Choroby zakaźne i pasożytnicze

Choroby zakaźne i pasożytnicze – leczenie, porady

Chorobami zakaźnymi nazywamy choroby, które wywoływane są przez drobnoustroje, takie jak bakterie, grzyby, wirusy czy roztocza, ale także toksyczne produkty, pasożyty i czynniki biologiczne. Mogą szerzyć się przez kontakt bezpośredni podczas kaszlu i kichania, czyli drogą kropelkową, przez kontakty seksualne czy też przez kontakt z owadami, które przenoszą dane choroby. Nie wszystkie choroby zakaźne są jednocześnie chorobami zaraźliwymi, jeśli jednak tak jest, jedynym sposobem zapobiegania zachorowaniu jest poddawanie się szczepieniom ochronnym, rygorystycznej profilaktyce i niekiedy zażywanie preparatów przeciwwirusowych.

Choroby zakaźne i pasożytnicze – w jaki sposób dochodzi do zakażenia?

Aby choroba zakaźna miała możliwość się szerzyć, spełnionych musi być kilka warunków. Przede wszystkim, musi być aktywne źródło zakażenia, nazywane inaczej pierwszym ogniwem łańcucha epidemicznego. Źródłem tym może być człowiek, zwierzę lub roślina, znane są także przypadki nośników nieożywionych, z których choroba przeniosła się na człowieka wrażliwego. Oprócz powyższego, musi być aktywny kanał szerzenia się zakażenia, czyli np. droga pokarmowa, kropelkowa czy kontakt bezpośredni. Trzecią zmienną jest występowanie osób wrażliwych na zakażenie, czyli np. takich, które nigdy nie zostały poddane szczepieniu przeciwko konkretnej chorobie zakaźnej i zaraźliwej.

Chorobami pasożytniczymi nazywamy choroby atakujące ludzi i zwierzęta, które są następstwem aktywności pasożytów w ich organizmie. Pasożyty dzielimy na pierwotniaki, robaki i stawonogi. Pierwotniaki to pełzaki, sporowce, wiciowce, orzęski i słonecznice; najczęściej spotykane robaki to glisty ludzkie, owsiki, płazińce, takie jak tasiemce. Z kolei atakujące najczęściej stawonogi to komar, mucha, wesz ludzka, pchła i świerzbowiec. Niektóre choroby pasożytnicze mogą być przenoszone ze zwierząt na ludzi: tak jest w przypadku toksoplazmozy, szczególnie niebezpiecznej dla kobiet w ciąży, bąblowicy, włośnicy i toksokarozy.

Rodzaje chorób zakaźnych

Podział chorób zakaźnych dokonywany jest na podstawie rodzaju czynnika, jaki wywołuje chorobę. Bakteryjne choroby, jak łatwo się domyślić, wywoływane są przez bakterie. Zalicza się do nich m.in. szkarlatynę, anginę, zapalenie dróg moczowych, zapalenie płuc. Znacznie rzadziej stwierdzane są róża, dur brzuszny czy choroba reumatyczna wywołana przez paciorkowce. Niektóre z infekcji bakteryjnych mogą kończyć się posocznicą i zapaleniem opon mózgowych. W Indiach oraz wielu państwach afrykańskich najczęściej występującą chorobą bakteryjną jest trąd.

Z kolei wirusowe choroby zakaźne, czyli wywoływane przez wirusy, to grypa, opryszczka, opryszczka narządów rodnych, różyczka, mononukleoza, świnka, odra, bostonka, ospa wietrzna. Wiele z nich (np. mononukleoza, ospa czy różyczka) uważane są za choroby wieku dziecięcego.

Najczęstsze objawy chorób zakaźnych – porady specjalistów

Poszczególne objawy dotyczące chorób zakaźnych mogą się różnić w zależności od rodzaju samej choroby. Jednak większość z nich manifestuje się osłabieniem, zmęczeniem, sennością, drażliwością, dolegliwościami bólowymi całego ciała, powiększeniem węzłów chłonnych i podwyższona temperatura ciała. Jeśli powyższe objawy utrzymują się dłużej niż dwa dni, należy jak najszybciej zasięgnąć opinii lekarza i wykonać zlecone przez niego testy diagnostyczne. Niektóre choroby, takie jak ospa, róża czy świnka dają objawy dość oczywiste i łatwe do zaobserwowania gołym okiem: plamy, krosty czy powiększone węzły chłonne, które lekarz jest w stanie ocenić bez zlecania stosownych testów.

Choroby zakaźne i pasożytnicze w Polsce

Dzięki stosunkowo wysokiemu wyszczepieniu społeczeństwa w Polsce obserwuje się remisję wielu chorób, między innymi takich jak gruźlica czy ospa prawdziwa. Niestety, coraz częściej lekarze alarmują, że powraca krztusiec czy odra, na skutek uaktywniających się ruchów antyszczepionkowych. Tymczasem szczepienie możliwie największej części populacji, która nie ma wrodzonych chorób układu immunologicznego (co jest jedynym poważnym przeciwwskazaniem do szczepienia) jest jedynym sposobem na zniwelowanie ryzyka zachorowań na poważne choroby zakaźne.

W Polsce najczęściej występującymi chorobami zakaźnymi jest angina (manifestująca się bardzo silnym bólem gardła i ropnym wysiękiem), grypa, ospa wietrzna, biegunki powodowane przez rotawirusy i szkarlatyna (wymioty, kaszel, ból gardła, drobna wysypka na skórze).

Większość tych chorób, chociaż wymaga specjalistycznego leczenia, nie jest groźna i w większości przypadków nie pozostawia trwałego uszczerbku na zdrowiu. Znacznie bardziej groźne są choroby zakaźne występujące w innych rejonach świata, jak na przykład gorączka krwotoczna, malaria, zika. Bezwzględnie należy się szczepić na te choroby, jeśli planowane jest odwiedzenie krajów, w których diagnozowane są te choroby. Stosowne informacje znajdują się na rządowej stronie dotyczącej chorób zakaźnych.

W Polsce do stosunkowo rzadko diagnozowanych, ale jednak bardzo niebezpiecznych należy wirus HIV/AIDS, choroba odkleszczowego zapalenia mózgu i wirusowe zapalenie wątroby typu C. Również i przeciwko tym chorobom (z wyjątkiem AIDS) można się zaszczepić.

Choroby zakaźne – profilaktyka

Najważniejszym punktem profilaktyki chorób zakaźnych jest poddawanie się szczepieniom ochronnym oraz ograniczenie kontaktu z osobami chorymi. Dodatkowo w okresie obniżonej odporności można rozważyć przyjmowanie leków wzmacniających dostępnych bez recepty. Z pewnością nie należy bagatelizować żadnych objawów chorobowych i edukować się w zakresie tego, jak poszczególne choroby zakaźne mogą się manifestować. Dobrym tego przykładem jest rumień, który pojawia się w okolicy wkłucia kleszcza, jeśli był on nosicielem boreliozy. Zachęca się rodziców małych dzieci, które są w okresie wzmożonego ryzyka zachorowania na choroby zakaźne wieku dziecięcego, odnowienie niektórych szczepień, a wszyscy powyżej drugiego roku życia zachęcani są do szczepień przeciwko grypie. Wiele szczepień chroni w zupełności przed zachorowaniem na poszczególne choroby zakaźne, inne znacznie zmniejszają dolegliwości chorobowe i zmniejszają ryzyko komplikacji.