Choroby serca i nadciśnienie

Choroby serca i nadciśnienie – dlaczego są takie groźne?

Czy wiesz, co jest główną przyczyną przedwczesnych zgonów w Europie? To choroby układu sercowo-naczyniowego, a ilość dotkniętych nimi osób jest wprost zatrważająca. Choroby serca i nadciśnienie przez całe lata mogą przebiegać niemalże bezobjawowo, jednocześnie zaburzając pracę organizmu i stwarzając poważne zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia. Wiele z nich jest wynikiem niezdrowych nawyków, a przy odpowiedniej profilaktyce można byłoby ich uniknąć lub przynajmniej mocno ograniczyć ryzyko ich wystąpienia i rozwoju.

Choroby serca można podzielić na nabyte, czyli takie, które zostały nabyte w ciągu życia oraz wrodzone, towarzyszące pacjentowi od urodzenia. Profilaktyka i regularne kontrole lekarskie, w tym pomiary ciśnienia tętniczego, pozwalają uchronić się przed wieloma chorobami nabytymi. Wrodzone to w dużej mierze wady serca polegające na nieprawidłowościach w budowie, które zaburzają jego pracę.

Nadciśnienie to jeden z najpoważniejszych czynników ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego. Pomimo powagi sytuacji bardzo wiele osób otwarcie przyznaje się do tego, że nie zna swojego ciśnienia i nie kontroluje go regularnie. To przekłada się na szacunki, że już niemal co trzeci Polak może zmagać się z nadciśnieniem, i to nawet bez pełnej świadomości o istnieniu schorzenia.

Najczęstsze choroby serca i ich objawy

Zdrowie serca bywa obciążane różnymi chorobami. Jedną z najczęstszych jest choroba wieńcowa, przy której przepływ krwi przez tętnice wieńcowe zostaje zaburzony. Jej główną przyczyną jest miażdżyca, przy której w naczyniach tworzą się blaszki utrudniające przepływ kwi. W efekcie do serca dociera coraz mniej krwi, a wraz z nią także i cennego tlenu. Choroba wieńcowa nazywana również niedokrwienną chorobą serca może przez długi czas przebiegać bezboleśnie i niemalże bezobjawowo. Do jej późniejszych objawów zalicza się kłujący ból w okolicy mostka i uczucie duszności. Wdrożenie leczenia jest konieczne, żeby zatrzymać rozwój choroby i zapobiec poważnym konsekwencjom takim jak nagły zawał serca.

Czym jest zawał serca? To stan poważnego niedokrwienia mięśnia sercowego prowadzący do martwicy tkanek. Najczęściej wynika z miażdżycy – blaszki miażdżycowe w tętnicach blokują dopływ krwi, co objawia się silnym bólem, dusznościami, narastającym uczuciem dyskomfortu w klatce piersiowej i zawrotami głowy. Pamiętaj, że zawał jest poważnym zagrożeniem dla zdrowia i życia, dlatego jeśli zaobserwujesz niepokojące objawy u siebie lub kogoś bliskiego, niezwłocznie zasięgnij pomocy medycznej.

Wśród najczęstszych chorób układu krążenia wymienia się również niewydolność serca. To choroba postępująca, przy której serce nie jest w stanie prawidłowo pompować krwi. Wraz z nią do narządów całego ciała dostarczany jest tlen i składniki odżywcze, których w tym przypadku brakuje. Niewydolność może dotyczyć lewej komory serca, co zwykle daje objawy w postaci duszności, trudności z oddychaniem podczas wysiłku, częstego kaszlu, zawrotów głowy i przyspieszonego oddechu. Niewydolność prawej komory przekłada się często na poszerzenie i uwidocznienie żył na ciele, a także pojawienie się obrzęków w kończynach, w tym szczególnie na nogach.

Dolegliwością obciążającą serce i układ krążenia jest również arytmia. To różnego rodzaju zaburzenia rytmu serca, w tym zarówno jego zbyt szybkie, zbyt wolne, jak i nieregularne bicie. Arytmia może nie dawać niemalże żadnych objawów. Mogą towarzyszyć jej duszności, szybkie męczenie się, zawroty głowy i uczucie nadmiernie intensywnego bicia serca. Zdarza się, że prowadzi także do omdleń.

Przyczyny chorób serca i nadciśnienia

Choroby serca i nadciśnienie to bardzo często efekt niezdrowego stylu życia prowadzonego przez wiele lat. Ich rozwojowi sprzyja wiele czynników takich jak nadmiar stresu, siedzący tryb życia czy wysoki poziom cukru we krwi. Ze względu na korelację chorób serca z poziomem cukru, często dotyczą one osób zmagających się z cukrzycą.

Chcesz zadbać o wzmocnienie serca i prawidłowe ciśnienie krwi, minimalizując ryzyko wystąpienia poważnych chorób układu krążenia? Zwróć więc uwagę na:

• wagę swojego ciała – nadwaga i otyłość to zwiększone ciśnienie krwi, większe obciążenie dla serca i znacznie większe ryzyko miażdżycy;
• aktywność fizyczną – siedzący tryb życia przekłada się na większe ryzyko nadwagi, słabsze ukrwienie serca i jego zmniejszoną wydolność, podczas gdy ćwiczenia, niekoniecznie intensywne, ale regularne, znacznie zmniejszają ryzyko wystąpienia chorób serca i nadciśnienia;
• poziom cholesterolu – podwyższona ilość tego tłuszczu we krwi sprzyja rozwojowi miażdżycy, odkładaniu blaszki w naczyniach krwionośnych i zmniejszaniu ich przepustowości, co może prowadzić do choroby wieńcowej, udaru i zawału;
• stosowane używki – zarówno alkohol, jak i nikotyna to poważne obciążenie dla serca wiążące się ze zwiększonym ryzykiem nadciśnienia, niedokrwiennej choroby serca i poważnych powikłań.

