Aż 25% dorosłych oczu ma różne wady wzroku i nawet połowa dzisiejszej młodzieży. Warto wiedzieć, że nawet pozornie niegroźne problemy ze wzrokiem mogą świadczyć o poważniejszych schorzeniach, np. różnorodnych chorobach układu krążenia, cukrzycy czy miażdżycy.
Aż 25% dorosłych oczu ma różne wady wzroku i nawet połowa dzisiejszej młodzieży. Warto wiedzieć, że nawet pozornie niegroźne problemy ze wzrokiem mogą świadczyć o poważniejszych schorzeniach, np. różnorodnych chorobach układu krążenia, cukrzycy czy miażdżycy. Do najczęstszych samoistnych chorób oczu należy zaćma, jaskra, retinopatia cukrzycowa lub zwyrodnienia gałki ocznej.
Większość chorób oczu rozwija się bardzo powolnie i niestety, ale jest bagatelizowana przez pacjentów. Większość osób nie jest świadoma tego, że pogorszenie wzroku często jest objawem innych chorób ogólnoustrojowych. Problemy z oczami najczęściej są jednym z podstawowych objawów starzenia się organizmu, ale jeśli po 40. roku życia potrzebujemy odsunąć gazetę, aby ją przeczytać, nie powinniśmy przypisywać tego stanu rzeczy wyłącznie wiekowi.
Do niepokojących objawów zalicza się pogorszenie widzenia lub czasowo występujące pogorszenie widzenia (np. po zmroku). Oprócz tego wszelkie dolegliwości bolesne w okolicy gałek ocznych, którym towarzyszy ból głowy, pojawianie się "mroczków", zawężone pole widzenia. Wszelkie wysięki, nadmierne łzawienie, szczypanie i świąd również wymagają konsultacji lekarskiej.
Wiele chorób okulistycznych może być leczonych preparatami podawanymi bezpośrednio do worka spojówkowego, poprzez dobranie odpowiednich szkieł korekcyjnych, a także operacyjnie. Jeśli pierwotną przyczyną jest inna, ogólnoustrojowa choroba, leczenie należy rozpocząć od zmniejszenia objawów pierwotnej choroby.
Do najczęściej występujących chorób oczu zalicza się jaskrę, zaćmę/kataraktę, zwyrodnienie plamki żółtej, zapalenie spojówek.
W przypadku jaskry dochodzi do wzrostu ciśnienia wewnątrz gałki ocznej, co z czasem powoduje zawężenie pola widzenia i zmniejszenie ostrości widzenia peryferyjnego. Nieleczona w odpowiedni sposób jaskra może prowadzić do nieodwracalnej ślepoty. Leczenie jaskry przebiega za pomocą środków farmakologicznych, a także interwencji chirurgicznej/laserowej.
Zwyrodnienie plamki żółtej prowadzi do zmian w centrum pola widzenia. Choremu widzi proste linie w postaci fal, ma problem z określeniem kolorów, wielkości przedmiotów, zaburza się perspektywa widzenia. Na ten moment medycyna nie zna sposobu na całkowite wyleczenie zwyrodnienia plamki żółtej, jednak sukcesy w spowalnianiu rozwoju tej choroby notuje się po wstrzykiwaniu inhibitorów czynnika wzrostu śródnabłonka naczyniowego do ciała szklistego.
Katarakta, czyli inaczej zaćma, to zmętnienie soczewki w oku. Zaćma nabyta rozwija się powoli, przez wiele lat. Choroba rozwija się także na skutek urazów i przebytych chorób. Sposobem leczenia zaćmy jest operacyjne usunięcie fragmentu soczewki i zastąpienie jej sztuczną.
Krótkowzroczność, która może być korygowana okularami, najczęściej powodowana jest nieprawidłową budową gałki ocznej. Występuje w każdym wieku. Sposobem na całkowite uleczenie krótkowzroczności jest przeprowadzenie korekty laserowej.
Zapalenie spojówek to częsta i nieprzyjemna choroba oka, która powodowana jest przez bakterie lub alergeny. Charakteryzuje się świądem i ropną wydzieliną. Najczęściej ustępuje samoistnie, jednak w niektórych przypadkach wskazane jest podawanie antybiotyków w postaci kropli do oczu, wydawanych z przepisu lekarza.
Ostatnim często występującym schorzeniem jest tzw. zespół suchego oka. Pojawia się on na skutek długiej pracy przy komputerze i niedostatecznym nawilżaniu oczu. Można go skutecznie leczyć przy pomocy żeli i maści do oczu, które nawilżają spojówkę i niwelują uczucie zmęczenia i podrażnienia oka.
Do wad wzroku zalicza się krótkowzroczność, nadwzroczność i astygmatyzm. Wszystkie one mogą być na co dzień korygowane za pomocą szkieł korekcyjnych i szkieł kontaktowych. Od lat stosuje się także laserowe operacje wzroku, które niwelują konieczność noszenia szkieł czy okularów, jednak nie mogą być przeprowadzone u wszystkich osób. Przeciwwskazaniem jest wysokie ciśnienie gałki ocznej, wiek poniżej 21 lat i bardzo duża wada wzroku. W każdym indywidualnym przypadku decyzję co do najlepszej formy korekty wzroku podejmuje lekarz.
Do bakteryjnych chorób oczu zalicza się przede wszystkim zapalenie spojówek. Jak większość bakteryjnych chorób, także i ta zazwyczaj wymaga leczenia antybiotykami podawanymi miejscowo lub ogólnoustrojowo. Przed każdym zastosowaniem tego typu leków konieczna jest jednak konsultacja z lekarzem.
Do najczęstszych przyczyn chorób oczu zalicza się niedostateczną higienę, nienoszenie okularów korekcyjnych, nienoszenie okularów przeciwsłonecznych w słoneczne dni, używanie przez kilka godzin dziennie smartfona do czytania, spędzanie długich godzin przed ekranem komputera oraz nieprawidłowo zbilansowana dieta.
Oczy i uszy to bardzo złożone organy, o których odpowiedniej higienie często zapominamy. Tymczasem wiele chorób tych narządów wynika z niedostatecznej pielęgnacji. Zapalenie spojówek o podłożu bakteryjnym powodowane jest przez pocieranie oczu brudnymi rękoma, a także niedostatecznym zmywaniem makijażu. Krótkowzroczność rozwija się powoli i chociaż w wielu przypadkach warunkowana jest genetycznie, to jednak nasz styl życia mocno na to wpływa.
Nie chcąc doprowadzić do rozwoju chorób oczu, konieczne jest uzupełnianie diety w witaminy i minerały, szczególnie takich jak witamina A, C i D, kwas DHA i luteina. Jeśli przez wiele godzin dziennie siedzimy przed komputerem, powinniśmy stosować okulary blokujące światło niebieskie i poprawiające akomodację oka. Aby zapobiegać dalszemu pogarszaniu się już istniejącej wady, należy stosować się do zaleceń lekarza i nosić okulary. Wszyscy, niezależnie od wieku, powinni nosić okulary przeciwsłoneczne z odpowiednim filtrem w czasie przebywania na słońcu.
Dbanie o oczy jest konieczne od pierwszych dni życia. Mięśnie gałki ocznej należy ćwiczyć regularnie, patrząc raz blisko, raz w dal, przez co najmniej 2-3 minuty każdej godziny. Niemowlęta powinny mieć osłaniane oczy od bezpośredniego działania promieni słonecznych, a starsze dzieci, które już mogą nosić okulary, nie powinny spędzać bez nich w pełnym słońcu dłużej niż kilka minut.