Rak - choroba genów, ale też odporności. Jak wzmocnić organizm, by nie zachorować na nowotwór?

Nie mamy wpływu na predyspozycje genetyczne do rozwoju nowotworów, jednak wiele możemy zdziałać poprzez zdrowe nawyki. Badania wykazały, że rak a układ odpornościowy to nie tak odległe pojęcia. Im zdrowszy i silniejszy organizm, tym mniejsze ryzyko wystąpienia nowotworu, a także łatwiejsza walka z chorobą. Sprawdź, jak wzmocnić układ immunologiczny, aby nie zachorować na raka.

Z tego artykułu dowiesz się:

• Czy układ odpornościowy chroni przed nowotworem?
• Jakie czynniki zwiększają ryzyko zachorowania na raka?
• Czy dieta wspiera układ immunologiczny?
• Jak można wzmocnić swoją odporność?
• Co jeść, aby zwiększyć odporność w chorobie nowotworowej?

Zobacz także: Jak wspomóc organizm po chemioterapii?

Układ odpornościowy a nowotwory – czy zaburzenia odporności mogą prowadzić do choroby nowotworowej?

Już ponad sto lat temu ludzie wiedzieli, że rak a układ odpornościowy mają ze sobą wiele wspólnego. Na początku wiedza ta nie była zbyt dobrze wykorzystywana – lekarze nie potrafili zrozumieć mechanizmu, jakim posługuje się organizm. Dziś jednak nie ma żadnych wątpliwości, że zaburzona praca układu immunologicznego zwiększa ryzyko zachorowania na raka mózgu, jelita, płuca czy każdego innego rodzaju nowotworu.

Każdego dnia w organizmie człowieka dochodzi do zmian genetycznych w komórkach. Na to wpływ mają m.in.: środowisko, związki przyswajane z pokarmem, a także tryb życia. Zdrowy i prawidłowo funkcjonujący układ odpornościowy produkuje tysiące nowych komórek na godzinę, dlatego jest w stanie poradzić sobie z nieprawidłowościami np. w postaci mutacji nowotworowych – natychmiast uruchamia on proces naprawczy DNA i zatrzymuje cykl komórkowy, co hamuje raka. Niestety przy zaburzonej odporności organizm nie jest w stanie zapobiec rozwijaniu i rozmnażaniu się komórek nowotworowych, dlatego rak się rozwija. 

To oznacza, że nie jest to tylko choroba genów, ale też odporności. Profilaktyka przeciwnowotworowa powinna zatem skupiać się na budowaniu silnego układu immunologicznego poprzez odpowiednią dietę i zdrowe nawyki.

Czynniki zwiększające ryzyko zachorowań na raka

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) czynniki decydujące o zdrowiu człowieka to: styl życia, środowisko, czynniki genetyczne oraz opieka zdrowotna. Na predyspozycje genetyczne niestety nie mamy wpływu, jednak inne obszary możemy kontrolować (niektóre w pewnym stopniu). Do najważniejszych czynników, które zwiększają ryzyko zachorowania na raka można zaliczyć:

• słaby układ odpornościowy, 
• niezdrową dietę, 
• palenie tytoniu (szczególnie rak płuc i rak jelita grubego),
• picie alkoholu, 
• długą ekspozycję na słońce (szczególnie rak skóry), 
• nadmierną masę ciała, 
• zakażenia wirusowe (szczególnie chłoniak), 
• kontakt z substancjami chemicznymi, 
• ekspozycję na promieniowanie rentgenowskie i jonizujące.

Warto wspomnieć, że niektóre czynniki są ze sobą powiązane. Niezdrowa dieta i używki osłabiają układ odpornościowy i w konsekwencji nie jest on w stanie radzić sobie z komórkami nowotworowymi. Dlatego tak ważne jest dbanie o prawidłowe nawyki.

Słaby układ immunologiczny – jakie objawy powinny nas zaniepokoić?

Odporność to zdolność organizmu do radzenia sobie ze szkodliwymi czynnikami. Po czym poznać osłabiony układ immunologiczny? Objawy takiego stanu to przede wszystkim: 

• nawracające zakażenia bakteryjne, wirusowe i grzybicze;
• nawracające zaburzenia żołądkowo-jelitowe; 
• przewlekłe zmęczenie;
• powolne gojenie się ran;
• często nawracające afty, pleśniawki i opryszczki;
• wysypki alergiczne. 