Objawy nadciśnienia tętniczego – wysokie ciśnienie jako „cichy zabójca”

Chociaż ciśnienie tętnicze mierzy się szybko, wygodnie i bezinwazyjnie, zarówno w gabinecie lekarskim, jak i w zaciszu własnego domu z pomocą jednego prostego przyrządu, bardzo wiele osób nie kontroluje go regularnie. Tymczasem wysokie ciśnienie może przebiegać przez długi czas bezobjawowo, zupełnie nie wskazując na żadne problemy ze strony układu krążenia. To właśnie ze względu na częsty brak objawów bywa ono nazywane cichym zabójcą. Pomimo bezobjawowego przebiegu nadciśnienie postępuje i przyczynia się do poważnych zmian w układzie naczyniowym, sercu, a nawet nerkach.

Optymalne ciśnienie tętnicze powinno wynosić maksymalnie do 139/89 mm Hg. Krótkotrwałe skoki ciśnienia dla większości zdrowych pacjentów są bezpieczne i często naturalne, związane na przykład ze stresem czy wysiłkiem. Jakie ciśnienie jest niebezpieczne? Uważa się, że zagrożeniem dla zdrowia mogą być wartości powyżej 180/110 mm Hg, które, zwłaszcza w przypadku osób ze zdiagnozowanymi chorobami serca i nadciśnieniem, wymagają pilnej konsultacji medycznej.

Nadciśnienie tętnicze może mieć bardzo poważne skutki. Często prowadzi do niewydolności serca, przyspiesza rozwój miażdżycy, znacząco zwiększy ryzyko zawału i udaru. Profilaktyka nadciśnienia to przede wszystkim zdrowy styl życia. Kiedy schorzenie już się pojawi, konieczne może być leczenie nadciśnienia, w tym z pomocą odpowiednich leków dla obniżenia go do właściwego poziomu.

Diagnostyka chorób serca i nadciśnienia: EKG i echo serca

Najprostszym sposobem na kontrolę stanu zdrowia serca i całego układu krążenia jest szybki pomiar ciśnienia wykonany przez lekarza, pielęgniarkę lub samodzielnie. Dla osób, u których podejrzewa się niewłaściwe wartości ciśnienia tętniczego, często zaleca się samodzielną kontrolę jego poziomu. Domowy ciśnieniomierz pozwala kontrolować ciśnienie regularnie o różnych porach dnia, a jego obsługa jest tak prosta, że z pewnością każdy sobie z tym poradzi.

Sam pomiar ciśnienia nie zawsze wystarczy w diagnostyce chorób serca. Często zalecanym badaniem w przypadku podejrzeń różnych schorzeń jest EKG dające wyniki w postaci czytelnego dla lekarza elektrokardiogramu. EKG służy ocenie pracy serca podobnie jak echo serca, czyli jego echokardiografia. To badanie obrazowe, które pozwala ocenić również budowę i strukturę serca, działanie zastawek czy grubość jego ścian.

Leczenie chorób serca i nadciśnienia oraz ważna profilaktyka

Profilaktyka to zawsze lepszy wybór niż leczenie. Zadbaj o swoje zdrowie i samopoczucie, unikając prawdziwej epidemii naszych czasów – chorób serca i nadciśnienia, które potrafią mieć śmiertelne skutki. Profilaktyka nadciśnienia i schorzeń układu sercowo-naczyniowego powinna być ważna przede wszystkim dla osób znajdujących się w grupie podwyższonego ryzyka, w tym zmagających się cukrzycą, nadwagą i otyłością, a także seniorów, u których serce wraz z wiekiem ulega osłabieniu.

Ogromne znaczenie dla zdrowia serca ma codzienna dieta. Tłuste, słone czy przetworzone pokarmy podwyższają poziom cholesterolu we krwi, co sprzyja rozwojowi miażdżycy. Dla osób zmagających się z chorobami serca i nadciśnieniem, a także tych, którzy znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka, najczęściej polecana jest dieta DASH oraz dieta śródziemnomorska, które razem są uważane za najzdrowsze. Przez niską zawartość soli, cukru i tłuszczów odzwierzęcych pomagają one skutecznie obniżyć cholesterol, jednocześnie dostarczając do organizmu wysokie ilości cennych składników odżywczych jak witaminy i minerały, białko czy błonnik.

Pamiętaj, że rehabilitacja kardiologiczna nie zawsze obejmuje jedynie zmiany w stylu życia, diecie czy aktywności. W wielu przypadkach konieczne może być wdrożenie odpowiedniego leczenia farmakologicznego, a przy poważnych schorzeniach nawet przeprowadzenie operacji czy implantacji urządzeń normujących pracę serca. Pacjenci ze stwierdzonymi chorobami serca i nadciśnieniem powinni pozostawać pod stałą opieką lekarską.