W artykule wyjaśnimy:
- jaka jest rola diety w walce z insulinoopornością,
- jak komponować jadłospis dla insulinoopornych,
- jakie produkty powodują wyrzuty insuliny,
- jakich produktów unikać,
- czy warto przestrzegać zasad diety niskowęglowodanowej,
- na czym polega dieta DASH,
- jak zmienić nawyki żywieniowe.
Zobacz także artykuł: "Cukrzyca: typy, oznaki i badanie glukozy. Kompendium wiedzy jak żyć z cukrzycą w XXI wieku".
Insulinooporność - ważna rola diety w zarządzaniu chorobą
Insulinooporność stanowi jedno z najpowszechniejszych zaburzeń metabolicznych. Na jej rozwój może mieć wpływ szereg czynników, w tym złe nawyki żywieniowe, brak aktywności fizycznej, predyspozycje genetyczne oraz stres. Jednym z najważniejszych elementów terapii jest zmiana stylu życia oraz sposobu odżywiania. Dieta w insulinooporności powinna opierać się na zmniejszeniu ilości tłuszczu, alkoholu oraz cukrów prostych. Konieczne jest jednoczesne zwiększenie podaży błonnika, który znajdziemy w pełnoziarnistych produktach zbożowych.
Dieta na insulinooporność pomaga zmniejszyć masę ciała. Warto pamiętać o tym, że bardzo często niewrażliwości na insulinę towarzyszy także otyłość. W przypadku pacjentów z nadwagą zaleca się stopniowe zmniejszanie masy ciała. Zmniejszenie wagi może znacznie podnieść wrażliwość tkanek na insulinę. Co więcej, odpowiednio skonstruowany jadłospis zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych oraz cukrzycy typu 2. Należy podkreślić, iż obniżenie ciśnienia pełni kluczową rolę w kontroli glikemii.
Dieta w insulinooporności – podstawowe zasady komponowania posiłków
Dieta dla insulinoopornych stanowi podstawę leczenia niefarmakologicznego. W przypadku pacjentów z otyłością należy zdecydować się na wprowadzenie diety redukcyjnej. Jak schudnąć w insulinooporności? Odchudzanie umożliwi spożywanie od 500 do 700 kcal mniej niż dzienne zapotrzebowanie. Kluczowe znaczenie ma również sposób komponowania jadłospisu. Węglowodany powinny stanowić ok. 45% składu diety. Sięgaj głównie po produkty o niskim indeksie glikemicznym, nieprzekraczającym 55 IG.
Kluczowe znaczenie ma także regularne spożywanie posiłków oraz sięganie po 5 porcji warzyw i owoców dziennie. W leczeniu insulinooporności pomoże zwiększona podaż błonnika, który znajdziemy m.in. w nasionach strączkowych oraz produktach zbożowych. Zrezygnuj przy tym z wysoko przetworzonej żywności, alkoholu oraz ogranicz ilość nasyconych kwasów tłuszczowych.
Jakie produkty powodują wyrzut insuliny?
Wyrzuty insuliny następują w momencie podwyższenia cukru we krwi, gdy trzustka zaczyna produkować większą ilość hormonu w celu ułatwienia przyswajania glukozy. Wyrzuty insuliny mogą powodować wzrost insulinooporności. Jakie produkty powodują wyrzut insuliny? Pacjenci powinni w pierwszej kolejności ograniczyć spożywanie węglowodanów prostych, czystych soków oraz słodzonych napojów. Jakie jedzenie nie powoduje wyrzutu insuliny? Podstawą powinno być odpowiednie zbilansowanie posiłków pod względem ilości białek, tłuszczów i węglowodanów. Ryzyko wystąpienia wyrzutu insuliny zwiększa jednocześnie spożywanie zbyt dużych porcji.
Jakich produktów nie jeść przy insulinooporności?
Na czym polega dieta przy insulinooporności? Czego nie jeść? W pierwszej kolejności zrezygnuj z białego pieczywa, słodkich płatków śniadaniowych, mocno przetworzonych produktów i wędlin, słodkich jogurtów, gotowych mieszanek ziołowych i kostek rosołowych.
