Ibuprofen: działanie, właściwości lecznicze, wskazania i zasady stosowania

Ibuprofen to powszechnie znany składnik leków przeciwbólowych dostępnych bez recepty. Pomimo, że dobrze radzą sobie one z łagodzeniem bólu różnego rodzaju, należy stosować je z rozwagą. Kiedy warto sięgnąć po ibuprofen, a kiedy lepiej go unikać? 

Z artykułu dowiesz się:

• jak działa ibuprofen i po jakim czasie niweluje ból,
• jakie są wskazania do jego stosowania,
• jak bezpiecznie stosować ibuprofen,
• jak stosować ibuprofen i paracetamol naprzemiennie,
• czy w ciąży można przyjmować ibuprofen,
• kiedy nie należy sięgać po ibuprofen.

Przeczytaj także artykuł: "Ból głowy - skąd się bierze i jak mu zaradzić?".

Jak działa ibuprofen? Po jakim czasie niweluje ból?

Ibuprofen to jedna z najpopularniejszych substancji przeciwbólowych, wykazująca także działanie przeciwgorączkowe i przeciwzapalne. Leki z ibuprofenem można zakupić bez recepty, w różnych dawkach, dopasowanych do wieku pacjenta. Ibuprofen hamuje aktywność enzymów cyklooksygenazy COX-1 i COX-2, które biorą aktywny udział w syntezie prostaglandyn powodujących ból, obrzęk czy stan zapalny. Ponadto zmniejsza on krzepliwość krwi. Jest to bezpieczna substancja, gdyż nie kumuluje się w organizmie - po około dobie ibuprofen zostaje z niego całkowicie wydalony. Zazwyczaj zaczyna działać już po około 30 minutach od podaniu leku, jednak wyłącznie w przypadku przyjęcia odpowiedniej dawki. Najwyższe stężenia osiąga natomiast po około 2 godzinach.

Ibuprofen - wskazania do zastosowania leku i dawkowanie

Ibuprofen niweluje ból o małym i umiarkowanym nasileniu, dlatego jest stosowany przede wszystkim w bólach:

• głowy,
• zębów,
• mięśni i stawów,
• kości,
• miesiączkowych.

Ponadto można go przyjmować przy gorączce, chorobie zwyrodnieniowej stawów lub reumatoidalnym zapaleniu stawów. Dawkowanie ibuprofenu zależy przede wszystkim od wieku pacjenta. Można podawać go nawet 3-miesięcznym niemowlakom - w ich przypadku obowiązuje zasada 20-30 mg na 1 kg masy ciała. Takiego przeliczenia dokonuje się u dzieci do 6. roku życia. Pociechom w wieku 6-9 lat podaje się maksymalnie 600 mg ibuprofenu na dobę, natomiast do 12. roku życia obowiązuje limit 800 mg na dobę. U nastolatków i osób dorosłych jest on nieco wyższy i wynosi 1200 mg/dobę. Niemniej jednak zaleca się stosowanie jak najmniejszych dawek i tylko wtedy, gdy jest to naprawdę konieczne.

Jak bezpiecznie stosować ibuprofen? I jak długo można go przyjmować?

Leki z ibuprofenem dostępne są w aptece bez recepty. Pacjenci często zastanawiają się, jaka jest różnica między Ibupromem a ibuprofenem - otóż Ibuprom to nazwa leku, natomiast ibuprofen to substancja aktywna. Nie ma znaczenia, jaki dokładnie produkt zakupimy - najważniejsze jest stężenie substancji w jednej tabletce. Nie należy bowiem przekraczać dziennej zalecanej dawki - przedawkowanie ibuprofenu może objawiać się osłabieniem, sennością, nudnościami, bólem żołądka.

Ibuprofen dla dzieci i osób dorosłych można podawać bez konsultacji z lekarzem, jednak jeśli objawy nie miną po 3 dniach, należy zgłosić się po poradę. W sytuacji, gdy pomimo przyjmowania leku objawy ulegają nasileniu, trzeba udać się do lekarza bezzwłocznie. Ważne, aby nie przyjmować leków z ibuprofenem zbyt często, gdyż nie pozostają one bez wpływu na organizm. Warto sięgać po nie tylko wtedy, gdy jest to naprawdę konieczne. Leki z ibuprofenem można podawać o dowolnej porze, także w nocy. Tabletkę należy popić dużą ilością wody.

