Cukrzyca u dzieci jest jedną z najpoważniejszych współczesnych chorób cywilizacyjnych. Dotyka osób w każdym wieku. Opisywana jest jako choroba metaboliczna polegająca na hiperglikemii, czyli podwyższonym stężeniu glukozy we krwi. W dzisiejszym artykule omówimy jej charakterystykę, diagnostykę oraz sposób leczenia.
Z poniższego artykułu dowiesz się:
- jakie są przyczyny cukrzycy u dzieci,
- jakie są jej objawy,
- jak rozpoznać symptomy skórne,
- jakie badania należy wykonać,
- jak wygląda dieta cukrzyka,
- na czym polega profilaktyka.
Zobacz także artykuł: Cukrzyca typu 1 - przyczyny i objawy u dzieci i dorosłych
Cukrzyca u dzieci i nastolatków: przyczyny i czynniki ryzyka
Do jednych z najczęściej diagnozowanych chorób metabolicznych należy cukrzyca u dzieci. Przyczyny dolegliwości są takie same niezależnie od wieku pacjenta. Z jednej strony może mieć podłoże autoimmunologiczne, z drugiej bardzo często jest wynikiem prowadzenia niehigienicznego trybu życia. O hiperglikemii mówi się w przypadku zaburzenia czynności trzustki odpowiedzialnej za wytwarzanie insuliny, czyli hormonu odpowiedzialnego za utrzymanie prawidłowego stężenia glukozy.
W przypadku niedostatecznej produkcji hormonu przez trzustkę mówi się o cukrzycy typu 1, czyli poważnej chorobie autoimmunologicznej. Natomiast cukrzyca u dzieci typu 2 związana jest bezpośrednio z niewłaściwym trybem życia, głównie z otyłością i nadwagą, kiedy to ilość wytwarzanej insuliny jest prawidłowa, jednak reakcja organizmu na nią pozostaje zaburzona.
Objawy cukrzycy u dzieci, których nie możesz lekceważyć. Cukrzyca typu 1 i typu 2
Objawy cukrzycy u dzieci są podobne do symptomów odczuwanych przez osoby dorosłe. Jedną z najbardziej charakterystycznych oznak choroby jest częste oddawanie moczu oraz wzmożone pragnienie. Symptomy te daje szczególnie cukrzyca typu 1 u dzieci. Objawy mogą obejmować także utrzymująca się senność, rozdrażnienie oraz zapalenie gardła bez gorączki. Na hiperglikemię może wskazywać także wyczuwalna woń acetonu z ust oraz zapadnięte gałki oczne.
Typ 2 natomiast bardzo często przebiega bezobjawowo i może być rozpoznany dopiero po wykonaniu stosownych badań diagnostycznych. Niektórzy pacjenci skarżą się jednak na utrudnione gojenie ran oraz nawracające infekcje. Ponadto cukrzycy mogą odczuwać senność, zmęczenie oraz rozdrażnienie.
Cukrzyca u dzieci - charakterystyczne objawy skórne
Cukrzyca u nastolatków i dzieci może objawiać się także skórnie. Szczególną uwagę rodziców powinny zwrócić charakterystyczna suchość cery oraz utrzymujący się świąd. Rozpoznanie tych symptomów jest szczególnie istotne, ponieważ pozwalają na wykrycie zaburzenie na wczesnym etapie rozwoju. Wspomniane dysfunkcje są bezpośrednią oznaką hiperglikemii, która oddziałuje na układ naczyniowy. Cukrzyca u dzieci to także objawy skórne, które obejmują m.in.: zmniejszone wydzielanie potu, mniejszą odporność na warunki termiczne oraz złuszczanie naskórka. Często rozpoznawany jest przy tym rumieniec cukrzycowy, występujący głównie na policzkach oraz czole. Pierwsze objawy cukrzycy u dzieci o charakterze skórnym często bywają jednak bagatelizowane przez lekarzy pierwszego kontaktu.
