W artykule wyjaśnimy:
- skąd bierze się uczulenie na komary,
- jakie są symptomy alergii,
- w jakie sposób zmniejszyć dokuczliwe objawy,
- jak przebiega uczulenie u dzieci,
- na czym polega profilaktyka przeciwalergiczna.
Zobacz także artykuł: Objawy alergii skórnej i czynniki wywołujące alergię skórną. Choroby skóry dermatozy - rodzaje, objawy i zapobieganie.
Uczulenie na komary - jak organizm reaguje na ukąszenie?
Alergia na jad owadów jest jednym z najczęściej występujących rodzajów uczulenia. W przypadku ukąszeń i użądleń za wystąpienie reakcji immunologicznej organizmu odpowiedzialne są głównie białka, zbliżone do tych produkowanych przez pleśnie, produkty spożywcze oraz pyłki roślin. Alergeny wytwarzane są w gruczołach ślinowych oraz gruczołach zlokalizowanych obok żądła. Następnie wprowadzane są do organizmu w czasie ukąszenia lub użądlenia.
Powszechnie w populacji ogólnej występuje uczulenie na komary, które w przeciwieństwie do użądleń przez osy i pszczoły, bardzo rzadko stanowi realne zagrożenie dla zdrowia i życia. Przeważnie staje się jednak źródłem dyskomfortu i uciążliwych objawów, które mogą negatywnie wpływać na samopoczucie. Ślina owadów zawiera ponad 20 różnych białek, jednak tylko niektóre z nich wykazują działanie uczulające. Nasilenie objawów będzie zależeć od ilości nakłuć oraz gatunku komara.
Objawy uczulenia na komary - jak rozpoznać alergię skórną i ogólnoustrojową?
Jak wygląda uczulenie na komary? Objawy obejmują przeważnie występowanie lokalnego zaczerwienienia, swędzenia oraz niewielkiego obrzęku. Reakcja alergiczna może mieć charakter natychmiastowy, gdy związana jest z mechanizmem IgE-zależnym lub opóźniony, gdy pojawia się w wyniku mechanizmu komórkowego zależnego od limfocytu T. Silne uczulenie na komary, dające objawy uogólnione występuje niezwykle rzadko. Anafilaksja, uogólniona pokrzywka lub obrzęk naczynioruchowy mogą pojawić się przykładowo u osób z układową mastocytozą.
Warto pamiętać o tym, że rumień, niewielki swędzący bąbel, przekształcający się następnie w grudkę, to typowa reakcja organizmu na ukąszenie bez reakcji alergicznej. Jak rozpoznać zatem uczulenie na komary? Opuchlizna oraz inne objawy powinny mieć wyraźnie cięższy i atypowy przebieg. Do charakterystycznych symptomów możemy zaliczyć m.in. zespół Skeeter, polegający na występowaniu bolącego rumienia z obrzękiem i naciekiem, którego powierzchnia może mieć od kilku do kilkunastu cm. W przypadku alergii mogą pojawić się także swędzące bąble i grudki oraz reakcja opóźniona, przebiegające z tworzeniem się blizn.
Opuchlizna po ugryzieniu komara może pojawić się również wskutek zakażenia bakteryjnego, pojawiającego się w wyniku rozdrapania miejsca ukłucia. W takiej sytuacji wyjątkowo trudne może okazać się rozróżnienie stanu zapalnego od reakcji alergicznej. Zakażenie bateryjne rozwija się jednak przeważnie w ciągu kilku dni, natomiast uczulenie w ciągu kilku godzin. W przypadku wystąpienia dodatkowych objawów wtórnego zakażenia, takich jak bóle głowy, gorączka, nudności oraz powiększenie węzłów chłonnych należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza.
Łagodzenie objawów uczulenia na komary – po jakie produkty sięgnąć?
Bezpośrednio po ukąszeniu umyj miejsce ukłucia wodą z mydłem oraz przykładaj chłodne okłady. Nałóż także pastę z sody oczyszczonej i wody. Mieszankę możesz zmyć po ok. 10 minutach. W leczeniu alergii na komary pomocne mogą okazać się także leki na alergię. Najczęściej sięga się po produkty przeciwhistaminowe II generacji. W przypadku dużych reakcji miejscowych można wybrać loratadynę, feksofenadynę oraz cetyryzynę.