Co jeść przy insulinooporności? Wybieraj przede wszystkim nieprzetworzone produkty o prostym składzie. Tradycyjne wędliny i przetwory mięsne kupowane w sklepach zastąp samodzielnie przygotowywanym pieczonym lub gotowanym mięsem. Sięgaj przy tym po tłuste ryby morskie, które staną się ważnym źródłem kwasów omega. Najlepiej sprawdzą się łososie, sardynki i makrele. W przypadku nabiału sięgaj po produkty bez dodatku cukru. W Twoim menu nie może zabraknąć również warzyw i owoców o niskim indeksie glikemicznym oraz pełnoziarnistych produktów zbożowych. Ważnym urozmaiceniem będą produkty z mąki żytniej, orkiszowej, gryczanej, jęczmiennej oraz migdałowej.
Dieta niskowęglowodanowa a insulinooporność - czy jest skuteczna?
Dieta niskowęglowodanowa cieszy się dużą popularnością wśród osób cierpiących na insulinooporność. Warto pamiętać jednak o tym, że nie ma wielu dowodów jednoznacznie potwierdzających jej skuteczność. Kluczem podczas wyboru diety powinno być obserwowanie reakcji organizmu. Standardowe zalecenia Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego zalecają podaż węglowodanów na poziomie 45%. W przypadku tych o niskim indeksie glikemicznym ich ilość może wzrosnąć nawet do 60%. Osoby o małej aktywności fizycznej mogą natomiast zmniejszyć ilość węglowodanów do 25%.
Dieta DASH a insulinooporność - czy może pomóc w leczeniu choroby?
Dieta DASH uważana jest za jeden z najskuteczniejszych modeli żywienia osób cierpiących na insulinooporność. Opiera się przede wszystkim na spożywaniu nieprzetworzonej żywności. Doskonale sprawdzi się także u osób cierpiących na cukrzycę, nadciśnienie tętnicze oraz otyłość. Wspomniany sposób odżywiania ułatwia odchudzanie oraz zwiększa wrażliwość tkanek na insulinę. Znajdziemy w niej pełnoziarniste produkty zbożowe, owoce i warzywa oraz niskotłuszczowe produkty nabiałowe. W jadłospisie nie może zabraknąć jednocześnie olejów roślinnych, ryb oraz roślin strączkowych.
Jak zmienić nawyki żywieniowe, aby poprawić kontrolę glukozy we krwi?
Zdrowa dieta oraz aktywność fizyczna stanowią podstawę leczenia insulinooporności. Warto pamiętać o tym, że stan ten może prowadzić w konsekwencji do licznych powikłań zdrowotnych, w tym do cukrzycy typu 2. Zmianę nawyków żywieniowych rozpocznij od przygotowania jadłospisu uwzględniającego indywidualne zapotrzebowanie kaloryczne. Pamiętaj o jedzeniu śniadań oraz spożywaniu 5 pełnowartościowych posiłków. Regularne jedzenie zmniejszy ryzyko wyrzutów insuliny oraz ułatwi obniżenie masy ciała.
Źródła:
- Dieta DASH – kluczem do zdrowia seniorów, https://pacjent.gov.pl/print/pdf/node/418 (dostęp 07.02.2024).
- Insulinooporność – czy prowadzi do cukrzycy?, https://pacjent.gov.pl/print/pdf/node/4691 (dostęp 07.02.2024),
- Dominika Musiałowska, Małgorzata Słoma, Vademecum. Zbiór najczęściej zadawanych pytań na grupach wsparcia dla insulinoopornych, https://insulinoopornosc.com/wp-content/uploads/2018/08/VADEMECUM_DLA_INSULINOOPORNYCH.pdf (dostęp 07.02.2024),
- Małgorzata Rusek, Diety niskowęglowodanowe a insulinooporność, https://insulinoopornosc.com/lowcarb/ (dostęp 07.02.2024),
- Renata Stawerska, et. al., Insulinooporność i stan przedcukrzycowy – diagnostyka i leczenie, Lekarz POZ, nr 5/2021, https://www.termedia.pl/Insulinoopornosc-i-stan-przedcukrzycowy-diagnostyka-i-leczenie,98,45711,1,0.html (dostęp 07.02.2024),
- Joanna Suliburska, Justyna Kuśnierek, Czynniki żywieniowe i pozażywieniowe w rozwoju insulinooporności, Forum Zaburzeń Metabolicznych, tom 1, nr 3/2010, https://journals.viamedica.pl/forum_zaburzen_metabolicznych/article/download/28724/23493 (dostęp 07.02.2024).
Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.
