Relanium (diazepam) – czym jest i jak działa? – dawkowanie, skutki uboczne

Relanium działa uspokajająco, przeciwlękowo i nasennie. Stanowi jeden z najpopularniejszych leków, po jakie sięgają pacjenci. Nie wszyscy jednak zdają sobie sprawę z tego, że zalicza się on do preparatów o bardzo silnym działaniu i podczas jego stosowania należy zachować pewne środki ostrożności.

Co to jest relanium?

Relanium jest lekiem, który zawiera diazepam, dzięki czemu wykazuje silne działanie na ośrodkowy układ nerwowy. Zalicza się go do środków psychotropowych, stosowanych głównie w neurologii i psychiatrii. Jego działanie uzależnione jest od przyjętej dawki oraz sposobu przyjęcia – na przykład podany doustnie uspokaja, rozluźnia, działa przeciwlękowo, zaaplikowany dożylnie działa przeciwpadaczkowo, natomiast w wysokich dawkach zachowuje się podobnie jak narkotyk. Często podaje się relanium na sen. Stosuje się go także w terapii odwykowej, w celu złagodzenia objawów związanych z odstawieniem alkoholu.

Jak działa relanium?

Działanie leku silnie wpływa na układ nerwowy. Diazepam to długo działająca pochodna benzodiazepiny (BZD), która zwiększa aktywność kwasu aminomasłowego (GABA). Jest on neuroprzekaźnikiem układu limbicznego, który hamuje pracę wzgórza oraz podwzgórza. Dzięki temu lek zmniejsza aktywność neuronów, które odpowiadają za lęk i agresję. Lek szybko wchłania się po podaniu doustnym, osiągając maksymalne stężenie we krwi po 30-90 minutach od podania, wiążąc się z białkami krwi w 98-99%. Relanium działa przeciwdrgawkowo, kojąco na układ nerwowy, obniża napięcie mięśni prążkowanych, hamuje uczucie lęku, napięcie emocjonalne, agresywność i ułatwia zasypianie. Lek potęguje działanie alkoholu oraz środków nasennych i neuroleptyków. Stosowany jest głównie w psychonerwicach (stany lękowe, nadmierne napięcie emocjonalne), padaczce, w postępowaniu przedoperacyjnym i w leczeniu alkoholizmu. Często sportowcy przyjmują relanium przed zawodami, aby zmniejszyć napięcie i stres. Podawany przez dłuższy okres może wywołać lekozależność.

Stosowanie relanium, a inne leki

Relanium często wchodzi w reakcje z innymi lekami. Dlatego przed jego stosowaniem należy zawsze poinformować lekarza o wszystkich aktualnie i ostatnio przyjmowanych środkach farmakologicznych. W szczególności dotyczy to leków przeciwdepresyjnych, nasennych, przeciwhistaminowych, neuroleptyków, barbituranów oraz narkotycznych leków przeciwbólowych. Działanie uspokajające relanium wykorzystują często nieuczciwi sportowcy, stosujący doping w postaci sterydów anabolicznych. Okazuje się, że sterydy te, oprócz stymulacji wzrostu mięśni wykazują niekorzystne działanie na układ nerwowy, powodując agresję. Równoczesne przyjmowanie relanium pozwala pozbyć się tych skutków ubocznych przy dopingu.

Jak dawkować relanium?

Lek przyjmuje się doustnie w postaci tabletek, najczęściej o stężeniu relanium 5 mg. Nie należy przekraczać dawki zalecanej przez lekarza z uwagi na silne działanie środka. Niewskazane jest również przedłużanie leczenia ze względu na możliwość wystąpienia uzależnienia.

Relanium może być także przyjmowane dożylnie, w postaci zastrzyków oraz domięśniowo, w celu złagodzenia napięcia mięśniowego. Zastrzyki powinny być zawsze wykonywane przez pielęgniarkę lub lekarza.

Relanium – dawkowanie

Dawkowanie leku uzależnione jest przede wszystkim od jego przeznaczenia oraz wieku pacjenta. Tylko lekarz opiekujący się daną osobą powinien decydować, jak stosować relanium. Ulotka dołączona do opakowania zawiera jedynie informacje ogólne. Zazwyczaj środek przyjmowany jest od 2. do 20. mg 3-4 razy na dobę. Jeśli stosowany jest w celu ułatwienia zasypiania, przyjmuje się go na godzinę przed zaplanowanym snem. Leczenie nie powinno trwać dłużej, niż 4 tygodnie, w przypadku stosowania go na bezsenność i 8-12 tygodni przy łagodzeniu stanów lękowych. Nie należy odstawiać leku nagle.