U pacjentów cierpiących na reakcję z nasilonym stanem zapalanym stosuje się glikokortykosteroidy w kremie przez 5-10 dni. W ciężkich przypadkach można zastosować dodatkowo glikokortykosteroidy doustne. Jak jeszcze zmniejszyć dokuczliwość uczulenia na komary? Leki, żele i maści przeciwświądowe dostępne bez recepty mogą znacznie podnieść komfort życia. Warto pamiętać o tym, że swędzące bąble na skórze jak po ugryzieniu komara mogą towarzyszyć również pokrzywce alergicznej wywołanej przez działanie innych alergenów.
Uczulenie na ślinę komara nie wymaga przeprowadzania szczególnej diagnostyki. Najczęściej alergia stwierdzona zostaje w czasie wywiadu lekarskiego po zauważeniu związku czasowego z wystąpieniem objawów i ukąszeniem przez muchówkę. Pomocna może okazać się przy tym dokumentacja fotograficzna.
Uczulenie na komary u dzieci – specyfika objawów i postępowanie
Co wyróżnia uczulenie na komary? Jak wygląda reakcja uczuleniowa u dzieci? Charakterystyczną cechą alergii u najmłodszych jest tendencja do samoistnego ustępowania reakcji po kilku latach pojawiania się objawów. Zjawisko to związane jest ze stopniowym nabieraniem naturalnej odporności na alergeny.
Uczulenie na komary u dzieci najczęściej występuje pod postacią zespołu skeeter, objawiającego się dużymi miejscowymi reakcjami skórnymi, do których należą rozległe zaczerwienienia, obrzęki, swędzenie oraz ból. Największe nasilenie symptomów przypada na okres między 8 a 12 godziną od ukąszenia. Objawy ustępują samoistnie po upływie 3-10 dni. U małych dzieci dolegliwości skórne mogą występować w obrębie oczodołów oraz większej części twarzy. Niekiedy pokrywają całe powierzchnie kończyn. Obrzęki twarzy mogą dodatkowo utrudniać mówienie, widzenie oraz jedzenie. Pacjenci skarżą się ponadto na znaczne obniżenie samopoczucia oraz występowanie niskiej gorączki. Po ukłuciu sięgnij po maści na ukąszenia owadów o działaniu miejscowym.
Profilaktyka reakcji alergicznych na ukąszenia komarów – czy możemy się przed tym obronić?
Co na uczulenie na komary warto stosować? Czy można uchronić się przed wystąpieniem reakcji alergicznej? Podstawę działania stanowi ograniczenie ryzyka ukąszenia oraz profilaktyczne stosowanie leków przeciwhistaminowych II generacji. W codziennym życiu unikaj terenów podmokłych, krzewów i wysokich traw, gdzie pozostajesz szczególnie narażony na ugryzienie komara. Pamiętaj o zamykaniu okien o zmierzchu i świcie. Co więcej, w domach świetnie sprawdzają się dodatkowe środki ochrony, takie jak preparaty owadobójcze, w tym repelenty, moskitiery, lampy gazowe oraz intensywnie pachnące rośliny.
Źródła:
- Jan Boczek, Mariusz Lewandowski, Owady i roztocze przyczyną schorzeń ludzi i zwierząt domowych, „Zagadnienia doradztwa rolniczego”, nr 3/2013.
- Urszula Jedynak-Wąsowicz, Czy u dziecka z nasilonymi odczynami po ukąszeniu komarów należy podejrzewać alergię?, https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.39.11.4. (dostęp 06.06.2024).
- Małgorzata Piechota, Wioletta Zagórska, Nadmierne reakcje miejscowe po ukąszeniu przez komary – jak diagnozować i leczyć?, „Pediatria po Dyplomie”, nr 4/2015, https://podyplomie.pl/pediatria/18984,nadmierne-reakcje-miejscowe-po-ukaszeniu-przez-komary-jak-diagnozowac-i-leczyc (dostęp 06.06.2024).
- Magdalena Wiercińska, Uczulenie na komary, https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/alergeny/jadowadow/59836,uczulenie-na-komary (dostęp 06.06.2024).
Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.