Probiotyki, prebiotyki, synbiotyki – co jest czym?
Większości z nas, przynajmniej raz wżyciu przydarzyło się, że musiał zażywać antybiotyk. Nie wszyscy jednak wiemy,że antybiotykoterapia niszczy naszą mikroflorę jelitową, powodując wiele nieprzyjemnych dolegliwości. Nie pamiętamy wówczas, że powinniśmy podczas stosowania antybiotyku zażywać równocześnie preparaty wspierające nasze,probiotyczne bakterie. To proste, profilaktyczne działanie zapobiega obniżeniu odporności i powstaniu biegunek. W aptekach można znaleźć wiele takich preparatów. Wśród nich znajdziemy liczne: probiotyki, prebiotyki czy synbiotyki. Ale co to są za preparaty? Czym się różnią?
Na początek– co to jest mikroflora jelitowa
Każdy z nas posiada naturalną biotę w jelitach, zwaną florą bakteryjną. Jest to zespół mikroorganizmów, które bytują w układzie pokarmowym każdego człowieka, tworząc w nim złożony ekosystem. W większości znajdują się tam bakterie kwasu mlekowego, które pobierają energię ze spożywanych przez nas pokarmów. W zamian wspierają nasz organizm poprzez:
- Regulację pracy naszych jelit;
- Wspomaganie trawienia niektórych związków, których nasz organizm nie jest w stanie przyswoić;
- Hamowanie namnażania się chorobotwórczych drobnoustrojów (Escherichia coli, Salmonella Enteritidis, Shigella, Yersinis, Staphylococcus);
- Wzmacnianie naszego układ immunologiczny;
- Poprawę wchłaniania minerałów oraz witamin;
- Wytwarzanie witaminy K, B1, B12, B6, biotyny, kwasufoliowego.
Często jednak zdarza się, że ta naturalna flora bakteryjna zachwiana jest, np. przez stosowanie antybiotyków,które niszczą te dobroczynne bakterie. Dlatego warto jest zawsze profilaktycznie stosować takie preparaty jak: probiotyki, prebiotyki czy synbiotyki.
Probiotyk –co to jest?
Probiotyki, według FAO/WHO, są to „żywe drobnoustroje, które podane w odpowiedniej ilości wywierają korzystny wpływ na zdrowie gospodarza”. Probiotykami nazywamy czynnościową żywność, produkty zawierające żywe mikroby. Po zażyciu poprawiają one równowagę mikroflory bakteryjnej jelit człowieka, a u kobiet dodatkowo florę pochwy. Takie właściwości probiotyczne przejawia część kultur bakterii kwasu mlekowego, które należą do rodzaju Bifidobacterium i Lactobacillus, a także drożdże Saccharomyces boulardii. Te wyselekcjonowane szczepy bakterii oraz drożdży obecne są w suplementach diety, lekach oraz naturalnych produktach, żywności.
Przykładowe probiotyki dostępne w dobrych aptekach
Jeżeli chcemy zakupić dobry probiotyk w aptece to wybierzmy lek a nie suplement diety. Mamy wówczas gwarancję, że w produkcie znajdują się żywe bakterie, przebadane klinicznie w odpowiedniej ilości. Dostępne bez recepty są probiotyki doustne jak: Lakcid,Lakcid Forte, Lacidofil, Enterol, Lacteol Forte czy też probiotyki dopochwowe: Invag i Lactovaginal. Pamiętajmy, że każdy z tych preparatów ma ograniczone wskazania i należy odpowiednio preparat dobrać do własnych potrzeb.
Czym są prebiotyki?
Prebiotyki natomiast są składnikami pożywienia, które nie ulegają trawieniu przez enzymy w naszym układzie pokarmowym. Stanowią one pożywkę dla probiotyków w jelitach. Pobudzają one namnażanie się oraz aktywność bakterii probiotycznych. Dzięki temu poprawiają one trawienie, zapobiegają powstawaniu biegunkom, obniżają pH zawartości w jelitach czy też zmniejszają symptomy nietolerancji pokarmowej. Należą do nich niektóre białka, tłuszcze, poli- oraz oligosacharydy. W naszej codziennej diecie znajdują się między innymi:
- Inulina – pochodna fruktozy, występuje w cykorii,mleczach, karczochach, korzeniach czy naci dalii. Wpływa na wzrost flory jelitowej, obniża poziom cholesterolu we krwi, zapobiega zaparciom, wspiera wchłanianie wapnia;
- Laktuloza – pochodna rozpadu laktozy. Odpowiada za regularne wypróżnianie;
- Fruktooligosacharydy – hamują one wzrost bakterii gnilnych. Występują w fasoli, szparagach, karczochach, cebuli, pszenicy,bananach, miodzie;
- Pektyny – naturalnie znajdziemy je w owocach i warzywach. Tworzą kompleksy KKT, oczyszczają kosmki jelitowe, regulują częstość wypróżniania.