Diagnoza cukrzycy - jakie badania należy wykonać? Normy u dzieci i nastolatków
Diagnoza schorzenia przebiega w oparciu o badania diagnostyczne oraz wspomniane powyżej charakterystyczne objawy. Lekarz zleca wykonanie pomiaru stężenia glukozy we krwi, który pozwoli zdiagnozować chorobę, jaką jest cukrzyca u dzieci. Normy na czczo ustalone zostały na przedział od 70 do 100 miligramów na decylitr, a po posiłku od 70 do 140 miligramów na decylitr. Cukrzyca stwierdzana jest w przypadku uzyskania wyniku powyżej 200 mg/dl o dowolnej porze dnia. Na czczo leczenie wdrażane jest, gdy stężenie glukozy przekroczy 126 mg/dl (7,0 mmol/l) lub 200 mg/dl w 120 minucie testu obciążenia glukozą.
Jak przebiega leczenie cukrzycy u dzieci?
Leczenie cukrzycy u dzieci zależy od rozpoznanego typu choroby. W przypadku typu 1 najczęściej stosuje się podawanie egzogennej insuliny według ustalonego przez lekarza schematu. Typ 2 umożliwia wdrożenie leczenia farmakologicznego, które przykładowo pozwala zmniejszyć wchłanianie glukozy z układu pokarmowego. Istotne jest jednocześnie, aby młodzi pacjenci przestrzegali odpowiedniej diety, zachowywali właściwą masę ciała oraz unikali prowadzenia siedzącego trybu życia. Jednocześnie chorzy powinni regularnie kontrolować poziom cukru we krwi.
Dodatkowy problem stanowi podwyższony cukier w okresie dojrzewania związany z działaniem hormonu wzrostu. Zwiększone zapotrzebowanie na insulinę utrudnia ustalenie prawidłowej dawki leków oraz może wiązać się z przybraniem na wadze. W efekcie część młodych pacjentów rezygnuje z przyjmowania prawidłowych dawek preparatów, narażając się na wystąpienie poważnych powikłań zdrowotnych. Nieleczona cukrzyca u dziecka może bowiem powodować między innymi kwasicę ketonową.
Cukrzyca u dzieci a dieta - co jeść, a czego stanowczo unikać?
Odpowiednio przygotowana dieta dla dziecka z cukrzycą powinna być przede wszystkim odpowiednio zbilansowana. Wymaga jednocześnie od najmłodszych pacjentów znacznej zmiany nawyków żywieniowych. Jedną z głównych zasad diety jest spożywanie regularnych posiłków w niewielkich odstępach czasu. Należy ograniczyć przy tym białe pieczywo, słodycze, słodzone napoje oraz przetworzoną żywność. Z diety cukrzycowej warto wykluczyć także arbuzy, miód, słodzone przetwory mleczne oraz biały ryż i płatki kukurydziane.
Warto stawiać na produkty bogate w błonnik, tłuste ryby oraz chude mięso i nabiał. Błonnik pokarmowy odgrywa niebagatelną rolę w stabilizowaniu stężenia cukru, ogranicza bowiem ilość wchłanianej glukozy. Jednocześnie należy pamiętać o wybieraniu produktów z niskim indeksem glikemicznym, które nie powodują nagłych wyrzutów insuliny. Należą do nich między innymi ryby, naturalne przetwory mleczne oraz warzywa. Zaleca się także przyjmowanie odpowiednich suplementów diety bogatych w chrom, witaminy oraz kwasy omega-3.
Czy można zapobiec cukrzycy u dziecka?
Pytanie, czy cukrzyca u dzieci jest uleczalna, pojawia się w głowie większości rodziców. Niestety hiperglikemia jest przypadłością nieuleczalną, która wymaga stosowania terapii przez całe życie. Skutecznie można zapobiegać jednakże pojawieniu się cukrzycy typu 2, związanej z nieprawidłowym trybem życia. W tym celu należy zachęcać dziecko do regularnego uprawiania sportu. Odpowiednia dawka codziennego ruchu pozwoli zapobiec powstaniu otyłości i nadwagi, które należą do głównych czynników ryzyka.
Istotne jest także przestrzeganie podstawowych zasad zdrowego odżywiania. Warto wybierać przede wszystkim produkty o niskim indeksie glikemicznym. Należy ograniczyć także ilość cukrów prostych, słodkich i słonych przekąsek oraz przetworzonej żywności. Zamiast smażenia na głębokim oleju, lepiej decydować się na gotowanie i duszenie. Wyrobienie prawidłowych nawyków w młodym wieku pozwoli uchronić młodzież przed poważnymi chorobami cywilizacyjnymi, takimi jak otyłość i cukrzyca.
Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.
