ma długą, wzorzystą nóżkę i ruchomy pierścień, w odróżnieniu od gładkiej nóżki muchomora ze zwisającym, kołnierzowatym pierścieniem. Zapach obu grzybów też jest inny; u sromotnika lekko słodki, u kani po prostu „grzybowy”.
Kania zawiera dużo witamin i składników mineralnych, przede wszystkim jest jednak ceniona ze względu na smak. Jednak w razie niepewności lepiej nie ryzykować.
Walka z bakteriami, pasożytami i wirusami – dlaczego warto jeść kurki?
Kurki są smacznymi i bogatymi w składniki odżywcze grzybami. Kurka, czyli pieprznik jadalny, jest koloru żółtego, o mniej lub bardziej intensywnym odcieniu. Lubi piaszczyste podłoże, gęsty mech i sąsiedztwo sosen. Mówi się o niej, że jest „żydowskim grzybem” z uwagi na swoją koszerność (brak robaków).
Zawiera witaminę B1, B6, D, ryboflawinę, niacynę i kwas foliowy, a także wapń, żelazo, magnez, fosfor, potas, sód i cynk. Składniki odżywcze to głównie białka, węglowodany i błonnik. W swoim składzie mają więcej beta-karotenu niż marchew.
Działa antybakteryjnie, zwłaszcza w obrębie układu pokarmowego, w związku z czym chroni organizm między innymi przed gronkowcem złocistym. Niestety kurki są ciężkostrawne i niepolecane także osobom z problemami wątrobowymi.
Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.