Jeśli zaobserwujesz u siebie takie objawy, skontaktuj się z lekarzem. Jakie badania na układ odpornościowy warto wykonać? Istnieją specjalne badania immunologiczne, które polegają na pobraniu próbki krwi, a następnie wprowadzeniu do niej antygenów i obserwowaniu reakcji. Oprócz tego warto sprawdzić poziom witaminy D, która ma ogromne znaczenie dla odporności. Wiele laboratoriów i klinik medycznych ma w swojej ofercie specjalne pakiety na sprawdzenie odporności. Warto też skonsultować się z lekarzem i poprosić o skierowanie w odpowiednie miejsce.

Kiedy robić badania immunologiczne? Jak zostało wspomniane, takie badania należy wykonać przede wszystkim po zaobserwowaniu u siebie objawów obniżonej odporności. Jednak warto je też zrobić, jeśli w rodzinie występują przypadki niedoborów odporności. 

Dieta na odporność, czyli co jeść, aby zbudować silną odporność?

Wiesz już, że rak a układ odpornościowy to zagadnienia mocno ze sobą związane. Zatem jak poprawić swoją odporność i usprawnić układ immunologiczny? Przede wszystkim warto zadbać o zdrową, bogatą w witaminy i minerały dietę. 

Co jeść, aby wzmocnić organizm? Dieta na odporność powinna być różnorodna. Pamiętaj, że nie istnieje składnik ani produkt, który zawiera wszystkie niezbędne substancje odżywcze. Dlatego warto urozmaicać swój jadłospis. Kluczową rolę w budowaniu odporności odgrywają warzywa i owoce, zwłaszcza te zawierające spore ilości witaminy C (np. papryka, cytrusy, jagody, pietruszka).

Inne warzywa i owoce, które zabijają komórki rakowe to: 

• truskawki, 
• aronia, 
• jarmuż, 
• pomidory, 
• borówki, 
• białe grejpfruty, 
• szpinak. 

Właściwości przeciwnowotworowe wykazuje również amarantus, czyli tzw. pseudo zboże. Oprócz tego do swojej diety warto wprowadzić zioła takie jak: mniszek lekarski, ostropest plamisty i oregano, produkty bogate w błonnik oraz kwasy omega-3.

Wiek a odporność: kiedy układ immunologiczny zaczyna zawodzić?

U osób starszych układ odpornościowy nie jest już tak silny, jak dawniej. Jest to naturalny objaw starzenia się. Niestety oznacza to, że osoby w podeszłym wieku są bardziej narażone na infekcje i gorzej przechodzą choroby. Jak wzmocnić układ immunologiczny u seniorów? Tak naprawdę zasady są takie same, jak u ludzi młodych. Ważna jest zdrowa dieta, unikanie używek i aktywność fizyczna. 

 Na rynku dostępne są też suplementy i leki bez recepty, które mogą wspomóc układ immunologiczny. Takie produkty zawierają wszystkie niezbędne do budowania odporności witaminy i składniki mineralne. Należą do nich m.in. witamina D, witamina C, cynk, selen, beta-karoten i kwasy omega-3. 

Dieta na raka, czyli jak wspomagać odporność dietą w chorobie nowotworowej?

Aby wspomóc odporność w chorobie, należy spożywać to, czego nie lubi rak, czyli to, co niszczy komórki nowotworowe. Wszystkie wymienione wyżej produkty, witaminy i składniki mineralne działają nie tylko przeciwnowotworowo, ale również wspierają organizm w walce z chorobą. Dlatego dobrze jest wprowadzić je do swojej diety w trakcie terapii. Trzeba pamiętać, że mikrobiom jelitowy w dużej mierze opowiada za kondycję układu immunologicznego. Z tego względu tak istotne jest to, co spożywamy na co dzień. 

Oprócz tego warto wspomnieć, że chorzy na raka mają zazwyczaj większe zapotrzebowanie energetyczne. Należy zadbać o odpowiedni bilans kalorii, a także podaż węglowodanów i białka. Nie można doprowadzić do niedożywienia, ponieważ taki stan zmniejszy szansę na wyzdrowienie. 

Jak widzisz rak a układ odpornościowy to terminy mocno ze sobą związane. Niska odporność zwiększa ryzyko zachorowania na nowotwór, a także negatywnie wpływa na leczenie. Warto zatem poprzez zdrową dietę, unikanie używek i regularną aktywność fizyczną wzmacniać swoją odporność.