Prebiotyki te są wykorzystywane w przemyśle spożywczym oraz farmaceutycznym. Są one używane do produkcji żywności funkcjonalnej, leków (np. Lactulosum) lub jako dodatki do żywności stabilizujące, żelujące, poprawiające trwałość, konsystencję produktów czy zastępujące tłuszcz lub cukier.
Probiotyk plus prebiotyk = synbiotyk
Synbiotykiem nazywamy preparaty, w których skład wchodzi:
- probiotyk, czyli szczepy bakterii z grupy Lactobacillus lub Bifidobacterium
- prebiotyk, czyli selektywne podłoże dla rozwoju bakterii probiotycznych
Są to preparaty, których właściwa kombinacja obu tych składników wykazuje synergię działania. Zastosowanie ichgwarantuje, że zawarte w synbiotyku bakterie będą miały podłoże umożliwiające ich namnażanie oraz dobroczynną dla naszych jelit aktywność. Z tego względu synbiotyki są skuteczniejsze, gdyż wydłużają aktywność bakterii, stymulują ich rozwój oraz w krótszym czasie przywracają równowagę zaburzonej mikroflory jelitowej niż sam probiotyk.
Multilac –przykładowy synbiotyk
Multilac jest to jeden z nowoczesnych synbiotyków na rynku farmaceutycznym. Zawiera on 63 mg oligofruktozy oraz 4,5 miliarda aż 9 specjalnie dobranych szczepów żywych bakterii:
- Lactobacillus helveticus
- Lactococcus lactis
- Lactobacillus rhamnosus
- Lactobacillus casei
- Lactobacillus plantarum
- Bifidobacterium longum
- Bifidobacterium breve
- Bifidobacterium bifidum
- Streptococcus thermophilus
W procesie produkcji tego synbiotyku, zastosowano innowacyjną metodę enkapsulacji Multi Resistant Encapsulation. Dzięki niej bakterie obecne w preparacie są bardziej odporne na działanie niskiego pH soku żołądkowego, enzymów trawiennych oraz soli żółciowych. Umożliwia to również łatwiejszą adaptację oraz przeżywalność bakterii w jelicie, a także zachowuje ich wysoką aktywność biologiczną. Multilac jest to synbiotyk bez laktozy. Bakterie zawarte w tym preparacie posiadają zdolność rozkładania laktozy,dzięki czemu można go stosować u osób, które nie tolerują mleka oraz przetworów mlecznych. Jest też bezpieczny dla osób uczulonych na białko mleka: kazeinę. Wskazany jest do stosowania dla pacjentów :
- będących w trakcie oraz po antybiotykoterapii;
- z obniżoną odpornością oraz ze skłonnościami do częstych infekcji w okresie jesienno-zimowym;
- z zaburzeniami jelitowymi takimi jak wzdęcia czy zaparcia;
- w przypadku wystąpienia biegunek różnego pochodzenia,także w biegunce podróżnych.
Preparat Multilac jest to synbiotyk dla dzieci, które z łatwością mogą połknąć kapsułkę oraz dla dorosłych. Należy przyjmować 1 kapsułkę wciągu dnia, najlepiej na noc. Dla noworodków oraz niemowląt opracowany został Multilac Baby – synbiotyk w kroplach. Zawiera on najlepiej przebadany szczep bakterii Lactobacillus rhamnosus oraz fruktooligosacharydy zawieszone w oleju słonecznikowym. Dzienna dawka wynosi 6 kropli (5 x 109 CFU) wciągu dnia. Kropelki można podawać bezpośrednio do buzi maleństwa bądź w chłodnym lub ciepłym mleku, wodzie czy soku. Przed użyciem należy pamiętać by preparat wstrząsnąć. Po otworzeniu,zdatne do spożycia są przez miesiąc. Preparatów tych nie trzeba przechowywać w lodówce.
W aptekach znajdziemy wiele, różnych probiotyków, prebiotyków czy synbiotyków, które będą różnić się składem,postacią, zawartością opakowania czy nawet ceną. Najkorzystniejszą i najlepszą opcją dla osób, które często przyjmują antybiotyk, bądź mają problemy jelitowe,będzie wybór synbiotyku. Dzięki temu, w postaci jednego preparatu, uzupełnimy ilość dobroczynnych bakterii w światle jelita, jednocześnie dostarczając im pożywki do rozwoju.
Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.