W naszym poradniku znajdziesz omówienie takich zagadnień jak:
- porażenie słoneczne - metody zapobiegania;
- udar słoneczny - objawy;
- na czym polega pierwsza pomoc w udarze cieplnym;
- udar słoneczny - co robić, gdy poszkodowanym jest dziecko;
- udar słoneczny - leczenie i ryzyko związane z zaniechaniem pomocy.
Wiele przydatnych informacji na temat udaru cieplnego uzyskasz także, czytając artykuł: "Hipertermia - jak rozpoznać przegrzanie organizmu? Udzielanie pierwszej pomocy przy udarze cieplnym".
Udar słoneczny - realne zagrożenie w upalne dni. Jak się przed nim chronić?
Największe ryzyko udaru cieplnego pojawia się w upalne, letnie dni i dotyczy dzieci, osób starszych oraz obarczonych schorzeniami układu sercowo-naczyniowego. Aby zminimalizować zagrożenie, trzeba przestrzegać kilku żelaznych zasad. Przede wszystkim należy unikać długotrwałego pobytu na dworze w godzinach okołopołudniowych, kiedy najsilniej operują promienie słoneczne.
Ci, którzy z racji obowiązków nie mogą pozwolić sobie na pozostanie w domach, powinni zaś zadbać o nakrycie głowy oraz odzież z lekkich, przewiewnych tkanin, zapewniających odpowiednią cyrkulację powietrza. Nie należy również zapominać o stosowaniu kremów ochronnych z wysokim filtrem UV. Przemieszczając się po mieście, warto zaopatrzyć się w butelkę z wodą mineralną, aby systematycznie uzupełniać płyny. Wskazana jest również suplementacja witamin i minerałów.
Udar słoneczny - objawy, po których rozpoznasz porażenie cieplne
Po ekspozycji na promieniowanie UV zazwyczaj mija kilka godzin, zanim pojawi się udar słoneczny - to, po jakim czasie występuje, zależy od indywidualnych cech organizmu. Pierwsze objawy mogą pojawić się nawet po kilku dniach.
Do powszechnych symptomów przegrzania organizmu należą zaburzenia widzenia. Typowe są nagłe zawroty oraz silny ból głowy od słońca. Charakterystycznymi objawami udaru słonecznego jest też osłabienie (czasami prowadzące do omdlenia lub utraty przytomności), wzrost ciśnienia tętniczego krwi i przyspieszenie tętna, któremu często towarzyszy uczucie dojmującego zimna lub nadmiernego gorąca. Występuje również gorączka od słońca. Dolegliwości ze strony układu pokarmowego, czyli nudności i wymioty, to także typowe symptomy wskazujące na udar słoneczny. Ile trwa takie osłabienie organizmu? Trudno jednoznacznie określić - zazwyczaj jest to kilka godzin, ale niektóre objawy mogą utrzymywać się nawet przez kilka kolejnych dni.
Udar słoneczny u dziecka - jak działać w sytuacji kryzysowej?
W upalne dni szczególną czujność trzeba zachować, mając pod opieką dziecko. Gdy na dworze panuje żar, najmłodsi, których mechanizmy termoregulacji nie są jeszcze prawidłowo wykształcone i nie działają tak sprawnie jak u osób dojrzałych, muszą być uważnie obserwowani przez rodziców i opiekunów. Pierwszymi sygnałami alarmowymi dla dorosłych, świadczącymi o tym, że nastąpiło przegrzanie organizmu dziecka, powinna być apatyczność oraz nadmierna senność ich pociechy.
Gdy wystąpi udar słoneczny u dziecka, należy niezwłocznie zwrócić się po pomoc lekarską, a w oczekiwaniu na ambulans zniwelować skutki porażenia cieplnego. Koniecznie trzeba przenieść malucha w miejsce zacienione, zaś jego spieczonej skórze przynieść ulgę, stosując chłodne okłady. Właściwe leczenie odbędzie się w szpitalu - pod opieką specjalistów, którzy będą na bieżąco monitorować parametry życiowe dziecka i niwelować skutki hipertermii.