Relanium – tabletki

W aptekach dostępne są tabletki o stężeniach: 2 mg oraz 5 mg, po 20 sztuk w opakowaniu.

Relanium – cena

Cena leku jest bardzo niska i wynosi około 10 złotych za opakowanie.

Relanium bez recepty

Żadna apteka nie wyda leku bez recepty. Dotyczy to również zamienników relanium, ponieważ zawierają one diazepam.

Relanium podczas ciąży

Lek i jego metabolity przenikają zarówno przez barierę łożyska do płynu mózgowo-rdzeniowego płodu, jak i do mleka matki. Z uwagi na silne oddziaływanie diazepamu na układ nerwowy nie zaleca się przyjmowania relanium w ciąży ani przez kobiety karmiące piersią. Jednak w uzasadnionych przypadkach lekarz prowadzący może uznać to za bezwzględnie konieczne i wyrazić zgodę na przyjmowanie leku.

Relanium – skutki uboczne

Relanium nie należy podawać dzieciom do czasu ukończenia przez nie pierwszego roku życia. Do przeciwwskazań w przyjmowaniu leku należą również: nadwrażliwość na benzodiazepiny, zaburzenia oddychania, ostra niewydolność oddechowa, zespół bezdechu sennego, nużliwość mięśni (myastenia gravis), ostre zatrucie alkoholem, środkami nasennymi, neuroleptykami i solami litu, zaburzenia świadomości, jaskra, wstrząs oraz choroby nerek i wątroby. Jeśli u pacjenta występuje któraś z wyżej wymienionych dolegliwości, należy poinformować o tym fakcie lekarza, przed przyjęciem relanium. Skutki uboczne, które mogą pojawić się podczas przyjmowania leku, zdarzają się niezbyt często. Należą do nich: zmęczenie, senność, osłabienie, spowolnienie ruchów, koszmary senne, zawroty i bóle głowy, drżenie rąk, drażliwość, nudności, żółtaczka oraz bóle kostno-stawowe, zwłaszcza u osób starszych. W cięższych przypadkach może pojawić się obrzmienie języka, zatrzymanie moczu, wymioty, zaparcia, nieregularny rytm serca, nadpobudliwość i agresja, zapalenie spojówek, halucynacje, zmniejszenie libido oraz światłowstręt. Jeśli pacjent nie stosuje się ściśle do zaleceń lekarza, może w łatwy sposób relanium przedawkować. Pojawiają się wówczas skutki uboczne, nawet u zdrowych fizycznie osób. Najczęściej występuje wtedy: nadmierna senność, zawroty i ból głowy, ogólne splątanie i zaburzenia mowy.

Relanium a uzależnienie

Do najpoważniejszych skutków ubocznych stosowania leku należy uzależnienie. Objawia się ono koniecznością przyjmowania coraz większych i częstszych dawek relanium. Rozpoznaje się je po pojawieniu się tzw. zespołu odstawienia. Polega on na wystąpieniu określonych objawów w ciągu 5-7 dni od momentu przyjęcia ostatniej dawki leku. Należą do niego: silne pocenie się, drżenie rąk, problem z koncentracją, nudności oraz nerwowość, pobudzenie i bezsenność. Objawy te mogą wystąpić również po nagłym przerwaniu zażywania leku, dlatego nie należy relanium odstawiać nagle, tylko stopniowo zmniejszać dawki, a leczenie powinno trwać możliwie krótko. W przypadkach, gdy pacjent nie może sobie sam poradzić z uzależnieniem, należy skorzystać z pomocy lekarza, który ułatwi wyjście z nałogu spowodowanego przyjmowaniem relanium. Opinie pacjentów, którym się to udało, mogą stanowić dobre wsparcie. Są one dostępne w internecie, warto się z nimi zapoznać się i skorzystać z udzielanych przez internautów rad.

Osoby, które zażywają relanium, z uwagi na zmniejszenie koncentracji i spowolnienie reakcji, nie powinny w trakcie leczenia prowadzić pojazdów, ani obsługiwać urządzeń mechanicznych, znajdujących się w ruchu.