Paracetamol i ibuprofen naprzemiennie, czyli recepta na gorączkę u dorosłych i dzieci

Jaka jest różnica pomiędzy ibuprofenem a paracetamolem? To w rzeczywistości dwie różne substancje, choć wykazują one podobne działanie. Ibuprofen zwalcza dodatkowo stan zapalny, natomiast paracetamol nie posiada takich właściwości. Czy można łączyć paracetamol z ibuprofenem? Tak, jednak należy robić to we właściwy sposób. Ibuprofen podaje się naprzemiennie z paracetamolem co 4 godziny, celem obniżenia gorączki. Najczęściej taki sposób obniżania temperatury praktykuje się u dzieci, choć nie ma przeciwwskazań ku temu, aby skorzystała z niego także osoba dorosła. Nie można przy tym przekraczać dziennych maksymalnych dawek leków. Paracetamol i ibuprofen naprzemiennie stosuje się jedynie do czasu, gdy gorączka ustąpi. Na rynku dostępne są również preparaty zawierające paracetamol oraz ibuprofen, jednak dostępne są one na receptę.

Ibuprofen w ciąży – czy można przyjmować lek przeciwbólowy w czasie ciąży lub podczas karmienia piersią?

Kobietom ciężarnym nierzadko towarzyszą dolegliwości bólowe, które można zniwelować, sięgając po bezpieczne leki. Niestety, ibuprofen w ciąży nie powinien być stosowany, zwłaszcza w pierwszym oraz w trzecim trymestrze. W pierwszym trymestrze może on bowiem powodować problemy z implantacją zarodka, doprowadzając do poronienia. Ponadto negatywnie oddziałuje na żeński płód, zmniejszając zapas komórek zarodkowych w jajnikach. Tymczasem w trzecim trymestrze może zmniejszać ilość płynu owodniowego i przedłużać okres porodu. W rzeczywistości więc jedynym okresem, gdy można bezpiecznie podać ciężarnej ibuprofen, jest drugi trymestr. Niemniej jednak należy to zrobić wyłącznie w przypadku, gdy inne - bezpieczniejsze - leki nie przynoszą oczekiwanych rezultatów.

Inaczej natomiast wygląda kwestia przyjmowania ibuprofenu przez matki karmiące. Ibuprofen a karmienie piersią to temat, który nie budzi wątpliwości - w okresie laktacji można go bezpiecznie stosować, jednak nie należy przekraczać dziennej, zalecanej dawki. Substancja ta polecana jest na przykład kobietom walczącym z zapaleniem piersi, które często pojawia się u matek karmiących.

Kiedy nie należy stosować ibuprofenu i z czym nie można go łączyć?

Pacjenci często zadają sobie pytanie, czy ibuprofen jest szkodliwy? Otóż na ogół jest to substancja bezpieczna, jednak w przypadku niektórych lepiej zrezygnować z jej stosowania. Dotyczy to przede wszystkim kobiet ciężarnych oraz niemowląt do ukończenia 3. miesiąca życia. Ponadto leki z ibuprofenem nie powinny być przyjmowane przez osoby:

• ze skazą krwotoczną,
• z nadwrażliwością na ibuprofen,
• z ciężką niewydolnością nerek lub wątroby,
• u których wystąpiło krwawienie z przewodu pokarmowego,
• z nadciśnieniem tętniczym,
• z zaburzeniami krzepnięcia krwi.

We wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego, astmie oskrzelowej czy zaburzeniach czynności nerek i wątroby należy skonsultować się z lekarzem przed podaniem preparatu z ibuprofenem. Nie zaleca się przyjmowania tego typu leków pacjentom chorującym na ospę wietrzną. Ibuprofenu nie należy łączyć z:

• diuretykami - może to doprowadzić do uszkodzenia nerek,
• aspiryną - osłabia działanie ibuprofenu, powodując jednocześnie ból żołądka,
• paracetamolem - substancje te można stosować naprzemiennie, lecz w połączeniu mogą spowodować ból głowy czy zaburzenia pracy nerek.

W rzeczywistości ibuprofen nie powinien być przyjmowany w niektórych schorzeniach, mogąc powodować efekty uboczne. Osoby, które przyjmują leki na stałe, powinny przed zażyciem ibuprofenu upewnić się, czy substancja ta nie wchodzi z nimi w interakcje. Jeśli tak, konieczne będzie znalezienie preparatu przeciwbólowego zawierającego inną substancję aktywną.