Pierwsza pomoc przy udarze słonecznym
Gdy wystąpi udar słoneczny, pierwsza pomoc powinna polegać na odizolowaniu osoby poszkodowanej od słońca i zapewnieniu jej miejsca w cieniu. Żeby poprawić samopoczucie chorego, warto zdjąć z niego nadmiar ubrań oraz poluzować ciasno zapięty kołnierzyk czy pasek u spodni.
Niezwykle ważne jest również ułożenie poszkodowanego we właściwej pozycji, zależnej od jego stanu. Kiedy udar cieplny objawia się jedynie zaczerwienieniem naskórka, wskazane jest zapewnienie choremu pozycji półsiedzącej. Natomiast w cięższych przypadkach, gdy skóra gwałtownie blednie, najlepsza będzie pozycja leżąca z głową ułożoną poniżej linii tułowia.
Po zabezpieczeniu osoby poszkodowanej trzeba jej zagwarantować schłodzenie i nawodnienie organizmu. Można delikatnie skraplać ciało chorego zimną wodą bądź przykładać na jego czoło czy kark schłodzone ręczniki. Do picia warto podać lekko osoloną wodę mineralną.
Leczenie udaru słonecznego - jak przywrócić równowagę organizmu?
Leczenie udaru słonecznego sprowadza się głównie do schładzania ciała oraz uzupełniania płynów i elektrolitów, dzięki którym zostaje przywrócona zaburzona równowaga organizmu. Doskonałą alternatywną opcją dla domowego roztworu wody i soli stanowią gotowe preparaty zawierające elektrolity (sód, wapń, magnez, potas czy chlorki). Są one powszechnie dostępne w sprzedaży - zarówno w postaci tabletek do rozpuszczenia w szklance z wodą, jak i saszetek z proszkiem do przyrządzenia roztworu.
W terapii poparzeń słonecznych warto się również wspomagać kremami i maściami o działaniu kojącym i łagodzącym stany zapalne skóry. Wiele z nich można nabyć w aptekach bez recepty. Preparaty do smarowania przyspieszą regenerację naskórka, przyniosą ulgę w bólu, skutecznie zredukują świąd i zaczerwienienie.
Elektrolity na udar słoneczny - dlaczego są kluczowe dla powrotu do zdrowia?
Ponieważ udar słoneczny wiąże się z silnym odwodnieniem, z organizmu wypłukiwane są cenne elektrolity dostarczane dzięki odpowiednio zbilansowanej diecie, a odpowiedzialne za równowagę kwasowo-zasadową. Wówczas niezbędna staje się ich suplementacja.
Kluczowe znaczenie elektrolitów w leczeniu udaru słonecznego, powrocie do zdrowia i pełni sił witalnych wynika z ich roli w organizmie jako substancji wspomagających układ nerwowy, stymulujących prawidłowy metabolizm, usprawniających pracę mięśnia sercowego oraz mechanizmy termoregulacji.
Aby zrozumieć, dlaczego warto stosować elektrolity na udar słoneczny, zajrzyj na nasz blog apteczny i przeczytaj, czym są elektrolity, jak rozpoznać ich niedobór i jak je uzupełniać.
Nieleczony udar słoneczny - konsekwencje dla zdrowia
Największe niebezpieczeństwo dla zdrowia stanowi nieleczony udar słoneczny. Zaniechanie terapii może wiązać się z szeregiem groźnych powikłań, a nawet nagłą śmiercią poszkodowanego. Częstym następstwem porażenia słonecznego bywa nieodwracalna niewydolność kluczowych organów, w tym nerek bądź wątroby. Niejednokrotnie dochodzi też do trwałego uszkodzenia mięśnia sercowego, a w konsekwencji istotnych zaburzeń jego pracy. Przebyty udar słoneczny może również generować poważne problemy z układem oddechowym. Niekiedy zdarza się też, że porażenie słoneczne skutkuje śpiączką chorego.
Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.